Bài giảng Tiết: 39 - Bài 30: Silic- Công nghiệp silicat

 Tiết: 39
Bài 30. silic- công nghiệp silicat
Lớp
Ngày soạn
Ngày lên lớp
Số HS vắng
Ghi chú
9
I. Mục tiêu.
1. Kiến thức:
- Nắm được Si là một phi kim hoạt động hóa học yếu( tác dụng với oxi, không phản ứng trực tiếp với hiđrô, SiO là một oxit axit( tác dụng với kiềm, muối cacbonat kim loại kiềm ở nhiệt độ cao)
- Một số ứng dụng của Si, SiO và muối silicat.
- Hiểu được cơ sở khoa học của quá trình sản xuất đồ gốm, xi măng, thuỷ tinh.
2. Kỹ năng:
- Rèn kỹ năng viết PTPƯ minh họa cho tính chất của Si, SiO và muối silicat.
3. Trọng tâm : Si, SiO và sơ lược về đồ gốm, sứ, xi măng, thủy tinh.
 4. Thái độ:
- Yêu thích môn học, có hứng thú với CN hoá học
II. Chuẩn bị
Giáo viên: tranh giới thiệu một số sản phẩm gốm sứ.Sơ đồ lò quay sản xuất clanke.
Học sinh: Đọc trước bài mới.
iii. phương pháp: nêu - giải quyết vấn đề.
Iv. Tiến trình dạy học
1.ổn định(1’)
a. sĩ số học sinh:
b. Sự chuẩn bị bài của học sinh:
2.Kiểm tra(10’)
? Nêu tính chất hoá học của H2CO3? Viết PTPƯ minh hoạ.
BT 5(sgk - 91)
3. Bài mới
Hàng ngày ta sử dụng đồ sứ , vật liệu bằng kính, sử dụng xi măng để làm vật liệu xây dựng nhà cửa và các công trình xây dựng, vậy trong hoá học các nguyên lệu và các vật thể trên được sản xuất như thế nào và cư sở khoa học của nó là từ nghuên tố háo học và hợp chất nào tạo ra, chúng ta cùng nhau tìm hiểu nội dung kiến thức tiết học hôm nay.
tg
hoạt động của thầy và trò
nội dung
8’
7
14’
GV thông báo trạng thái tự nhiên và ghi bảng.
HS:
GV yêu cầu học sinh nghiên cứu mục I.2 SGK 
? Nêu tính chất của Si?
HS:
SiO2 thuộc loại oxit gì? Vì sao?
HS:
? Nêu các tính chất hoá học của SiO2? Viết các PTPƯ minh hoạ?
HS
GV giới thiệu SiO2 là thành phần chính của cát, thạch anh
GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK- 92.
? CN siliccat gồm những ngành sản xuất nào?
HS:
? Nêu vài sản phẩm của đồ gốm mà em biết?
HS:
? Nguyên liệu để sx đồ gốm là gì? (GV giải thích fenpat là khoáng vật thành phần gồm các oxit của Si, Al, Na, Ca, K...)
HS”
? Sx đồ gốm gồm những giai đoạn nào?
? Nước ta có những cơ sở sx đồ gốm ở đâu?
HS:
? Nguyên liệu để sx xi măng gồm những gì?
 HS:
Các công đoạn sx si măng?
HS:
GV thuyết trình giới thiệu H3.20
? Hiện nay nước ta có những cơ sở sx xi măng lớn nào em biết?
HS”
GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK.
? Nguyên liệu sx thuỷ tinh là gì?
HS:
GV thuuyết trình quy trình sản xuất ra vật phẩm và tính chất của thuỷ tinh.
HS theo dõi
? Em hãy viết các PTPƯ xảy ra khi nấu thuỷ tinh?
? Em biết những cơ sở sx thuỷ tinh nào?
I. Silic (Si)
1, Trạng thái tự nhiên
- Si chiếm 1/4 khối lượng vỏ trái đất, phổ biến thứ 2 sau oxi.
- Tồn tại ở dạng hợp chất.
2, Tính chất
- Chất rắn màu xám,khó nóng chảy,có vẻ sáng của kim loại, dẫn điện kém.Tinh thể silic tinh khiết là chất bán dẫn.
- Là phi kim hoạt động hoá học yếu hơn cacbon, clo
Tác dụng với o xi ởt nhiệt độ cao
 to
 Si(r) + O2 (k) đ SiO2(r)
Si làm chất bán dẫn trong kĩ thuật điện tử, chế tạo pin mặt trời...
 II. Silicđioxit(SiO2)
- Là một oxit axit
-Tác dụng được với kiềm
 to
SiO2(r)+ 2NaOH(r) đ Na2SiO3(r) + H2O(h)
- Tác dụng với oxit bazơ
 to
SiO2(r) + CaO(r) đ CaSiO3(r)
- Không tác dụng với nước.
III. Công nghiệp siliccat
1. Đồ gốm, sứ.
a. Nguyên liệu: Đất sét, thạch anh, fenpat.
b. Quy trình sản xuất: Nguyên liệu nhào nhuyễn tạo khối dẻo, tạo hình, sấy khô, nung.
c. Cơ sở sản xuất: Bát Tràng, Hải Dương.....
2. Xi măng
a. Nguyên liệu: Đất sét, đá vôi, cát.
b. Quy trình sx: Nghiền nhỏ nguyên liệu với nước tạo dạng bùn, nung hỗn hợp trong lò 1400- 1500oC tạo clanke. Nghiền clanke nguội và chất phụ gia tạo ximăng.
c. Cơ sở sản xuất: Hải Dương, Thanh Hóa, Hải Phòng..
3, Sản xuất thuỷ tinh.
a. Nguyên liệu: Cát trắng, đá vôi, xô đa(Na2CO3)
b. Quy trình sx: Trộn nguyên liệu nung ở 900oC tạo thành thuỷ tinh nhão để nguội thành thuỷ tinh dẻo sau đó ép và thổi thành đồ vật.
- PTHH: 
 to
CaCO3(r) đ CaO(r) + CO2(k)
 to
CaO (r) + SiO2 (r) đ CaSiO3(r)
 to
Na2CO3 (r)+SiO2 (r) đ Na2SiO3 (r)+ CO2(k)
c. Cơ sở sản xuất: Hải Phòng, Hà Nội, Bắc Ninh, Đà Nẵng, TP HCM.....
4. Củng cố(4’)
------> Nhắc lại nội dung kiến thức bài học hôm nay ?
BT : Cho biết các cặp chất nào sau đây tác dụng được với nhau?
a. SiO2 và CO2
b. SiO2 và CaO
c. SiO2 và H2O
d. SiO2 và NaOH
e. SiO2 và H2SO4
5. hướng dẫn học ở nhà(1’)
 - Xem lại nội dung kiến thức bài học hôm nay .
 - BTVN 1 – 4 (SGK-95)
 - Đọc trước bài mới
v. rút kinh nghiệm