Bài giảng Tiết 27 - Bài 20: Hợp kim sắt

Tiết 27 Bài 20 HỢP KIM SẮT : GANG VÀ THÉP 
Tuần 14
- Ngày soạn : 11.11.2009
- Ngày dạy : 16.11.2009
- Dạy lớp : 91 , 92 , 94
A. Mục tiêu :
Học sinh biết được :
- Gang là gì ? Thép là gì ? Tính chất và một số ứng dụng của gang và thép 
- Nguyên tắc, nguyên liệu, quá trình sản xuất gang trong lò cao 
- Nguyên tắc, nguyên liệu, quá trình luyện thép trong lò luyện thép 
- Viết được các phương trình hoá học trong là luyện gang và lò luyện thép 
B. Đồ dùng dạy học :
Tranh sơ đồ lò luyện gang và luyện thép
C. Tiến trình bài giảng :
1. Mở bài : 1’
Trong đời sống và trong kĩ thuật, hợp kim của sắt là gang và thép được sử dụng rất rộng rãi. Vậy thế nào là gang và thép ? Sản xuất chúng như thế nào ? Ta cùng tìm hiểu bài 20
2. Phát triển bài : 37’
Tg
Nội dung
Hoạt động GV
Hoạt động HS
17’
20’
I. Hợp kim của sắt :
- Hợp kim : Là chất rắn thu được sau khi làm nguội hỗn hợp nóng chảy của nhiều kim loại khác nhau hoặc của kim loại và phi kim 
1. Gang là gì ?
Gang là hợp kim của sắt với cacbon, trong đó hàm lượng cacbon chiếm từ 2 – 5%. Ngoài ra trong gang còn có 1 số nguyên tố khác như : Si, Mn, S . . .
2. Thép là gì ?
Thép là hợp kim của sắt với cacbon và 1 số nguyên tố khác. Trong đó hàm lượng cacbon chiếm dưới 2%
II. Sản xuất gang và thép :
1 Sản xuất gang như thế nào ?
a. Nguyên liệu :
- Quặng sắt ( Fe3O4 , Fe2O3 )
- Chất đốt ( C,O2 )
- Chất phụ gia ( CaCO3 )
b. Nguyên tắc :
Dùng cacbon để khử oxit sắt ở nhiệt độ cao
c. Quá trình sản xuất gang :
- Tạo khí CO :
C + O2 CO2
C + CO2 2CO
- Khử quặng sắt :
3CO + Fe2O3 3CO2 + 2Fe
4CO + Fe3O4 4CO2 + 3Fe
- Loại tạp chất :
CaO + SiO2 CaSiO3
2. Sản xuất thép như thế nào ?
a. Nguyên liệu :
- Gang 
- Sắt phế liệu
- Khí oxi 
b. Nguyên tắc :
Oxi hoá 1 số kim loại và phi kim có trong gang 
c. Quá trình sản xuất :
- Tạo FeO : Bằng cách thổi oxi vào gang nóng chảy 
- Oxi hoá 1 số nguyên tố trong gang ( C, Mn, Si, S, . . . )
Ví dụ :
FeO + C Fe + CO
2FeO + Si 2Fe + SiO2
- Hợp kim là gì ?
- Sửa chữa - Kết luận 
- Giới thiệu hợp kim của sắt được ứng dụng rộng rãi là gang và thép 
- Gang là gì ?
- Kết luận 
- Gang cứng và giòn hơn sắt 
- Giới thiệu gang có 2 loại : Gang trắng và gang xám 
- Thép là gì ?
- Điểm khác nhau giữa gang và thép ?
- Nêu 1 số tính chất đặc trưng của thép ?
- Lưu ý : Học sinh cần nắm được các phương trình xảy ra trong quá trình sản xuất gang 
- Yêu cầu học sinh đọc SGK hỏi :
+ Nguyên liệu sản xuất gang ?
+ Nguyên tắc sản xuất gang ?
+ Các phương trình hoá học xảy ra trong lò cao ? ( giới thiệu lò cao )
- Sửa chữa, bổ sung và kết luận 
- Yêu cầu học sinh đọc SGK hỏi :
+ Nguyên liệu sản xuất thép ?
+ Nguyên tắc sản xuất thép ?
+ Quá trình sản xuất thép ?
- Gọi lần lượt các nhóm trình bày .
- Nhận xét- Sửa chữa - Kết luận
- Nghiên cứu SGK phát biểu khái niệm hợp kim
- Đọc SGK phát biểu định nghĩa 
- Đọc SGK phát biểu định nghĩa 
- Thép có tính đàn hồi, ít bị ăn mòn, cứng 
- Đọc SGK để xác định nguyên liệu 
- Nguyên tắc : Dùng CO để khử quặng sắt ở nhiệt độ cao
- Cả lớp cùng đọc SGK 
- Xác định nguyên liệu
- Trao đổi, bổ sung
3. Củng cố : 1’
Gọi 1 học sinh tóm tắt bài 19 ( Bằng phần ghi nhớ )
4. Kiểm tra, đánh giá : 5’
Viết các phương trình hoá học trong quá trình luyện gang và thép 
5. Dặn dò : 1’
- Học kĩ bài 20
- Bài tập về nhà : Từ bài 1 đến bài 6 SGK
- Xem trước bài 21