Bài giảng Tiết 54 - Bài 44: Dẫn xuất của hiđrocacbon - polime

 Soạn: 20/3/07 Tiết 54- Bài 44: dẫn xuất của hiđrocacbon - polime
 Giảng: 22/3 rượu etylic : C2H6O = 46
I. Mục tiêu: - Kiến thức: H/s nắm được công thức phân tử, công thức cấu tạo, t/c lí học, hoá học & ứng dụng của rượu etilic ; biết nhóm – OH là nhóm nguyên tử gây ra t/c hoá học đặc trưng của rượu ; biết độ rượu, cách tính độ rượu & cách đ/c rượu ; Viết được ph]ơng trình p/ư của rượu với natri ; biết cách giải toán độ rượu
 - Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng viết công thức & phương trình hoá hữu cơ , giải bài toán tính theo phương trình
 - Thái độ: Giáo dục ý thức yêu thích môn học 
II. Chuẩn bị của g/v và h/s:
1. G/v: - Mô hình phân tử rượu etilic dạng rỗng
 - Thí nghiệm: Đốt rượu etilic , rượu etilic t/d với natri , phiếu học tập
 - Dụng cụ: cốc thủy tinh , đèn cồn , panh sắt , diêm
 - Hoá chất: Na , C2H5OH (cồn) , H2O
2. H/s: - Đọc trước bài 44 sgk
III. Hoạt động dạy & học:
1. ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ (lồng vào giờ học ):
3. Bài mới: * Mở bài: Khi lên mem gạo , sắn , ngô (đã nấu chín) hoặc quả nho , quả táo. Người ta thu được rượu etilic. Vậy rượu etilic có công thức cấu tạo như thế nào ? nó có ứng dụng & t/c gì :
Tg
H/đ của g/v và h/s
 Nội dung ghi bài
 7
phút
 8
phút
 15
phút
Hoạt động 1
- G/v thông báo nhưbgx hợp chất có chứa oxi như: rượu etilic , axit axetic , glucozơ 
- G/v đưa ra một mẫu rượu cho h/s quan sát & y/c nhận xét được:
 + Trạng thái , màu sắc , mùi vị của rượu
- Y/c thảo luận nhóm 
- Đ/d học sinh trả lời h/s khác bổ xung
- G/v hướng dẫn h/s quan sát hình 5.1 sgk tr.136 kết hợp q/s giáo viên làm thí nghiệm : Cho giọt iốt vào ống nghiệm có rượu --> dd có màu rồi rót dd đó vào cốc nước & lắc đều
? Em có nhận xét gì khả năng tan trong nước của rượu & màu sắc các dd thu được
- H/s trả lời h/s khác bổ xung
? Qua thí nghiệm trên em cho biết t/c vật lí của rượu etilic ?
- H/s trả lời h/s khác bổ xung
- G/v chốt kiến thức
- Y/c học sinh đọc thông tin độ rượu
 + Số ml rượu etilic có trong 100ml hỗn 
hợp rượu etilic với nước gọi là độ rượu
? Em hãy giải thích khái niệm về độ rượu 
- H/s trả lời h/s khác bổ xung
+ Trong 100ml hỗn hợp có chứa bao nhiêu ml rượu nguyên chất
- Ví dụ: Trên các nhãn chai rượu có ghi 25o em hiểu cách ghi đó là gì ?
- Y/c học sinh trả lời h/s khác bổ xung
- G/v nhận xét & chốt kiến thức
- G/v có thể nhấn mạnh đây là tỉ lệ % vè thể tích chứ không phải về khối lượng rượu. Để đo độ rượu một cách nhanh chóng người ta dùng một dụng cụ đơn giản gọi là “ rượu kế ” khi thả rượu kế vào dd rượu độ rượu càng cao, rượu kế càng chìm sâu
- G/v đưa ra nội dung bài tập: Tính thể tích rượu etilic có trong 2 lít rượu 25o.
- Y/c hoạt động nhóm bàn – nhóm thảo luận thống nhất cách giải
- Đ/d nhóm lên giải nhóm khác bổ xung
- G/v nhận xét & đưa đáp án đúng
- Qua cách làm g/v hướng dẫn h/s rút ra công thức tính độ rượu 
Hoạt động 2
- Nếu cho các em một cốc chứa một dd lỏng thì các em dễ nhận ra , nhưng nếu cho các em một công thức C2H6O hỏi chất này có phải là rượu không ? có thể trả lời được khi biết được công thức cấu tạo của nó vậy rượu etilíc có công thức cấu tạo như thế nào ?
- Hướng dẫn h/s quan sát mô hình 5.2 sgk tr.137 kết hợp q/s mô hình rượu etilíc dạng rỗng 
? Y/c học sinh lên viết công thức cấu tạo của rượu etilic ?
- Đ/d học sinh lên viết phương trình h/s khác bổ xung
? Em hãy nhận xét đặc điểm cấu tạo của rượu etylic ?
- Cần nêu được: sự khác nhau về vị trí của
6 nguyên tử hiđro 
- H/s trả lời h/s khác bổ xung
- G/v nhận xét & chốt kiến thức 
- Nhóm – OH là nhóm định chức là nhóm nguyên tử quyết định t/c hoá học chung, đặc trưng cho loại chất đó. Vậy nhóm định chức của rượu là nhóm – OH đây là một dấu hiệu quan trọng chung cho mọi rượu. Một chất được gọi là rượu khi trong công thức cấu tạo có nhóm – OH 
Hoạt động 3
- G/v phát phiếu học tập với nội dung sau:
 + làm thí nghiệm & quan sát , mô tả hiện tượng cháy của rượu , giải thích , kết luận
- Y/c học sinh nhắc lại dụng cụ & cách tiến hành thí nghiệm 1
- Đ/d nhóm trả lời nhóm khác bổ xung
- G/v hướng dẫn h/s làm thí nghiệm thảo luận thống nhất kết quả 
- Đ/d nhóm báo cáo kết quả & viết phương trình hoá học – nhóm khác bổ xung
- G/v nhận xét & Chốt kiến thức
- Dựa vào t/c này người ta đã dùng rượu cồn phục vụ cho đ/s 
- G/v yêu cầu h/s quan sát hình 5.3 sgk tr.137 nhắc lại dụng cụ & cách tiến hành thí nghhiệm 2
- G/v tiến hành thí nghiệm – h/s quan sát 
(có thể chứng minh chất khí có thoát ra là bịt miệng ống nghiệm rồi đưa miệng ống nghiệm lại gần ngọn lửa & mở ngón tay ra miệng ống nghiệm có ngọn lửa màu xanh 
- Y/c thảo luận nhóm bàn : hiện tượng , kết quả & viết phương trình
- Đ/d nhóm báo & viết phương trình – nhóm khác bổ xung
- G/v nhận xét & chốt kiến thức 
- Nguyên tử hiđro liên kết với nguyên tử oxi trong nhóm –OH linh động hơn các 
nguyên tử H khác dễ bị đứt ra , nguyên tử Na thay thế vào tạo ra natri etylat. Đây là p/ư đặc trưng của rượu 
- Như vậy chúng ta đã được nghiên cứu hai t/c hoá học của rượu t/c thứ 3 p/ư với axit axetic chúng ta sẽ nghiên cứu trong bài 45
Hoạt động 4
- Hướng dẫn h/s đọc các thông tin phần IV
kết hợp q/s sơ đồ sgk tr.138
? Thảo luận nhóm bàn : Em hãy nêu một số ứng dụng của rượu etylic mà em biết ? ứng dụng đó được căn cứ trên t/c hoá học nào của rượu etylic ?
- Đ/d học sinh trả lời h/s khác bổ xung
- G/v chốt kiến thức
- Uống nhiều rượu rất có hại cho sức khoẻ 
Hoạt động 5
? Em cho biết việc nấu rượu nếp & nấu rượu để uống từ những nguyên liệu nào ?
 + gạo , ngô ...
? Hiện nay nhà máy rượu bia s/x rượu bia từ những nguyên liệu nào ?
 + Khí etilen hợp nước
? Qua phân tích trên em cho biết phương pháp đ/c rượu etylic ?
- H/s trả lời h/s khác bổ xung
- G/v chốt kiến thức 
I. Tính chất vật lí
- Rượu etilic là chất lỏng , không màu , có mùi thơm, sôi ở nhiệt độ 78,3oC, hoà tan được nhiều chất như iôt, benzen ...
* Độ rượu:
+ Số ml rượu etilic có trong 100ml hỗn hợp rượu etilic với nước gọi là độ rượu
* Ví dụ: Nhãn của chai rượu có ghi 25o nghĩa là: trong 100ml dd rượu có chứa 25ml rượu etilic nguyên chất.
- Cứ 100 lít rượu thì có 25 lít rượu etilic
 và 2 lít rượu thì có x lít - - - -
- Thể tích rượu etilic nguyên chất có trong 2 lít rượu là:
 0,5 lít
* Công thức tính độ rượu:
 Độ rượu 
II. Cấu tạo phân tử
 H H
 | |
 H – C – C – O – H = > CH3 – CH2 - OH
 | |
 H H 
- Trong phân tử rượu etylic có một nguyên tử H không liên kết với nguyên tử C mà liên kết với nguyên tử O tạo ra nhóm – OH 
III. Tính chất hoá học
1/ Rượu etilic có cháy không
C2H6O + 3O2 2CO2 + 3H2O
 (l) (k) (k) (h)
- Rượu etylic cháy với ngọn lửa màu xanh , toả nhiều nhiệt. Rượu etylic t/d mạnh với oxi khi đốt nóng
2/ Rượu etilíc có p/ư với natri không
2CH3 – CH2 – OH + 2Na 2CH3 – CH2 – ONa + H2 
 natri etylat
- Rượu etylic t/d được với natri giải phóng khí hiđro 
- Na p/ư với rượu etylic không mãnh liệt bằng p/ư của Na với nước
3/ p/ư với axit axetic
IV. ứng dụng
- Học theo sgk tr.138
V. Điều chế
- Rượu etylic được đ/c theo 2 cách sau:
 + Phương pháp lên mem rượu
Tinh bột rượu etylic
 + Cho khí etylen hợp nước có chất xúc tác
 C2H4 C2H5OH
4. Củng cố (4 phút ): 1/ Cho biết t/c hoá học của rượu etylic ?
2/ Cho Na dư vào cốc đựng rượu etylic 500. Viết phương trình p/ư xảy ra ?
2Na + 2H2O 2NaOH + H2
2Na + 2C2H5OH 2C2H5ONa + H2
5. Dặn dò (1 phút ) : - BTVN: từ bài 1 – bài 5 + đọc mục em có biết tr. 139 sgk
 - Đọc trước bài 45 sgk
IV. Rút kinh nghiệm: