Bài giảng Tiết 37: Tính chất của oxi (tiết 20)

khử, chất khử, chất oxi hoá trong các phản ứng hoá học ; Biết nhận ra phản ứng thế và so sánh phản ứng thế với các phản ứng hoá hợp, phân huỷ.
Chuẩn bị 
 HS ôn tập trước những kiến thức thuộc bài 31,32,33
Tiến trình bài giảng 
Tổ chức (2)
Kiểm tra bài cũ 
 Kiểm tra trong quá trình luyện tập 
Bài giảng 
Phương pháp
T
Nội dung 
HĐ 1: Ôn các kiến thức cơ bản cần nhớ
Cho 1 HS đã chuẩn bị trước trình bày tính chất vật lí, tính chất hoá học, ứng dụng và điều chế khí hiđro. HS khác bổ sung theo hướng dẫn của Giáo viên để làm rõ về môíi liên hệ giữa các mục
So sánh các tính chất và cách điều chế khí hiđro và khí oxi
HĐ 2: Dùng phương pháp đàm thoại, cho HS trả lời các câu hỏi về nôịi dung định nghĩa phản ứng thế, sự khử, sự oxi hoá, chất khử, chất oxi hoá, phản ứng oxi hoá khử; Sự khác nhau của phản ứng thế với phản ứng hoá hợp, phản ứng phân huỷ
HĐ 3: Làm bài tập 
Bài tập 1: Viết phương trình hoá học biểu diễn phản ứng của H2 với các chất
O2 ; Fe2O3 ; Fe3O4 ; PbO ở nhiệt độ thích hợp. Ghi rõ điều kiện phản ứng. Giải thích và cho biét mỗi phản ứng riêng thuộc loại gì?
Gọi 2 HS lên bảng làm bài tập 1 
HS ở dưới lớp làm bài tập vào vở 
Nhận xét các phản ứng của 2 HS đã viết 
Bài tập 5: 
Hãy viết phương trình hoá học của các phản ứng giữa hiđro với hỗn hợp đồng (II) oxit và sắt (III) oxit ở nhiệt độ thích hợp.
Trong các phản ứng trên, chất nào là chất khử, chất nào là chất oxi hoá? Vì sao?
Nếu thu được 6 gam hỗn hợp 2 kim loại trong đó có 2,8 gam sắt thì thể tích khí hiđro ở đktc cần dùng vừa đủ để khử CuO và Fe2O3 là bao nhiêu?
Giáo viên cho HS xác định đầu bài, xác định yêu cầu của đề bài 
Hướng dẫn HS làm bài tập 5 
HS các nhóm tiến hành làm bài tập 5
Đại diện HS 2 nhóm lên trình bày bài tập 5
15
25
Kiến thức cần nhớ
ứng dụng của hiđro, điều chế và thu khí hiđro
Hiđro có tính khử 
Phản ứng thế
Sự khử và chất khử
Sự oxi hoá, chất oxi hoá 
Phản ứng oxi hoá khử
Bài tập 
Bài tập 1 
2H2 + O2 đ 2H2O 
3H2 + Fe2O3 đ 3H2O + 2Fe 
4H2 + Fe3O4 đ 4H2O + 3Fe 
H2 + PbO đ H2O + Pb
Phản ứng a là phản ứng hoá hợp; Phản ứng b, c, d là phản ứng thế 
Tất cả 4 phản ứng đều là phản ứng oxi hoá khử.
Bài tập 5: 
a. H2 + CuO đ H2O + Cu (1)
 3H2 + Fe2O3 đ 3H2O + 2Fe (2) 
b. Chất khử là H2 vì là chất chiếm oxi của chất khác ; chất oxi hoá là CuO và Fe2O3 vì là chất nhường oxi cho chất khác 
Lượng Cu thu được có trong 6 gam hỗn hợp 2 kim loại:
- 2,8 = 3,2 gam
thể tích khí H2 cần dùng để khử CuO theo phản ứng (1) 
22,4 ´ 3,2: 64 = 1,12 lít 
thể tích khí H2 cần dùng để khử Fe2O3 theo phản ứng (2) 
22,4 ´ 3 ´ 2,8: 2,56 = 1,68lít 
Thể tích khí H2 cần dùng ở đktc để khử hỗn hợp 2 oxit: 
1,12 + 1,68 = 2,80 lít 
Hướng dẫn học ở nhà (3) 
Học bài và làm bài tập 3,4,6
Xem và chuẩn bị nội dung bài thực hành 5
Soạn:
Giảng:
Tiết 52: bài thực hành 5
Mục tiêu:
HS nắm vững nguyên tắc điều chế hiđro trong phòng thí nghiệm, tính chất vật lí, tính chất hoá học 
Rèn luyện kĩ năng lắp ráp dụng cụ thí nghiệm, điều chế và thu khí hiđro vào ống nghiệm bằng cách đẩy không khí, kĩ năng nhận ra khí hiđro, biết kiểm tra độ tinh khiết của khí hiđro, biết tiến hành thí nghiệm với hiđro.
Chuẩn bị 
Đồ dùng: ống nghiệm, giá thí nghiệm, đèn cồn, nút cao su có ống dẫn 
Hoá chất: dd axit HCl pha loãng, CuO, Zn 
Tiến trình bài giảng 
Tổ chức (3)
 Tổ chức HS hoạt động theo nhóm 
Kiểm tra bài cũ (5)
Kiểm tra việc chuẩn bị bài thực hành 
Kiểm tra việc làm bài tập về nhà của HS
Bài giảng 
Phương pháp
T
Nội dung 
HĐ 1: Điều chế H2 và đốt cháy H2 trong không khí.
Giáo viên hướng dẫn HS cách làm thí nghiệm điều chế khí H2 và thử khí H2 trước khi đốt 
HS các nhóm tiến hành làm thí nghiệm điều chế và đốt khí H2 
HS khác quan sát hiện tưọng 
HĐ 2: Thu khí hiđro bằng cách đẩy không khí 
Giáo viên hướng dẫn HS thu khí hiđro bằng cách đẩy không khí 
HS các nhóm tiến hành làm thí nghiệm thu khí hiđro
HĐ 3: Hiđro khử đồng (II) oxit
Giáo viên hướng dẫn HS làm thí nghiệm hiđro khử đồng (II) oxit
HS các nhóm tiến hành làm thí nghiệm 
HS khác trong nhóm quan sát, nhận xét màu sắc tạo thành và giải thích 
10
10
10
Thí nghiệm 1: Điều chế H2 và đốt cháy H2 trong không khí.
 Cho vào ống nghiệm 3 ml dd axit HCl và vài hạt Zn. Đậy ống nghiệm bằng nút cao su có ống dẫn khí 
đua que đóm dang cháy vào đầu ống dẫn khí 
Thí nghiệm 2: Thu khí hiđro bằng cách đẩy không khí 
 úp ống nghiệm lên đầu ống dẫn khí, đua miệng ống nghiệm vào gần ngọn lửa đèn cồn 
Thí nghiệm 3: Hiđro khử đồng (II) oxit
Cho vào ống nghiệm 10 ml dd HCl và 4,5 viên kẽm. Đậy ống nghiệm bằng nút cao su có ống dẫn xuyên qua chưa một ít bột CuO. Dùng đèn cồn hơ nóng chỗ có CuO. 
Kết thúc thực hành 
HS các nhóm thu dọn, vệ sinh dụng cụ thí nghiệm 
Làm tường trình thực hành
Tiết 53: kiểm tra 
(Đề và đáp án kiểm tra do nhà trường ra)
Soạn:
Giảng: 
Tiết 54: nước 
Mục tiêu: 
HS biết và hiểu - thông qua phương pháp thực hành thí nghiệm - thành phần hoá học của hợp chất nướcvà tỉ lệ kết hợp về thể tích và khối lượng
HS biết và hiểu tính chất vật lí, tính chất hoá học của nước 
HS hiểu và viết được phương trình hoá học biểu diễn được các tính chất hoá học của nước. Tiếp tục rèn kĩ năng tính toán thể tích các chất khí theo phương trình hoá học 
Biết nguyên nhân làm ô nhiễm nguồn nước và biện pháp phòng chống ô nhiễm, có ý thức sử dụng hợp lí nguồn nước ngọt và giữ cho nguồn nước không bị ô nhiễm 
Chuẩn bị 
Dụng cụ: dụng cụ điện phân nước bằng dòng điện 
Hoá chất: Kim loại Na ; nước cất 
Tiết 1
Tiến trình bài giảng 
Tổ chức (2)
Kiểm tra bài cũ 
Không kiểm tra
Bài giảng 
Phương pháp
T
Nội dung
HĐ 1: Nghiên cứu thành phần của nước 
Giáo viên đặt vấn đề: Những nguyên tố hoá học nào có trong thành phần của nước? Chúng hóa hợp với nhau theo tỉ lệ nào về thể tích và khối lượng? 
Để giải đáp câu hỏi này ta làm 2 thí nghiệm sau:
Giáo viên tiến hành làm thí nghiệm biểu diễn sự điện phân nước bằng dòng điện 
HS quan sát hiện tượng 
HS nhận xét về thể tích khí trên 2 bề mặt của điện cực
Giáo viên nhận xét bổ sung và hoàn thiện kết luận đúng
HS viết phương trình điện phân nước 
HĐ 2: Tổng hợp nước 
Giáo viên treo tranh vẽ phóng to hình 5.9 sgk mô tả cách tổng hợp nước 
HS trả lời các câu hỏi:
Thể tích khí H2 và thể tích khí O2 nạp vào ống hình trụ lúc đầu là bao nhiêu?
Thể tích còn lại sau khi hỗn hợp nổ do đốt bằng tia lửa điện là bao nhiêu?Đó là khí gì?
Tỉ lệ về thể tích giữa H2 và O2 hoá hợp với nhau tạo thành nước là bao nhiêu? 
Vậy bằng thực nghiệm có thể rút ra công thức hoá học của nước là thế nào?
Có thể tính được thành phần khối lượng của các nguyên tố H và O trong nước được không?
Giáo viên giảng giải cho HS rõ 
HS tính tỉ lệ khối lượng 2 nguyên tố trong hợp chất nước
17
17
Thành phần hoá học của nước
Sự phân huỷ nước 
Thí nghiệm: Điện phân nước 
Hiện tượng: Có bọt khí xuất hiện trong 2 ống nghiệm A và B
Đốt khí trong ống A, cháy với ngọn lửa xanh nhạt 
Khí trong ống B làm than hồng bùng cháy
Nhận xét: Khi cho dòng điện 1 chiều đi qua nước, trên bề mặt 2 điện cực sẽ thu được khí H2 và khí O2 
Thể tích khí H2 bằng 2 lần thể tích khí O2 
Phương trình hoá học:
2H2O đ 2H2 + O2 
Sự tổng hợp nước 
Thí nghiệm: Cho nước vào đầy ống thuỷ tinh hình trụ. Cho vào ống lần lượt 2 thể tích khí H2 và 2 thể tích khí O2. Đốt bằng tia lửa điện 
Hiện tượng: 
Hỗn hợp nổ 
Mực nước trong ống dâng dần lên đến vạch số 1 thì dừng lại.
Chất khí còn lại là khí O2 
Kết luận: Vậy 1 thể tích khí O2 đã hoá hợp với 2 thể tích khí H2 tạo thành nước 
 2H2 + O2 đ 2H2O 
Tỉ lệ khối lượng các nguyên tố H và O trong nước là:
 4: 32 = 1: 8 
Thành phần khối lượng H và O là 
%H = 1. 100: (1+8) = 11%
%O = 8.100: (1+8) = 89%
Củng cố (3)
Nêu thành phần của nước 
Sử dụng bài tập 2 củng cố 
Hướng dẫn học ở nhà (5)
Học bài và làm bài tập về nhà số 3,4 
Hướng dẫn làm bài tập 4
Tiết 55: nước 
Mục tiêu: 
HS biết và hiểu - thông qua phương pháp thực hành thí nghiệm - thành phần hoá học của hợp chất nướcvà tỉ lệ kết hợp về thể tích và khối lượng
HS biết và hiểu tính chất vật lí, tính chất hoá học của nước 
HS hiểu và viết được phương trình hoá học biểu diễn được các tính chất hoá học của nước. Tiếp tục rèn kĩ năng tính toán thể tích các chất khí theo phương trình hoá học 
Biết nguyên nhân làm ô nhiễm nguồn nước và biện pháp phòng chống ô nhiễm, có ý thức sử dụng hợp lí nguồn nước ngọt và giữ cho nguồn nước không bị ô nhiễm 
Chuẩn bị 
Dụng cụ: dụng cụ điện phân nước bằng dòng điện 
Hoá chất: Kim loại Na ; nước cất 
Tiết 2
Tiến trình bài giảng 
Tổ chức (2)
Kiểm tra bài cũ (5)
HS 1: Nêu thành phần hoá học của nứoc. mô tả lại thí nghiệm chứng minh 
HS 2: Làm bài tập 3 
Bài giảng 
Phương pháp
T
Nội dung 
HĐ 1: tính chất vật lí của nước
HS tự nêu tính chất vật lí của nước 
Giáo viên bổ sung về khối lượng riêng 
HĐ 2: Tìm hiểu tính chất hoá học của nước 
Tác dụng với kim loại:
Giáo viên hướng dẫn HS làm thí nghiệm Na tác dụng với nước 
HS các nhóm tiến hành làm thí nghiệm 
Quan sát hiện tượng xảy ra trong thí nghiệm và nhận xét 
HS viết phương trình hoá học của phản ứng 
Giáo viên thông báo nội dung kết luận rút ra 
HĐ 2: nước tác dụng với một số oxit kim loại
Giáo viên hướng dẫn HS làm thí nghiệm 
HS các nhóm tiến hành làm thí nghiệm nước tác dụng với CaO
HS quan sát hiện tượng xảy ra và nhận xét 
Giáo viên hướng dẫn HS viết phương trình hoá học của phản ứng 
Giáo viên thông báo một số oxit kim loại tác dụng với nướcc tạo thành bazơ.
HS viết phương trình hoá học của một số oxit bazơ với nước 
Giáo viên cho HS kết luận về sản phẩm của oxit bazơ với nước
HĐ 3: Nước tác dụng với một số oxit phi kim.
HS các nhóm tiến hành làm thí nghiệm quan sát hiện tượng 
HS viết phương trình hoá học của phản ứng 
HS kết luận về sản phẩm của nước với oxit phi kim 
HĐ 4: Tìm hiểu vai trò của nước 
HS tự nêu vai trò của nước trong thực tế đời sống, trong nông nghiệp, trong công nghiệp, giao thông...
HS khác bổ sung 
Giáo viên bổ sung cho hoàn chỉnh vai trò của nước
Giáo viên cho HS biết nước ngọt trên trái đất phân bố kh