Bài tập Luyện thi Đại học môn Sinh học: Tương tác gen

BÀI TẬP TƯƠNG TÁC GEN
Phương pháp giải:
Các kiểu tương tác:
Mỗi kiểu tương tác có một tỉ lệ kiểu hình tiêu biểu dựa theo biến dạng của (3:1)2 như sau:
Hỗ trợ của gen trội hình thành 4 kiểu hình:
A_B_ # A_bb # aaB_ # aabb à 9 : 3 : 3 : 1
Hỗ trợ của gen trội hình thành 3 kiểu hình:
A_B_ # (A_bb = aaB_) # aabb à 9 : 6 : 1
Hỗ trợ của gen trội hình thành 2 kiểu hình:
A_B_ # (A_bb = aaB_ = aabb) à 9 : 7
Át chế của gen trội hình thành 3 kiểu hình:
(A_B_ = A_bb) # aaB_ # aabb à 12 : 3 : 1 ( A át)
Át chế của gen trội hình thành 2 kiểu hình:
(A_B_ = A_bb = aabb) # aaB_ à 13 : 3
Át chế của gen lặn hình thành 3 kiểu hình:
A_B_ # (A_bb = aabb) # aaB_ à 9 : 4 : 3
Tác động cộng gộp hình thành 2 kiểu hình:
A_B_ = A_bb = aaB_ = aabb à 15 : 1
tổng quát: n cặp gen tác động cộng gộp à tỷ lẹ kiểu hình theo hệ số mỗi số hạng trong khai triển của nhị thức Newton (A+a)n.
Xác định số cặp gen tương tác (để nhận định quy luật di truyền):
Thường dựa vào kết quả phân tính ở thế hệ lai à số kiểu tổ hợp giao tử à số loại giao tử của bố mẹ à số cặp gen tương tác.
Tỷ lệ phân tính đó có thể thuộc 16 kiểu tổ hợp như 9 : 6 : 1, 9 : 7 hoặc 8 kiểu tổ hợp như 3 : 4 : 1, 6 : 1 :1,  hoặc 4 kiểu tổ hợp như 3 : 1, 1 : 2 : 1,
thí dụ: cho 1 cá thể F1 (thu được từ 2 dòng thuần chủng có nguồn gốc khác nhau) tự thụ phấn. Thế hệ sau thu được 81 cây cao và 64 cây lùn.
F2 có kết quả phân tính 81 cao : 64 lùn ~ 9 cao : 7 lùn à 16 kiểu tổ hợp = 4 x 4 à F1 dị hợp 2 cặp gen nằm trên 2 nhiễm sắc thể khác nhau à vậy tính trạng này do 2 cặp gen quy định à theo quy luật tương tác gen.
Dự đoán kiểu tương tác:
Sau khi xác định số cặp gen tương tác, đồng thời xác định được kiểu gen của bố mẹ à viết sơ đồ lai có thể có của phép lai đó đẻ thấy tỉ lệ kiểu gen theo dạng nào, đói chiếu với tỷ lệ kiểu hình của đề bài à dự đoán kiểu tương tác.
Tiếp theo ví dụ trên:
Quy ước kiểu gen của F1 là AaBb à tỷ lệ kiểu gen ở F2 thuộc dạng 9 A_B_ : 3 A_bb : 3 aaB_ : 1aabb, trong khi tỷ lệ đề bài là 9 : 7 à tương tác kiểu bổ trợ.
Bài tập:
có 2 thứ bắp lùn thuần chủng nguồn gốc khác nhau gọi là bắp lùn 1 và bắp lùn 2.
TN1: cho bắp lùn 1 giao phấn với bắp cao thuần chủng được F1-1 có kiểu hình cây cao. Cho F1-1 tự thụ phấn được F2-1 phân li theo tỷ lệ 3 bắp cao : 1 bắp lùn
TN2: cho bắp lùn 2 giao phấn với bắp cao thuần chủng được F1-2 có kiểu hình cây cao. Cho F1-2 tự thụ phấn được F2-2 phân li theo tỷ lệ 3 cao : 1 lùn.
TN3: cho bắp lùn 1 và bắp lùn 2 giao phấn đươc F1-3 cây cao, cho F1-3 tự thụ được F2-3 phân li theo tỷ lệ 9 cao : 7 lùn.
Hãy giải thích và viết sơ đồ lai từng trường hợp.
Tỷ lệ kiểu gen, kiểu hình của thế hệ con lai như thế nào nếu lấy bắp F1-3 giao phấn với:
Bắp lùn 1 thuần chủng?
Bắp lùn 2 thuần chủng?
Bắp cao F1-1?
Bắp cao F1-2?
Cho chuột F1 tạp giao với 3 chuột khác trong 3 phép lai sau:
Phép lai 1: được thế hệ lai phân li theo tỷ lệ 75% chuột có màu lông trắng, 12,5% lông nâu, 12,5% lông xám.
Phép lai 2: được thế hệ lai phân li theo tỷ lệ 50% lông trắng, 37,5% lông nâu, 12,5% lông xám.
Phép lai 3: được thế hệ lai phân li theo tỷ lệ 75% lông trắng: 18,5% lông nâu: 6,25% lông xám.\
Cho biết gen quy định tính trạng nằm trên nhiễm sắc thể thường.
Hãy biện luận và viết sơ đồ lai các trường hợp nêu trên.
Khi tiến hành một số phép lai giữa các giống gà người ta thu được kết quả sau:
Cho gà lông trắng lai với gà lông nâu thu được 50% lông trắng: 50% lông nâu.
Cho gà lông trắng lai với gà lông trắng thu được 18,75% lông nâu, còn lại là lông trắng.
Cho gà lông nâu lai với gà lông nâu thu được 75% lông nâu: 25% lông trắng.
Cho biết gen quy định tính trạng nằm trên nhiễm sắc thể thường.
Hãy lập các sơ đồ lai và giải thích kết quả?
Cho gà có mào hình quả hồ đào giao phối với nhau được F1 phân ly theo tỷ lệ 9 gà có mào hình quả hồ đào: 3 gà có mào hình hoa hồng: 3 gà có mào hình hạt đậu: 1 gà có mào đơn.
Cho gà có mào hình hòa hồng và gà có mào hình hạt đậu của F1 nói trên giao phối với nhau được F2 phân li theo tỷ lệ 1:1:1:1. Viết sơ đồ lai.
Cho gà có mào hình quả hồ đào giao phối với gà có mào hình hoa hồng của F1 nói trên được F2 phân li theo tỷ lệ 3:3:1:1. Viết sơ đồ lai.
Làm thế nào phân biệt được gà có mào hình quả hồ đào thuẩn chủng và không thuần chủng?
Ở cây cà chua, gen R quy định màu quả đỏ là trội hoàn toàn so với gen r quy định màu quả vàng, gen S kiểm soát sự tổng hợp chất diệp lục khiến cho lá có màu xanh là trội hoàn toàn so với gen s mất khả năng này làm cho lá có màu vàng lưu huỳnh. Những cây cà chua có lá có màu vàng lưu huỳnh đều chết ở giai đoạn mầm. Các cặp gen này nằm trên các cặp nhiễm sắc thể đồng dạng khác nhau. Người ta tiến hành 2 kiểu lai như sau:
Kiểu 1: cây quả đỏ x cây quả đỏ. ở F1 xuất hiện 305 đỏ: 102 vàng
Kiểu 2: cây quả đỏ x cây quả vàng, ở F1 xuất hiện 405 đỏ: 403 vàng.
Hãy giải thích kết quả và viết các sơ đồ lai có thể có trong từng kiểu lai nói trên.
Ở 1 giống cà chua có 2 gen nằm trên 2 nhiễm sắc thể khác nhau tác động tích lũy lên sự hình thành trọng lượng và độ lớn của quả. Cây có quả bé nhất aabb và trung bình quả của nó nặng 30g. Cứ 1 alen trội trong kiểu gen đều làm cho quả nặng thêm 5g.
Người ta tiến hành lai cây có quả to nhất với cây có quả bé nhất.
Hãy cho biết kiểu gen của cây có quả to nhất? Quả của nó nặng bao nhiêu?
Các cây F1 có quả nặng bao nhiều?
Tìm kết quả phân tính ở F2 về trọng lượng của quả?
Ở lợn, các gen tác động tích lũy lên trọng lượng cơ thể (1gen gồm 2 alen); mỗi cặp gen chứa gen trội đều có tác dụng tăng trọng như nhau và đều tăng trọng gấp 3 lần cặp alen lặn.
Lai một giống lợn Ỉ thuần chủng, trọng lượng 60kg với lợn Lanđơrat thuần chủng, trọng lượng 100kg, con lai F1 có trọng lượng 120kg. Cho rằng 4 cặp gen nằm trên các nhiễm sắc thể khác nhau tham gia hình thành tính trạng nói trên và con lai F1 đều dị hợp tử theo tất cả các gen đã cho
Hãy tìm sơ đồ lai theo kết quả trên
Nguyên nhân của kết quả thu được chính là gì?
Dòng thuần đồng hợp tử trội và lặn theo các gen đã cho có trọng lượng tương ứng là bao nhiêu?