Bài giảng Tiết 68: Hóa học và vấn đề phát triển kinh tế

Tiết 68 
 Ngày soạn:10/04/2009
HÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
A. MỤC TIÊU:
 1. Kiến thức: Qua bài học này HS phải:
- Biết: 
 + Vai trò của năng lượng, nhiên liệu, nguyên vật liệu đối với sự phát triển kinh tế, xã hội.
 + Xu thế của thê giới về việc giải quyết năng lượng, nhiên liệu, nguyên vật liệu.
 2. Kỹ năng:
- Rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm, tổng hợp kiến thức .
- Giải các dạng câu hỏi trắc nghiệm khách quan và BT tự luận liên quan đến hóa học và các vấn đề phát triển kinh tế.
 3. Thái độ:
- Tích cực, chủ động trong học tập hóa học; học sinh có ý thức sử dụng tiết kiệm năng lượng, nguyên vật liệu. Qua đó tạo niềm đam mê khoa học bộ môn.
B. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY:
Kết hợp diễn giảng, nêu và giải quyết vấn đề với đàm thoại.
Kết hợp tổ chức tìm tòi nghiên cứu cá nhân với hoạt động nhóm.
C. CHUẨN BỊ CỦA GV-HS:
 1. Giáo viên: 
- Giáo án, các tư liệu thực tế, cập nhật về năng lượng, nhiên liệu, nguyên vật liệu của Việt Nam và một số nước khác trên thế giới; giấy A4, một số phiếu học tập.
 2. Học sinh: 
- Hoàn thành đề cương câu hỏi và các nội dung liên quan mà GVBM đã quy định liên quan đến hóa học – vấn đề phát triển kinh tế.
D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1. Ổn định lớp: (1 phút) Kiểm tra sĩ số, tác phong HS
Lớp
12B1
12B2
12B3
Vắng
2. Kiểm tra bài cũ: Không
3. Bài mới:
 a. Đặt vấn đề: (1 phút)
 Qua nghiên cứu tìm hiểu các bài dạy trong chương trình hóa học phổ thông, chúng ta thấy HÓA HỌC có vài trò rất lớn và nó có ảnh hưởng sâu sắc đến phát triển kinh tế. Vậy năng lượng, nhiên liệu có vai trò như thế nào đối với sự phát triển kinh tế ? Vấn đề đang đặt ra về năng lượng – vai trò của hóa học trong việc giải quyết những vấn đề năng lượng, nhiên liệu là gì ? Vật liệu có vai trò gì đối với sự phát triển kinh tế ? Tất cả những điều đó sẽ được giải đáp trong bài học hôm nay 
“HÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ”
b. Triển khai bài:
Hoạt động của GV – HS
Nội dung kiến thức
Hoạt động 1: (10 phút)
GV: Hường dẫn HS:
+ Nghiên cứu SGK
+ Thực hiện các yêu cầu của PHT số 1
+ Thảo luận theo nhóm và thống nhất ý kiến để hoàn thành PHT số 1.
HS: Thảo luận nhóm và đại diện trình bày theo yêu cầu trên.
GV: Lắng nghe, chuẩn kiến thức để HS cùng ghi nhận thông tin. Sau đó GV cung cấp thêm thông tin về sự gia tăng nhu cầu năng lượng
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 
 1. Các em hãy cho biết một số thí dụ về các dạng năng lượng chủ yếu ?
Trình bày một số hiểu biết của em về một vài nhà máy thủy điện lớn của Việt Nam ?
Các em nhận xét như thế nào về nhu cầu năng lượng của con người ? Cho ví dụ minh họa ?
Hoạt động 2: (15 phút)
GV: Hường dẫn HS:
+ Nghiên cứu SGK
+ Thảo luận vấn đề: xu thế của thế giới trong PTNL cho tương lai.
+ Vai trò của hóa học trong việc giải quyết các vấn đề năng lượng, nhiên liệu. 
HS: Thảo luận nhóm và đại diện trình bày theo yêu cầu trên.
GV: Lắng nghe, chuẩn kiến thức để HS cùng ghi nhận thông tin. Sau đó GV cung cấp thêm thông tin mới về năng lượng; giới thiệu một số nhà máy thủy điện lớn của Việt Nam, công nghiệp dầu khí ở Việt Nam
Hoạt động 3: (11 phút)
GV: Hường dẫn HS:
+ Nghiên cứu SGK về: Vai trò của nguyên liệu, xu thế phát triển của KTVL, vai trò của hh trong việc giải quyết các vấn đề nhiên liệu.
+ Thực hiện các yêu cầu của PHT số 2
+ Thảo luận theo nhóm và thống nhất ý kiến để hoàn thành PHT số 2.
HS: Thảo luận nhóm và đại diện trình bày theo yêu cầu trên.
GV: Lắng nghe, chuẩn kiến thức. Sau đó GV cung cấp thêm thông tin về vật liệu và tóm tắt nội dung cơ bản nêu trong SGK.
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 
Theo em, vật liệu có vai trò như thế nào trong phát triển kinh tế ?
Hãy cho thí dụ về một số ngành sản xuất vật liệu ?
Hóa học làm gì để giải quyết những vấn đề về vật liệu cho tương lai ?
I. VẤN ĐỀ NĂNG LƯỢNG VÀ NHIÊN LIỆU:
1. Vai trò của năng lượng và nhiên liệu đối với sự phát triển kinh tế:
* Các dạng năng lượng:
- Nhiệt năng,
- Hóa năng, 
- Điện năng,
- Quang năng,
* Từ dạng năng lượng này có thể biến đổi thành dạng năng lượng khác.
+ Mọi hoạt động của con người đều cần năng lượng (tăng theo sự phát triển kinh tế)
+ Nhiên liệu khi bị đốt cháy sinh ra năng lượng (nhiệt năng)
Vậy: Năng lượng và nhiên liệu là yếu tố quan trọng trong việc phát triển kinh tế.
2. Những vấn đề đang đặt ra về năng lượng và nhiên liệu:
- Khai thác và sử dụng nhiên liệu ít gây ô nhiễm môi trường (nhiên liệu hỗn hợp, than đá, ) chế hóa dầu mỏ là giải pháp quan trọng.
- Phát triển năng lượng hạt nhân.
- Phát triển thủy năng (thủy triều, năng lượng sóng, các dòng hải lưu,)
- Sử dụng năng lượng mặt trời (không bao giờ cạn kiệt)
- Sử dụng năng lượng với hiệu quả cao hơn ở từng gia đình, khu công nghiệp, công trình công cộng,(phát động phong trào tiết kiệm điện)
3. Hóa học góp phần giải quyết vấn đề năng lượng và nhiên liệu:
- Sử dụng nhiên liệu ít ảnh hưởng đến môi trường (dùng hidro làm nhiên liệu)
- Nâng cao hiệu quả các quy trình chế hóa sử dụng nhiên liệu, quy trình tiết kiệm nhiên liệu.
- Chế tạo vật liệu chất lượng cao cho ngành năng lượng (pin mặt trời)
II. VẤN ĐỀ VẬT LIỆU:
1. Vai trò của nhiên liệu đối với sự phát triển kinh tế:
- Vật liệu là cơ sở vật chất của sự sinh tồn và phát triển của loài người(là tiêu chí quan trọng của sự phát triển văn minh nhân loại)
2. Vấn đề vật liệu đang đặt ra cho nhân loại:
- Kết hợp giữa kết cấu và công dụng.
- Loại hình có tính đa năng.
- Có thể tái sinh, ít nhiễm bẩn
- Tiết kiệm năng lượng.
- Bền chắc, đẹp
3.Hóa học góp phần giải quyết vấn đề vật liệu cho tương lai:
- Vật liệu compozit (gồm chất nền là polime, chất độn, chất phụ gia).
- Vật liệu hỗn hợp chất vô cơ và hữu cơ.
- Vật liệu hỗn hợp nano ( loại vật liệu cấu tạo bằng hạt có kích thước cỡ nanomet)
4. Củng cố: (5 phút)
1/ Hãy cho biết các dạng năng lượng co bản trên Trái Đất ?
2/ Cho biết những nét chính về xu thế phát triển năng lượng cho tương lai. Lấy 3 VD về việc dùng sản phẩm tiêu thụ ít điện năng ?
3/ Cho biết thí dụ về một số ngành sản xuất vật liệu quan trọng ?
HS: Đại diện trình bày tại chổ sau đó GV bổ sung và chốt lại những phần kiến thức 
5. Dặn dò: (2 phút)
- Nắm vững hệ thống kiến thức cơ bản của bài này trên cơ sở tìm hiểu các VD thực tế.
- BTVN: 4,5,6 SGK trang 186, 187.
- Chuẩn bị bài: “ HÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ XÃ HỘI” 
+ Hóa học với vấn đề lương thực, thực phẩm (vai trò, vấn đề đặt ra, cách giải quyết...)
+ Hóa học và vấn đề may mặc (vai trò, vấn đề đặt ra, hướng giải quyết)
+ Hóa học với việc bảo vệ sức khỏe con người (dược phẩm, chất gây nghiện, ma túy, phòng chống ma túy...)