Bài giảng Tuần 16 - Tiết 31, 32 : Clo

- Cốc thuỷ tinh 
* Hoá chất : 
- MnO2
- Dung dịch HCl đặc 
- Bình khí clo 
- Dung dịch NaOH 
- H2O
C. Các hoạt động trên lớp 
1 . ổn định tổ chức ( 1 phút ) 
2 . Kiểm tra bài cũ : ( 14 phút ) 
GV ? : Nêu các tính chất hoá học của phi kim ? Viết phương trình phản ứng minh hoạ cho các tính chất đó ? 
Gv Gọi học sinh thứ hai : Chữa bài tập 2 / 76 SGK , học sinh thứ ba chữa bài tập 4 / 76 sgk 
Bài tập 2 : 
Các phương trình phản ứng xảy ra : 
1 . S + O2 to SO2
2 . C + O2 to , CO2
3 . 2 Cu + O2 to 2 CuO
4 . 2 Zn + O2 to 2 ZnO
* Phân loại các oxit tạo ra axit : 
SO2 , CO2 có axit tương ứng là : H2SO3 , H2CO3
* Phân loại các oxit tạo ra bazơ : 
- CuO có bazơ tương ứng là : Cu(OH)2
- ZnO là oxit lưỡng tính có bazơ tương ứng là Zn( OH)2 axit tương ứng là : H2ZnO2
Bài tập 4 : Các phương trình phản ứng xảy ra : 
1 . H2 + F2 to 2 HF
2 . 2 H2 + O2 to , 2 H2O
3 . Fe + S to FeS
4 . C + O2 to CO2
5 . S + H2 to , H2S
GV: Cho học sinh nhận xét sửa sai và cho điểm .
3 . Bài mới : 
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1
I . Tính chất vật lí ( 3 phút )
Gv : Nêu mục tiêu của tiết học 
GV : Cho học sinh quán sát lọ đựng clo , kết hợp với đọc sách giáo khoa . Sau đó Gv gọi một học sinh nêu các tính chất vật lí của clo 
Hs : Nêu tính chất vật lí của clo : 
- Clo là chất khí , màu vàng lục , mùi hắc . 
- Clo nặng gấp 2,5 lần không khí . 
- Tan được trong nước . 
- Clo là khí độc 
Hoạt động 2
II . Tính chất hoá học của clo ( 18 phút )
Gv : Đặt vấn đề : Liệu clo có tính chất hoá học của một phi kim mà tiết trước chúng ta đã học không ? ( Cho học sinh suy nghĩ ) 
GV : Thông báo : Clo có những tính chất hoá học của phi kim 
- Tác dụng với kim loại tạo thành muối 
- Tác dụng với hđro tạo thành khí hidro clorua 
GV : Yêu cầu học sinh quan sát và viết các tính chất trên của clo . Có ghi trạng thái màu sắc của . 
GV : Cho học sinh xem bảng hình về thí nghiệm của sắt với clo và hidro với clo ..
Gv : Qua đó em có kết luận gì về clo 
GV : Cho học sinh đọc kết luận 
GV : Lưu ý : Clo không phản ứng trực tiếp với oxi 
GV : ĐVĐ : Ngoài các tính chất hoá học khác của phi kim clo còn có những tính chất hoá học nào khác ? 
( gv ghi đề mục ) 
Gv : Làm thí nghiệm theo các bước : 
- Điều chế khí clo và dẫn khí clo vào cốc đựng nước . 
- Nhúng một mẩu quỳ tím vào dung dịch thu được . 
Gv ? Hãy nhận xét hiện tượng xảy ra 
GV : Giải thích : 
Phản ứng của clo với nước xảy ra theo hai chiều : 
Cl2 + H2O HCl + HClO
Nước clo có tính tẩy màu do axit hipoclorơ ( HClO ) có tính oxi hoá mạnh . Vì vậy ban đầu quỳ tím chuyển thành màu đỏ , sau đó ngay lập tức mất màu . 
Gv ? Vậy khi dẫn khí clo vào nước xảy ra hiện tượng vật lí hay hiện tượng hoá học ? ( Hs thảo luận theo nhóm ) 
Gv : Gọi đại diện nhóm ý kiến của nhóm mình . 
Gv : Chốt lại vấn đề như bên 
GV : Nêu vấn đề : Clo có phản ứng với chất nào nào nữa không ? 
GV : Làm thí nghiệm 
- Dẫn khí clo vào cốc đựng dung dich NaOH . 
- Nhỏ 1 đến 2 giọt dung dịch vừa tạo thành vào mẩu giấy quỳ tím 
GV Cho học sinh làm thí nghiệm theo nhóm : Đổ nhanh dung dịch NaOH vào bình đựng khí clo đậy nút lắc nhẹ . Dùng đũa thuỷ tinh chấm vào dung dịch thu được và nhỏ vào giấy quỳ tím 
Gv Hãy nêu hiện tượng xảy ra ? 
Gv : Dựa vào phản ứng của clo với nước , gv hướng dẫn học sinh viết phương trình hoá học của clo với NaOH . 
Gv Gọi tên sản phẩm . 
GV : Giải thích : 
Dung dịch nước gia ven có tính chất tẩy màu và NaClO là chất oxi hoá mạnh ( tượng tự như HClO ) 
HS : Viết các phương trình phản ứng 
1 . Clo có những tính chất hoá học của phi kim không ? 
a , Tác dụng với kim loại . 
2 Fe + 3 Cl2 to 2 FeCl3
 ( r) ( k ) ( r ) 
 ( vàng lục ) ( nâu đỏ ) 
 Cu + Cl2 to CuCl2
( r ) ( k ) ( r ) 
( đỏ ) ( vàng lục ) ( trắng ) 
b , Tác dụng với hiđro 
H2 + O2 to 2 HCl
( k ) ( k ) ( k ) 
Khí hiđro clorua tan nhiều trong nước tạo thành dung dịch axit . 
HS : Nêu kết luận : 
Clo có những tính chất hoá học của một phi kim như : Tác dụng với hầu hết các kim loại , tác dụng với hidro  Clo là một phi kim hoạt động hoá học mạnh 
2 . Clo có tính chất hoá học nào khác.? 
a . Tác dụng với nước : 
HS : Quan sát giáo viên làm thí nghiệm 
HS : Nhận xét hiện tượng xảy ra : 
- Dung dịch nước clo có màu vàng lục , mùi hắc . 
- Nhúng giấy quỳ tím vào dung dịch thu được , giấy quỳ tím chuyển thành màu đỏ , sau đó mất màu ngay . 
HS : Nghe và ghi bài .
HS : Khi dẫn khí clo vào nước xảy ra cả hai hiện tượng 
- Khí clo tan vào nước ( hiện tượng vật lí ) 
- Clo phản ứng với nước tạo thành chất mới là HCl và HClO ( hiện tượng hóa học ) 
b , Tác dụng của clo với dung dịch NaOH 
HS : Làm thí nghiệm . 
HS : Nêu hiện tượng : 
- Dung dịch tạo thành không màu . 
- Giấy quỳ tím mất màu . 
HS : Phương trình phản ứng : 
Cl2 + 2 NaOH NaCl + NaClO + 
 H2O
( k ) ( dd) ( dd) ( dd) ( l ) 
( vàng lục ) ( không màu ) 
Sản phẩm : 
NaCl : Natri clorua 
NaClO : Natri hipoclorit
Dung dịch hỗn hợp 2 muối trên được gọi là nước gia ven 
4 . Củng cố : ( 8 phút ) 
Gv : Nhắc lại các tính chất hoá học của clo ? 
Hs : Nhắc lại các tính chất hoá học của clo : 
Gv Nêu bài tập : Viết các phương trình phản ứng hoá học và ghi đầy đủ điều kiện khi cho clo tác dụng với : 
a , Nhôm 
b , Đồng 
c , Hiđro 
d , Nước 
e , Dung dịch NaOH 
Học sinh hoạt động độc lập : 
GV : Gọi một học sinh lên bảng viết các phương trình phản ứng 
Yêu cầu : 
a , 2 Al + 3 Cl2 to 2 AlCl3
b , Cu + Cl2 to CuCl2
c , H2 + Cl2 to 2 HCl
d , H2O + Cl2 HCl + HClO 
e , 2 NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
5 . Hướng dẫn về nhà ( 1 phút ) 
- Học thuộc các tính chất hoá học của clo 
- Làm các bài tập : 3 , 4, 5 ,6 , 11 / 80 sách giáo khoa
D . Rút kinh nghiệm 
Tiết 32 : Clo ( tiếp theo )
Ngày soạn : 	Ngày dạy :
A . Mục tiêu 
- Học sinh nắm được các ứng dụng của clo , biết được phương pháp điều chế khí clo trong phòng thí nghiệm , trong công nghiệp 
- Biết quan sát sơ đồ , đọc nội dung sách giáo khoa . từ đó rút ra các kiến thức về tính chất , ứng dụng và điều chế clo . 
- Rèn kĩ năng viết các phương trình phản ứng có liên quan đến clo . 
- Giáo dục cho các em ý thức học tập , tính cẩn thận khi làm thí nghiệm 
B . Chuẩn bị : 
Gv : Tranh vẽ sơ đồ ứng dụng của clo , bình điện phân dung dịch NaCl 
* Dụng cụ : Giá sắt , đèn cồn , bình cầu có nhánh , ống dẫn khí , bình thuỷ tinh có nút để thu khí clo , cốc thuỷ tinh đựng dung dịch NaOH đặc để khử clo dư . 
* Hoá chất : MnO2 ( hoặc KMnO4) , dung dịch HCl đặc , dung dịch H2SO4 , dung dịch NaOH dặc . 
C. Các hoạt động trên lớp 
1 . ổn định tổ chức ( 1 phút ) 
2 . Kiểm tra bài cũ : ( 14 phút ) 
GV : Nêu các tính chất hoá học của clo . Viết phương trình phản ứng minh hoạ cho mỗi tính chất ? 
Gv : Gọi học sinh thứ hai lên chữa bài tập 6 và học sinh thứ ba chữa bài tập 11 trang 80 , 81 sách giáo khoa 
HS1 : Trả lời lí thuyết 
HS2 : Chữa bài tập 6 : 
Dùng giấy quỳ tím ẩm để thử : 
- Nếu thấy quỳ tím chuyển sang màu đỏ đó là khí HCl 
- Nếu quỳ tím bị mất màu là khí clo 
- Còn lại là khí oxi 
HS3 : Chữa bài tập 11 
Phương trình hoá học : 
2 M + 3 Cl2 	2 MCl3
Gọi số mol của kim loại M là x mol 
Theo phương trình ta có số mol của MCl3 bằng số mol của M và bằng x 
Ta có : 
M . x = 10,8 ( gam ) ( 1 ) 
( M + 35,5 . 3 ) . x = 53,4 ( gam ) ( 2 ) 
Giải ( 1 ) và ( 2 ) ta có M = 27 . Vậy kim loại đó là nhôm Al 
Gv : Cho học sinh nhận xét và sửa sai từng phần . 
3 . Bài mới : 
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1
III . ứng dụng của clo ( 5 phút )
GV : Vào bài và giới thiệu mục tiêu của tiết học . 
Gv : Treo tranh vẽ và yêu cầu học sinh nêu ứng dụng của clo 
GV : Vì sao clo được dùng để tẩy trắng vải sợi , khử trùng nước sinh hoạt  ? Nước gia ven , clorua vôi được sử dụng trong đời sống hàng ngày như thế nào ? 
HS : Nêu các ứng dụng của clo : 
- Dùng để khử trùng nước sinh hoạt 
- Tẩy trắng vải sợi , bột giấy 
- Điều chế nước gia ven , clorua vôi 
- Điều chế nhựa P.V.C , chất dẻo , chất màu , cao su 
Hoạt động 2
IV . Điều chế khí clo
1 . Điều chế clo trong phòng thí nghiệm ( 7 phút )
Gv : Giới thiệu các nguyên liệu được dùng để điều chế clo trong phòng thí nghiệm . 
Gv : Làm thí nghiệm điều chế clo , từ đó gọi học sinh nhận xét hiện tuợng .
Gv nêu phương trình phản ứng . 
GV : Hãy nêu cách thu khí clo ? 
Vì sao khi thu khí clo cần đặt ngửa bình thu ? 
GV : Có thể thu khí clo bằng cách đẩy nước không ? 
GV : Bình đựng H2SO4 đặc có tác dụng gì trong việc thu khí clo ? 
GV ? Vai trò của bình đựng dụng dịch NaOH đặc
HS : Nghe và ghi bài : 
* Nguyên liệu : 
- MnO2 ( hoặc KMnO4 , KClO3 ) , dung dịch HCl đặc 
* Cách điều chế : 
HS Quan sát gv làm thí nghiệm 
HS : Quan sát hiện tượng . 
Phương trình phản ứng : 
MnO2 + 4 HClđ MnCl2 + Cl2 + 
 t0 H2O
( đen ) ( vàng lục ) 
Hs : Nêu cách thu khí clo : 
Thu bằng cách đẩy không khí ( đặt ngửa bình thu , vì khí clo nặng hơn không khí ) 
HS : Trả lời : 
Không nên thu khí clo bằng cách đẩy nước vì clo tan một phần trong nước , đồng thời phản ứng với nước . 
HS : Bình đựng H2SO4 đặc để làm khô khí clo
Bình dựng dụng dịch NaOH đặc để khử khí clo dư sau khi làm thí nghiệm ( vì clo độc ) 
Hoạt động 3
2 . Điều chế clo trong công nghiệp ( 5 phút )
GV : Giới thiệu cách điều chế clo trong công nghiệp 
GV : Sử dụng bình điện phân dung dịch NaCl để làm thí nghiệm ( gv nhỏ vài giọt dung dịch phenolphtalein vào dung dịch ) 
GV : Hãy nhận xét hiện tượng xảy ra
Hướng dẫn học sinh dự đoán sản phẩm ( dựa vào mùi của khí thoát ra , màu hồng của phenolphtalein ) và gọi hs viết phương trình phản ứng . 
GV : Nói về vai trò của màng ngăn xốp , sau đó liên hệ thực tế sản xuất ở Việt Nam ( nhà máy hoá chất Việt Trì , nhà máy giấy Bãi Bằng . ..) 
HS : Nghe giảng và ghi bài : Trong công nghiệp clo được điều chế bằng cách điện phân dung dịch NaCl bão hoà ( có màng ngăn xốp ) 
HS : Nêu hiện tượng : 
- ở hai điện cực có nhièu bọt khí thoát ra . 
- Dung dịch từ không màu chuyển sang màu hồng .
Hs : Phương trình phản ứng xảy ra là
 đp có màng ngăn 
 2 NaCl + 2 H2