Chuyên đề Bài 1: Phương pháp tìm công thức phân tử (nhờ khối lượng phân tử)

GV. NGUYỄN TẤN TRUNG
(Trung Tâm Luyện Thi Chất Lượng Cao VĨNH VIỄN)
GV. NGUYỄN TẤN TRUNG
(Trung Tâm Luyện Thi Chất Lượng Cao VĨNH VIỄN)
Bài 1
(Từ Khối lượng phân tử)
ƒ Bước 1: Đặt CTTQ
ƒ Bước 2: Lập phương trình đại số (*)
ƒ Bước 3: Giải phương trình (*)
Gồm 3 bước giải
ƒ Bước 1: Đặt CTTQ
ƒ Bước 2: Lập phương trình đại số (*)
ƒ Bước 3: Giải phương trình (*)
™Gợi ý:
-Nếu phương trình (*) có 3 ẩn, 
thì có dạng:
B1: Cho cz < d ⇒ Miền giá trị của z.
B2: Xét từng z để ⇒ x,y ⇒ CTPT
ax + by + cz = d.
ƒ Bước 1: Đặt CTTQ
ƒ Bước 2: Lập phương trình đại số (*)
ƒ Bước 3: Giải phương trình (*)
( Phương pháp1:PP1) 
Ví dụ 1: Chât hữu cơ (A) chứa C,H, O
có khối lượng phân tử bằng 74 (đvC)
Tìm CTPT (A)
( Phương pháp1:PP1) 
‰Ví dụ 1:
A: (C, H, O)
MA = 74 đ.v.C
A: ?
B1.Đặt CTTQ
B2.Lập pt (*)
B3.Giải (*)
PP tìm CTPT
Dựa trên KLPT 
‰Giải:
- Đặt CTTQ (A): CxHyOz
- Theo đề có: MA = 74 đvC
⇔ 12x + y + 16z = 74 (*) 
⇒ 16z < 74⇒ z < 4,625
⇒ z = 1; 2; 3; 4.
™Với z = 1:
(*) ⇔ 12x + y = 58 
⇒ z = 1; 2; 3; 4.
‰Ví dụ 1:
A: (C, H, O)
MA = 74 đ.v.C
A: ?
B1.Đặt CTTQ
B2.Lập pt (*)
B3.Giải (*)
PP tìm CTPT
Dựa trên KLPT 
‰Giải:
- Đặt CTTQ (A): CxHyOz
Có MA=12x + y + 16z = 74 ( *) 
™Với z = 1:
(*) ⇔ 12x + y = 58 
⇒ y = 58 – 12x
x
y
Điều kiện:
Điều kiện hoá trị:
Với: CxHyOzNtXu ; X: Cl ; Br
ĐK:
0 < y ≤ 2.x + 2 + t – u 
y + t + u = số chẵn
Với: CxHyOz
ĐK:
0 < y ≤ 2.x + 2 
y = số chẵn
⇒ z = 1; 2; 3; 4.
‰Ví dụ 1:
A: (C, H, O)
MA = 74 đ.v.C
A: ?
B1.Đặt CTTQ
B2.Lập pt (*)
B3.Giải (*)
PP tìm CTPT
Dựa trên KLPT 
‰Giải:
- Đặt CTTQ (A): CxHyOz
Có MA=12x + y + 16z = 74 ( *) 
™Với z = 1:
(*) ⇔ 12x + y = 58 
⇒ y = 58 – 12x
x
y
Điều kiện: 0 < y ≤ 2.x + 2
1
46
2
34
3
22
4
10
5
âm ; Chon x = 4 ⇒ y = 10
Vậy: CTPT (A): C4H10O
‰Ví dụ 1:
A: (C, H, O)
MA = 74 đ.v.C
A: ?
(*) ⇔ 12x + y = 42
⇒ y = 42 – 12x
Điều kiện: 0 < y ≤ 2.x + 2 
⇒ z = 1; 2; 3; 4.
‰Giải:
- Đặt CTTQ (A): CxHyOz
Có MA=12x + y + 16z = 74 ( *) 
™Với z = 1:
Có CTPT (A) : C4H10O
™Với z =2:
⇒ Nghiệm: x= 3; y = 6
⇒ CTPT (A) : C3H6O2
‰Ví dụ 1:
A: (C, H, O)
MA = 74 đ.v.C
A: ?
(*) ⇔ 12x + y = 26
⇒ z = 1; 2; 3; 4.
‰Giải:
- Đặt CTTQ (A): CxHyOz
Có MA=12x + y + 16z = 74 ( *) 
™Với z = 1:
Có CTPT (A) : C4H10O™Với z =2:
Có CTPT (A) : C3H6O2
™Với z =3:
Có CTPT (A) : C2H2O3
™Với z =4: Không tìm được x,y
Vây CTPT (A): C4H10O; C3H6O2; C2H2O3 
‰Ví dụ 2:
A, B đều chứa C,H,O có tỉ khối hơi A so với B bằng 2 
và thể tích của 1gam B bằng thể tích của 1 gam etan
( đo cùng diều kiện).
Tìm CTPT của A,B.
‰Gợi ý:
Từ V 1gB = V1g etan , dễ dàng ⇒ MB = 30 đvC
Theo đề có MA = 2 MB ⇒ MA = 60 đvC
Aùp dụng cách giải ví dụ 1, ta tìm được
B: CH2O; 
A: C3H8O; C2H4O2
‰ Các bài tập tự luyện:
Khi đốt một hợp chất hữu cơ A , thu được
sản phẩm gồm: CO2 , H2O.Biết :tỷ khối hơi của A 
so với hydro bằng 28. Tìm CTPT của A. (ĐS:C4H8; C3H4O)
1.
2. Hoá hơi hoàn toàn 5,8 gam A(C,H,O), thu được 4,48 lit 
hơi A (ở 109,2oC; 0,7 at) Khi cho A pứ với ddAgNO3/NH3, 
thấy: 1 mol A phản ứng , thu được 4 mol Ag.
Tìm CTPT- CTCT – Tên gọi của A. (ĐS: (OHC-CHO)
3.
a. Rượu B có 1 nối đôi C= C và cóKLPT không quá 60 đvC. 
Tìm CTPT- CTCT B. (ĐS:CH2=CH-CH2-OH)
b. Rượu D có số nhóm OH bằng số C và có KLPT bằng 92 . 
Tìm CTPT- CTCT D. (ĐS: Glyxêrin)
GV. NGUYỄN TẤN TRUNG
(Trung Tâm Luyện Thi Chất Lượng Cao VĨNH VIỄN)