Bài giảng Tiết 37 bài : Một số hợp chất quan trọng của kim loại kiềm

 ngöôøi ta thöôøng duøng hôïp kim cuûa saét maø ít duøng saét nguyeân chaát.
Hoaït ñoäng 2: (10 phuùt)
GV: Yeâu caàu hs ñoïc SGK tìm hieåu quaù trính luyeän gang.
GV: Hoûi
H: Ñeå luyeän gang caàn nhöõng nguyeân lieäu gì?
HS: Nguyeân lieäu ñeå luyeän gang laø quaëng saét, than coác vaø chaát chaûy CaCO3
H: Nguyeân taéc cuûa vieäc luyeän gang laø gì?
HS: Nguyeân taéc luyeän gang laø duøng chaát khöû CO ñeå khöû caùc oxit saét thaønh saét
H: Cho bieát nhöõng phaûn öùng hoaù hoïc xaûy ra trong loø cao?
GV: duøng tranh veõ sô ñoà loø cao vaø caùc phaûn öùng xaûy ra trong loø cao ñeå chæ cho hoïc sinh thaáy roõ caùc vuøng xaûy ra phaûn öùng ( HS chæ caàn bieát maø khoâng caàn nhôù nhieät ñoä xaûy ra phaûn öùng ôû moãi vuøng)
HS: Caùc phaûn öùng khöû saét xaûy ra trong loø cao
II. THEÙP:
Hoaït ñoäng 3: ( 7 phuùt)
GV: Yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu SGK vaø cho bieát :
H: Thaønh phaàn nguyeân toá trong theùp so vôùi gang coù gì khaùc?
HS: Theùp laø hôïp kim cuûa saét vôùi cacbon vaø moät löôïng raát ít nguyeân toá Si, Mn . . . Haøm löôïng cacbon trong theùp chieám 0,01 – 2%.
H: Theùp ñöôïc chia laøm maáy loaïi ? döïa treân cô sôû naøo?
HS: Coù 2 loaïi theùp : döïa treân haøm löôïng cuûa caùc nguyeân toá coù trong töøng loaïi theùp
Theùp thöôøng hay theùp cacbon chöùa ít cacbon, silic, mangan vaø raát ít S,P.
Theùp ñaëc bieät laø theùp coù chöùa theâm caùc nguyeân toá khaùc nhö Si, Mn, Ni, W, Vd 
H: Cho bieát öùng duïng cuûa theùp?
HS: Theùp coù nhieàu öùng duïng trong cuoäc soáng vaø trong kó thuaät.
Hoaït ñoäng 4: ( 10 phuùt)
GV: Haõy cho bieát nguyeân taéc saûn xuaát theùp? 
HS: Nguyeân taéc ñeå saûn xuaát theùp laø oxihoaù ñeå giaûm tæ leä cacbon, silic, löu huønh, phoâtpho coù trong gang.
GV: Haõy cho bieát nguyeân lieäu ñeå saûn xuaát theùp?
HS : Nguyeân lieäu ñeå saûn xuaát theùp laø:
Gang traéng hoaëc gang xaùm, saét theùp pheá lieäu.
Chaát chaûy laø CaO
Chaát oxihoaù laø oxi nguyeân chaát hoaëc khoâng khí giaøu oxi.
Nguyeân lieäu laø daàu mazuùt, khí ñoát hoaëc duøng naêng löôïng ñieän.
GV: haõy neâu caùc phöông phaùp , öu nhöôïc ñieåm cuûa moãi phöông phaùp?
HS: Coù 3 phöông phaùp luyeän theùp laø:
phöông phaùp loø thoåi oxi, thôøi gian luyeän theùp ngaén, chuû yeáu duøng ñeå luyeän theùp thöôøng.
Phöông phaùp loø baèng: thöôøng duøng ñeå luyeän theùp coù chaát löôïng cao.
Phöông phaùp hoà quang ñieän: duøng ñeå luyeän theùp ñaëc bieät, thaønh phaàn coù nhöõng km loaïi khoù chaûy nhö W, Mo, croâm, . . .
GV: Coù theå duøng sô ñoà loø thoåi oxi ñeå chæ daãn cho hoïc sinh thaáy ñöôïc söï vaän chuyeån caùc nguyeân lieäu trong loø
Hoaït ñoäng 5: ( 6 phuùt) : CUÛNG COÁ BAØI
Tiết 51,52:
Bài : ĐỒNG. MỘT SỐ HỢP CHẤT CỦA ĐỒNG
I. Muïc tieâu baøi hoïc:
1. Kieán thöùc:
	- Bieát vò trí cuûa nguyeân toá Cu trong baûng tuaàn hoaøn.
	- Bieát caáu hình electron nguyeân töû cuûa Cu.
	- Hieåu ñöôïc tính chaát hoaù hoïc cô baûn cuûa ñoàng.
	- Bieát tính chaát, öùng duïng moät soá hôïp chaát vaø hôïp kim cuûa ñoàng.
	- Bieát caùc coâng ñoaïn cuûa quaù trình saûn xuaát ñoàng.
2. Kó naêng:
- Reøn luyeän kó naêng söû duïng daõy theá ñieän cöïc cuûa kim loaïi ñeå xeùt ñoaùn chieàu höôùng cuûa phaûn öùng oxihoaù khöû.
- Tieáp tuïc reøn luyeän kó naêng vieát phöông trình hoaù hoïc, ñaëc bieät laø phaûn öùng oxihoaù khöû
- Reøn luyeän kó naêng thöïc hieän vaø quan saùt hieän töôïng thí nghieäm.
II. Chuaån bò: 
1. Giaùo vieân:
- Maïng tính theå laäp phöông taâm dieän.
- Caùc maãu vaät, quaëng ñoàng, ñoàng vaø hôïp kim ñoàng.
- Hoaù chaát, duïng cuï:
Caùc dung dòch axit: H2SO4 ñaëc,loaõng; HNO3, HCl
Maûnh ñoàng kim loaïi.
oáng nghieäm.
2. Hoïc sinh:
- Hoïc sinh oân laïi caùch vieát caáu hình electron cuûa nguyeân töû ñoàng
- Söu taàm tranh aûnh, tö lieäu veà öùng duïng cuûa ñoàng vaø hôïp kim cuûa ñoàng
III. Tieán trình baøi giaûng:
ổn ñònh traät töï:
Kieåm tra baøi cuõ:
Giaûng baøi môùi:
NỘI DUNG BÀI HỌC
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HỌC SINH
ĐỒNG.
Vị trí và cấu tạo:
Vị trí của đồng trong BTH:
Là kim loại chuyển tiếp
Vị trí: STT: 29; chu kì 4; nhóm IB
Cấu tạo của đồng:
29Cu : 1s22s22p63s23p63d104s1
Là nguyên tố d, có electron hoá trị nằm ở 4s và 3d
Trong hợp chất: Cu có mức oxi hoá phổ biến là: +1 và +2
tạo ra được 2 ion: Cu+ (Ar) 3d10; Cu2+ (Ar) 3d9
Bán kính nguyên tử = 0,128(nm), có cấu tạo mạng tinh thể LPTD là tinh thể đặc chắc à liên kết trong đơn chất đồng vững chắc hơn.
Một số tính chất khác của đồng :
XCu = 1,9; Eo Cu2+/Cu = + 0,34 V. I1, I2 là 744; 1956 ( KJ/mol)
Tính chất vật lí:
Đồng là kim loại màu đỏ, dẻo, dai, dễ kéo sợi, dát mỏng.
Dẫn nhiệt, dẫn điện tốt.
Là kim loại nặng, nhiệt độ nóng chảy cao.
Tính chất hoá học:
Eo Cu2+/Cu = + 0,34 V > EoH+/H2 
[ Đồng là kim loại kém hoạt động, có tính khử yếu
Tác dụng với phi kim:
Cu phản ứng với oxi khi đun nóng tạo CuO bảo vệ nên Cu không bị oxi hoá tiếp tục.
 2Cu + O2 à CuO
Khi tiếp tục đun nóng tới (800-1000oC)
CuO + Cu ---> Cu2O (đỏ)
Tác dụng trực tiếp với Cl2, Br2, S...
Cu + Cl2 à CuCl2
Cu + S à CuS
Tác dụng với axit:
Cu không tác dụng với dung dịch HCl, H2SO4 loãng.
Khi có mặt oxi, Cu tác dụng với dung dịch HCl, nơi tiếp xúc giữa dung dịch axit với không khí.
2 Cu + 4HCl + O2 à 2 CuCl2 + 2 H2O
* với HNO3, H2SO4 đặc :
Cu + 2 H2SO4 đ à CuSO4 + SO2 + H2O
Cu + 4 HNO3 đ à
Cu + HNO3 loãng à
Tác dụng với dung dịch muối:
Khử được ion kim loại đứng sau nó trong dung dịch muối.
vd: Cu + 2 AgNO3 à Cu(NO3)2 + 2 Ag
Ứng dụng của đồng: dựa vào tính dẻo, dẫn điện, dẫn nhiệt, bền của đồng và hợp kim.
Đồng thau : Cu-Zn
Đồng bạch : Cu-Ni
Đồng thanh : Cu-Sn
Cu-Au : ( vàng tây)
Sản xuất đồng:
Trong tự nhiên : phần lớn tồn tại ở dạng hợp chất.
Các loại quặng : pirit đồng CuFeS2, malachit Cu(OH)2.CuCO3, chancozit : Cu2S
Sản xuất đồng từ CuFeS2 : chia làm 2 giai đoạn:
Làm giàu qặng bằng phương pháp tuyển nổi.
+Cu2S
+O2
+O2
+O2
Chuyển hoá quặng đồng thành đồng , gồm 3 bước: 
CuFeS2	Cu2S Cu2O Cu
Tinh luyện đồng thô bằng phương pháp điện phân.
MỘT SỐ HỢP CHẤT CỦA ĐỒNG:
Đồng (II) oxit: CuO
Là chất rắn màu đen.
Điều chế: nhiệt phân.
 2 Cu(NO3)2 à 2 CuO + 4 NO2 + O2
 CuCO3. Cu(OH)2 à 2 CuO + CO2 + H2O
 Cu(OH)2 à CuO + H2O
CuO có tính oxi hoá:
Vd : CuO + CO à Cu + CO2
 3 CuO + 2 NH3 à N2 + 3Cu + 3 H2O
 II. Đồng (II) hidroxit: Cu(OH)2
Là chất rắn màu xanh.
Điều chế: từ dung dịch muối Cu2+ và dung dịch bazơ.
Vd: CuSO4 + 2 NaOH à Cu(OH)2 + Na2SO4
Cu(OH)2 dễ tan trong dung dịch NH3 tạo dung dịch màu xanh thẩm gọi là nước Svayde.
Vd: Cho từ từ dung dịch NH3 cho đến dư vào dung dịch CuSO4.
 HOẠT ĐỘNG1
GV: treo BTH và yêu cầu hs xác định vị trí của Cu trong BTH ?
Hỏi: 
1) Xung quanh nguyên tố Cu gồm những nguyên tố nào ? hãy cho biết ZCu và NTK của nó ?
2) hãy viết cấu hình e của Cu, cho biết số e ở từng lớp ? và cho biết Cu thuộc loại nguyên tố gì ? (s,p,d)
so sánh với cấu tạo của Fe ? Cu có mấy e hóa trị ? Như vậy trong hợp chất Cu có những mức oxi hóa nào ?
HS: Viết cấu hình e của Cu+ và Cu2+ và quan sát mạng tinh thể của Cu.
HS: Quan sát hình vẽ mạng tinh thể đồng.
 HOẠT ĐỘNG 2
HS: Dựa vào kiến thức thực tế và sgk, hãy nêu lên những tính chất vật lí của Cu.
 HOẠT ĐỘNG 3
Hỏi: 1) dựa vào cấu tạo nguyên tử, độ âm điện, các giá trị thế điện cực của Cu, hãy dự đoán khả năng hoạt động hóa học của đồng ?
Đồng có bền trong không khí hay không? Tại sao trong không khí đồng thường bị phủ một lớp màng có màu xanh ?
Hãy viết ptpư xảy ra khi cho Cu tác dụng với Cl2, Br2, S
 HOẠT ĐỘNG 4
Gv: Làm thí nghiệm: Cu + H2SO4 loãng.
HS: Quan sát TN và khẳng định một lần nữa: Cu không khử được ion H+ trong dung dịch axit.
GV: làm các thí nghiệm: cho mẫu Cu vào HNO3 đặc và H2SO4 đặc.
HS: quan sát , viết pư để giải thích hiện tượng.
GV: Cho một mẫu Cu vào dung dịch AgNO3, dd Fe(NO3)3
HS: viết pư
 HOẠT ĐỘNG 5
HS: Nêu những ứng dụng của Cu trong thực tế 
Ngihên cứu sgk và cho biết những hợp kim có nhiều ứng dụng trong công nghiệp và đời sống.
 HOẠT ĐỘNG 6
Hỏi: 1) trong tự nhiên , đồng tồn tại ở những dạng nào ?
Loại khoáng sản nào có giá trị trong công nghiệp sản xuất đồng.
Nêu những công đoạn chính của quá trình sản xuất Cu.
viết các pư xảy ra trong quá trình sản xuất Cu.
 HOẠT ĐỘNG 7
GV: cho hs quan sát các lọ đựng CuO, yêu cầu hs cho biết các tính chất vật lí của CuO.
Hỏi: 1) Hãy cho biết phương pháp điều chế CuO ?
 2) Xác định số oxi hóa của Cu trong CuO và nêu tính chất đặc trưng của CuO ?
GV: làm thí nghiệm: cho dung dịch NaOH vào dung dịch CuSO4
HS quan sát và viết pư xảy ra; nêu cách điều chế Cu(OH)2 và cho biết các tính chất của nó ?
Hỏi: có hiện tượng gì xảy ra khi cho từ từ dung dịch NH3 cho đến dư vào dung dịch CuSO4 ?
HOẠT ĐỘNG 10: Củng cố:
Củng cố toàn bài.
HS làm một số bài tập.
Viết ptpư thực hiện dãy chuyển hoá sau:
Cu à CuO à CuCl2 à Cu(OH)2 à CuO à Cu
Bằng cách nào có thể tinh chế dung dịch Fe (II) sunfat khỏi tạp chất CuSO4 ?
Tiết 53,54:
Bài 37: 	 SƠ LƯỢC VỀ MỘT SỐ KIM LOẠI KHÁC
A.Muïc tieâu baøi hoïc:
1. Kieán thöùc:
- Bieát vò trí cuûa moät soá nguyeân toá kim loaïi quan troïng trong baûng tuaàn hoaøn
- Bieát caáu taïo nguyeân töû vaø tính chaát hoaù hoïc cuûa chuùng.
- Bieát öùng duïng vaø phöông phaùp ñieàu cheá caùc kim loaïi ñoù.
2. Kó naêng:
- Reøn luyeän kó naêng hoïc taäp theo phöông phaùp ñoái chieáu vaø so saùnh.
- Reøn luyeän khaû naêng suy luaän logic, khaû naêng khaùi quaùt, heä thoáng hoaù vaán ñeà.
B. Chuaån bò:
1. Giaùo vieân:
- Baûng tuaàn hoaøn caùc nguyeân toá hoaù hoïc.
- Taøi lieäu, maãu vaät veà öùng duïng, ñieàu cheá moät soá kim loaïi quan troïng nhö Ag, Au, Ni, Zn, Sn, Pb.
2. Hoïc sinh:
- Ñoïc kó baøi hoïc ôû nhaø 
- Söu taàm taøi lieäu, tranh aûnh, maãu vaät veà ñieàu cheá vaø öùng duïng cuûa moät soá kim loaïi treân.
C. Caùc hoaït ñoäng daïy hoïc:
1. OÅn ñònh traät töï:
2. Kieåm tra baøi cuõ:
3. Vaøo baøi môùi:
Hoaït ñoäng 1: 
GV: Chia hoïc sinh trong lôùp theo 5 nhoùm moãi nhoùm khoaûng 10 em 
GV: Cho caùc em veà nhaø chuaån bò tröôùc ñeán tieát hoïc ôû lôùp GV môøi ñaïi dieän cuûa töøng nhoùm