Bài giảng Tiết 38 – Bài 30: Silic. Công nghiệp silicat (tiết 2)

 Soạn: 15/1/ 06 Tiết 38 – Bài 30: silic. Công nghiệp silicat
 Giảng: 18/1
I. Mục tiêu: - Kiến thức: H/s biết được silic là phi kim hoạt động hoá học yếu & là chất bán dẫn ; silic đioxit là chất có nhiều trong thiên nhiên ở dưới dạng đất sét , cao lanh ... & nó là một oxit axit , ứng dụng quan trọng của công nghiệp silicat
 - Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng đọc để thu thập thông tin. Sử dụng kiến thức thực tế để xây dựng kiến thức mới , h/đ hnóm
 - Thái độ: Giáo dục ý thức yêu thích môn học
II. Chuẩn bị của g/v và h/s
 1. G/v : tranh vẽ hình 3.19 , 3.20 , một số cốc thủy tinh , đất sét , cát trắng , xi măng , phiếu học tập
 2. H/s: Đọc ttrước bài 30 sgk
III. Hoạt động dạy & học
 1. ổn định lớp:
 2. Kiểm tra bài cũ (7 phút) : 1/ Em hãy nêu t/c hoá học của muối cacbonat ?
 2/ Chữa bài tập số 3 , bài số 4 tr.91 sgk ? ( phần đáp án giải ở vở bài tập)
 3. Bài mới: * Mở bài : Silic có t/c gì & hợp chất của nó có những ứng dụng gì chúng ta cùng nghiên cứu bài hôm nay.
 H/đ của g/v và h/s
 Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 7phút
- Hướng dẫn h/s đọc thông tin phần I tr.92 sgk 
 nắm được các nội dung sau đây:
 + Trạng thái tự nhiên
 + T/c vật lý , t/c hoá học
 + ứng dụng
- Y/c hoạt động nhóm bàn – thảo luận thống nhất kết quả (2 phút)
- Đ/d nhóm trả lời – nhóm khác bổ xung
- G/v chốt kiến thức 
Hoạt động 2(7phút)
- G/v nêu vấn đề : Oxit silic là một oxit phi kim vậy chúng có thể có những t/c gì ?
- Y/c hoạt động nhóm bàn – nhóm thảo luận thống nhất kết quả (2 phút)
- Đ/d nhóm trả lời & viết phương trình – nhóm khác bổ xung 
- G/v chốt kiến thức 
Hoạt động 3 (14phút)
- G/ v giới thiệu công nghiệp silicat
- Hướng dẫn h/s đọc thông tin phần 1 tr.92sgk + q/s sơ đồ hình 3.19sgk tr.93 nắm được các nội dung sau đây:
 + Nguyên liệu s/x đồ gốm
 + Các công đoạn để s/x
- Y/c hoạt động nhóm – nhóm thảo luận thống nhất kết quả (3 phút)
- Đ/d nhóm báo cáo nhóm khác bổ xung
- G/v giới thiệu fenpat là các oxit của silic , nhôm , kal , natri , canxi ...
- G/v chốt kiến thức
? Em cho biết các cơ sở s/x đồ gốm mà em biết 
- H/s trả lời h/s khác bổ xung
- G/v chốt kiến thức
- G/v giới thiệu sơ qua xi măng
- Hướng dẫn h/s đọc thông tin phần 2 tr.93sgk + q/s sơ đồ hình 3.20 sgk năm được nội dung sau đây:
 + Nguyên liệu 
 + Công đoạn s/x xi măng
- Y/c hoạt động nhóm bàn – nhóm thảo luận thống nhất kết quả (3 phút)
- G/v treo tranh hình 3.20 lên bảng
- Đ/d nhóm báo cáo – nhóm khác nhận xét bổ xung
- G/v chốt kiến thức 
? Dựa vào sự hiểu biết của mình cho biết các cơ sở s/x xi măng ?
- H/s trả lời h/s khác bổ xung
- G/v chốt kiến thức
- G/v thông báo sơ qua về thủy tinh
- Hướng dẫn h/s đọc thông tin phần 3 tr.94sgk + q/s hình 3.21sgk nắm được nội dung
 + Nguyên liệu s/x 
 + Các công đoạn
- Y/c hoạt động nhóm –nhóm thảo luận thống nhất kết quả (3 phút)
- Đ/d nhóm báo cáo kết quả - nhóm khác bổ xung
- G/v chốt kiến thức
? Em cho biết các cơ sở s/x thủy tinh mà em biết ?
- H/s trả lời h/s khác bổ xung
- G/v chốt kiến thức
I. Si lic: Si
1/ Trạng thái thiên nhiên:
- Silic là nguyên tố phổ biến thứ 2 trong thiên nhiên đứng sau oxi , chiếm 1/4 khối lượng vỏ trái đất , silic tồn tại ở dạng hợp chất (đất sét , cát trắng)
 2/ Tính chất
- Là chất rắn màu xám , khó nóng chảy có vẻ sáng kim loại , dẫn điện kém , tính thể si lic tinh khiết là chất bán dẫn
- Hoạt động hoá học yếu hơn cacbon , clo
- ở nhiệt độ cao p/ư với oxi
 Si + O2 SiO2
 (r) (k) (r)
- ứng dụng: làm pin mặt , làm vật liệu bán dẫn trong kĩ thuật điện tử
II. Silic đioxit: SiO2
- Silic đioxit là một oxit axit t/d với kiềm & oxit bazơ tạo thành muối ở nhiệt độ cao
 SiO2 + 2NaOH Na2SiO3 + H2O
 SiO2 + CaO CaSiO3
 (r) (r) (r)
- Silic đioxit không p/ư với nước
III. Sơ lược về công nghiệp silicat
1/ Sản xuất đồ gốm sứ
a) Nguyên liệu:
- Đất sét , thạch anh , fenpat
b) Các công đoạn chính :
- Nhào đất sét , thạch anh & fenpat với nước tạo thành khối dẻo --> sấy khô 
--> đồ vật --> nung đồ vật trong lò ở nhiệt độ cao
c) Cơ sở s/x : Công ty sứ Hải Dương , Đồng Nai ...
 2/ Sản xuất xi măng.
a) Nguyên liệu chính:
- Đá vôi , đất sét , cát ...
b) Các công đoạn chính:
- Nghiền nhỏ hỗn hợp đá vôi & đất sét rồi trộn với cát & nước thành dạng bùn 
--> nung hỗn hợp trên trong lò quay ở nhiệt độ 1400 – 1500 thu được clanhke --> nghiền clanhke nguội & phụ gia = > bột mịm đó là xi măng
c) cơ sở s/x xi măng ở nước ta.
- Hải Dương , Thanh Hoá , Hải phòng 
 3/ Sản xuất thủy tinh
a) Nguyên liệu: 
- Cát thạch anh ( cát trắng) , đá vôi & sôđa (Na2CO3)
b) Các công đoạn chính
- Trộn hỗn hợp cát , đá vôi , sôđa theo một tỉ lệ nhất định --> nung hỗn hợp trong lò nung khoảng 9000C thành 
thủy tinh ở dạng nhão --> làm nguội
thủy tinh được thủy tinh dẻo rồi thổi 
thủy tinh dẻo thành các đồ vật
CaCO3 CaO + CO2
CaO + SiO2 CaSiO3
Na2CO3 + SiO2 Na2SiO3 + CO2
c) Các cơ sở s/x chính
- Hải Phòng , Bắc Ninh , Đà nẵng ...
4. Củng cố (9 phút):
 * Bài tập : Hãy tìm công thức hoá học của những loại thủy tinh sao (viết dưới dạng các oxit):
 a) Loại thủy tinh dùng trong xây dựng & đồ dùng gia đình có thành phần: 75% SiO2 , 12% CaO , 13% Na2O
 b) Loại thủy tinh chịu nhiệt dùng chế tạo bình cầu , ống nghiệm ... có thành phần: 18,43% K2O , 10,89% CaO , 70,56% SiO2.
 * Đáp án: a) Đặt công thức tổng quát của loại thủy tinh dùng trong xây dựng là:
 xNa2O.yCaO.zSiO2 (x,y,z > 0) & tỉ lệ x : y : z là tối giản
- Theo đầu bài ta có tỉ lệ: x : y : z = = 0,21 : 0,21 : 1,25
 = 1 : 1 : 6
Công thức của thủy tinh loại này là: Na2O.CaO.6SiO2
 b) cách giải tương tự như phần (a) & công thức hoá học là: K2O.CaO.6SiO2
5.Dặn dò (1phút): - BTVN: từ bài 1 – bài 4 tr.95sgk ; bài 30.1 – 30.4 sách bài tập tr.34
 - Đọc trước bài 31 sgk
IV. Rút kinh nghiệm: