Bài giảng Tuần 28 - Tiết 55 - Bài 45: Axit axetic

Ngày soạn 27-3-2006
Tiết 55 Bài 45: AXIT AXETIC
Tuần 28 Công thức phân tử: C2H4O2
 Phân tử khối: 60
A/ Mục tiêu bài học: GV giúp cho HS:
-Nắm được tính chất vật lí, công thức cấu tạo, tính chất hoá học, ứng dụng và cách điều chế axit axetic.
-Biết nhóm COOH là nhóm nguyên tử gây ra tính axit.
-Biết khái niệm este và phản ứng este hoá.
-Viết được phản ứng của axit axetic với các chất.
B/ Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 
 1- Phương pháp: Phương pháp thí nghiệm + Quan sát + Thảo luận nhóm + Đàm thoại + Thuyết trình.
2- Đồ dùng dạy học: 
 a- Giáo viên :* Dụng cụ: Mô hình phân tử , sơ đồ ứng dụng của axit axetic, ống nghiệm, kẹp gỗ, ống hút, giá sắt, đèn cồn, cốc thuỷ tinh, hệ thống ống dẫn khí.
 * Hoá chất: CH3COOH, Na2CO3, NaOH, phenolphtalein, quì tím.
 b- Học sinh : Chuẩn bị bài cũ, tìm hiểu bài học mới, bảng phụ nhóm.
C/ Tiến trình tiết dạy:
 1- Ổn định tổ chức ( 1’) HS vắng: 9A1 9A7
 2- Kiểm tra bài cu õ( 8’)
-Viết công thức cấu tạo của axit axetic và nêu đặc điểm công thức cấu tạo?
-Có 3 ống nghiệm:
 Ống 1 đựng rượu etilic;
 Ống 2 đựng rượu 90o;
 Ống 3 đựng nước.
Cho Na dư vào các ống nghiệm trên, viết các PTHH.
-Bài tập 5, trang 139 SGK. 
 3- Bài mới ( 28’) 
 a- Giới thiệu bài (1’) Khi lên men dung dịch rượu etilic loãng, người ta thu được giấm ăn, đó chính làdung dịch axit axetic. Vậy, axit axetic có công thức cấu tạo như thế nào? Nó có tính chất, ứng dụng và cách điều chế ra sao? Để biết được, hôm nay thầy và trò ta tìm hiểu tiết học này.
 b- Bài mới ( 27’) 
TL 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Kiến thức
4’
Hoạt động I : Tính chất vật lí:
-GV cho HS biết axit axetic chính là giấm ăn, rồi cho HS quan sát lọ đựng CH3COOH.
?Qua quan sát, em hãy cho biết tính chất vật lí của axit axetic?
®GV cho các nhóm HS nhỏ vài giọt axit axetic vào ống nghiệm đựng nước, quan sát và nhận xét tính tan.
Hoạt động I : Tính chất vật lí:
-HS lắng nghe và quan sát.
-HS: Axit axetic là chất lỏng, không màu, vị chua.
-HS thực hiện theo nhóm và nhận xét: axit axetic tan vô hạn trong nước.
I- Tính chất vật lí:
Axit axetic là chất lỏng, không màu, vị chua,tan vô hạn trong nước.
6’
Hoạt độngII : Cấu tạo phân tử:
-GV cho HS quan sát mô hình phân tử axit axetic dạng đặc, rổng .
?Qua quan sát, em hãy viết công thức cấu tạo, nhận xét đặc điểm cấu tạo của axit axetic?
®GV lưu í với HS về nguyên tử H trong nhóm COOH .
Hoạt độngII : Cấu tạo phân tử:
-HS quan sát mô hình phân tử axit axetic dạng đặc, rổng.
H
-HS + Viết công thức cấu tạo:
 O
H
 H C C , viết gọn
 O H
 CH3 COOH
 + Nhận xét: Trong phân tử của axit axetic có nhóm 
 COOH . Nhóm này làm cho phân tử có tính axit.
II- Cấu tạo phân tử:
H
CTCT của axit axetic:
 O
H
 H C C 
 O H 
Viết gọn: CH3 COOH 
17’
Hoạt độngIII : Tính chất hoá học: 
?Hãy nêu tính chất hoá học chung của axit vô cơ?
®GV đặt vấn đề:Vậy axit axetic có tính chất hoá học của 1 axit vô cơ không?
-GV cho các nhóm HS làmTN:
 +Nhỏ một giọt dd axit axetic vào một mẫu giấy quỳ tím.
+Nhỏ từ từ dd axit axetic vào ống nghiệm có chứa dd NaOH có vài giọt phenol (dd có màu đỏ).
 +Nhỏ vài giọt dd axit axetic vào ống nghiệm có chứa dd Na2CO3 (hoặc CaCO3).
 ?Qua thí nghiệm, em hãy nêu hiện tượng xảy ra? Viết PTHH?
?Qua các thí nghiệm nầy, em có kết luận chung gì về axit axetic?
Hoạt độngIII : Tính chất hoá học: 
-HS nêu tính chất hoá học chung của axit vô cơ.
-HS lắng nghe.
-HS các nhóm làm thí nghiệm
+Nhỏ một giọt dd axit axetic vào một mẫu giấy quỳ tím.
 +Nhỏ từ từ dd axit axetic vào ống nghiệm có chứa dd NaOH có vài giọt phenol (dd có màu đỏ).
 +Nhỏ vài giọt dd axit axetic vào ống nghiệm có chứa dd Na2CO3 (hoặc CaCO3).
-HS nêu hiện tượng và viết PTHH:
 +TN1: Quì tím ®đỏ.
 +TN2: DD ban đầu có màu đỏ chuyển dần về không màu.
CH3COOH + NaOH ®
 CH3COONa+ H2O
 +TN3: Có sủi bọt.
2CH3COOH + Na2CO3 ®
 CH3COONa + H2O + CO2
-HS: Axit axetic là một axit hữu cơ có tính chất của một axit yếu.
III- Tính chất hoá học:
 1- Axit axetic có tính chất của axit không?
Axit axetic là một axit hữu cơ có tính chất của một axit yếu. 
Vd:
CH3COOH(d2)+NaOH
®CH3COONa(d2)+H2O
 Natri axetat
2CH3COOH(d2) + 
 Na2CO3(d2)® 
2CH3COONa+H2O+CO2
 4- Củng cố:( 7’) GV cho HS trả lời các câu hỏi sau:
- Axit axetic có tính axit vì trong phân tử:
 a/ Có 2 nguyên tử oxi.
 b/ Có nhóm OH.
 c/ Có nhóm OH và nhóm C=O O
 d/ Có nhóm OH kết hợp với nhóm C
 OH
Hãy chọn câu đúng trong các câu trên.
-Axit axetic có thể tác dụng được với những chất nào trong các chất sau đây: ZnO, Na2SO4, KOH, Na2CO3, Cu, Fe?
Viết các PTHH (nếu có).
 5-Dặn dò (1’)
-Về nhà học bài, làm các bài tập 1, 2, 3, 4, 5 trang 143 SGK.
-Tìm hiểu tiếp phần ứng dụng và cách điều chế axit axetic để giờ sau học tiếp. 
D/ Rút kinh nghiệm: