Bài giảng Tiết 26: Hợp kim sắt : Gang, thép (Tiết 2)

Ngày soạn: 23/11/2008
Ngày giảng: 26/11/2008
Tiết 26
hợp kim sắt : gang, thép.
Kiến thức đã biết có liên quan
Kiến thức trong bài cần hình thành cho HS
Tính chất vật lí của sắt
Khái niệm về sắt, thép.
Qui trình sản xuất gang, thép.
I: Mục tiêu:
 1: Kiến thức
 - HS trình bày được khái niệm hợp kim , khái niệm về gang và thép.
 - Nêu được quá trình sản xuất gang và thép: nguyên liệu , nguyên tắc và các PƯHH xáy ra.
 2: Kĩ năng
 - Biết đọc và biết tóm tắt kiến thức từ SGK 
 - Biết sử dụng các kiến thức thực tế về gang, thép  để rút ra ứng dụng của gang thép .
 - Biết khai thác thong tin về sản xuất gang, thép từ sơ đồ lò luyện gang và lò luyện thép .
 - Viết được các phương trình chính xảy ra trông quá trình luyện gang, thép .
 - Rèn kĩ năng hoạt động nhóm .
 3: Thái độ.
 - HS có ý thức bảo vệ môi trường thông qua hoạt động tái tạo sắt thép đã qua sử dụng.
II: chuẩn bị
 1 . Đồ dùng dạy học chủ yếu.
 a) Giáo viên.
 - Tranh vẽ sơ đồ lò luyện gang.
 - Một số đồ dùng bằng gang, thép.
 b) Học sinh.
 - Đọc trước bài “hợp kim của sắt: gang , thép”
 2. Phương pháp dạy học chủ yếu .
 - Phương pháp trực quan, vấn đáp, thảo luận nhóm.
III: Tổ chức dạy học.
 1: ổn định tổ chức.
	9a
	9b
	9c
 2: Kiểm tra bài cũ.
 - So sánh tính chất vật lý và tính chất hoá học của nhôm với sắt rút ra đặc điểm giống và
 khác nhau?
 3: Bài mới.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung
Hoạt động 1
Tìm hiểu khái niệm hợp kim của sắt.
MT: HS trình bày được khái niệm hợp kim , hợp kim sắt.
GV yêu cầu HS tìm hiểu thông tin SGK và trả lời câu hỏi:
+ Hợp kim của sắt là gì? Sắt có những loại hợp kim nào?
+ Thành phần hoá học của gang gồm nguyên tố nào ? Hàm lượng là bao nhiêu?
+ Đặc tính của gang khác sắt ở điểm nào ? Vì sao? Có những loại gang nào? ứng dụng ra sao?
+ Thành phần của gang thép? đặc tính và ứng dụng của thép?
+ Tại sao sử dụng thép mà không sử dụng sắt cho các chi tiết máy?
( ví dụ : xi lanh, pit tông trong động cơ đốt trong)
+ GV gọi một HS lên bảng chốt lại kiến thức và hoàn thiện bảng.
HS cá nhân đọc thông tin SGK tr 61 trả lời câu hỏi.
Yêu cẩutả lời:
+ Hợp kim sắt gồm: Gang , thép.
+ Gang có thành phần hoá học gồm: sắt và dưới 5% C và một số nguyên tố khác.
+ Gang có đặc tính cứng. Giòn..
Có hai loại gang là gang trắng và gang xám.
+ Vì sắt mềm hơn và không có các tính chất vật lí tốt bằng.
I . Hợp kim của sắt
Khái niệm:
Hợp kim là chất răn thu được sau khi làm nguội hỗn hợp nóng chảy của nhiều kim loại khác nhau hoặc của kim loại và phi kim.
- Sắt có hai loại hợp kim là gang và thép.
- Bảng tóm tắt kiến thức về gang thép .
Hoạt động 2.
Tìm hiểu sản xuất gang, thép.
MT:HS nắm được nguyên liệu, nguyên tắc và các PƯHH xảy ra trong quá trình sản xuất.
- GV phát phiếu học tập để các nhóm thảo luận và hoàn thiện.
- GV giúp nhóm HS học yếu hoàn thiện kiến thức trong phiếu.
- GV chữa bài bằng cách yêu cầu các nhóm đọc kết quả .
- GV treo tranh hình 2.16 ; 2.17 SGK tr 62 . yêu cầu HS thuyết minh quá trình sản xuất gang . 
- GV chữa bài bằng cách treo bảng kiến thức chuẩn . 
- GV yêu cầu rút ra kết quả .
- Các nhóm thảo lụận và hoàn thiện phiếu học tập .
- Đại diện HS chữa bài phát biểu đ HS khác bổ sung .
- HS quan sát tranh nêu quá trình sản xuất gang thép .
- 1 HS đọc kiến thức kết quả trong bảng . 
- HS tự rút ra kết luận.
II. sản xuất gang thép
Kết luận : 
- Bảng kiến thức chuẩn. 
Qui trình sản xuất gang - thép
Quá trình sản xuất
Gang
Thép
Nguyên liệu
Quạng Manhêtit( Fe3O4) và và quạng hematit 
( Fe2O3)
Gang trắng , sắt phế liệu, khí oxi.
Nguyên tắc
Dùng CO khử sắt ở nhiệt độ cao trong lò luyện kim
oxi hoá một số kim loại , phi kim để loại ra khỏi gang phần lớn các nguyên tố C, Si,Mn... ra khỏi gang.
Các PƯHH
PƯ tạo CO:
C+ O2 đ CO2
C + CO2 đ 2CO
khí CO khử quặng sắt đ Fe
3CO +Fe2O3 đ 2Fe +3CO2
4CO+ Fe3O4 đ 3Fe +4CO2
CaCO3 đ CaO +CO2 ư
CaO +các tạp chất đ xỉ nhẹ nổi trên .
oxi hoá sắt ở nhiệt độ cao :
2Fe +O2 đ 2FeO
FeO oxi hoá một số nguyên tố:
FeO +C đ Fe +CO2
FeO +Si đ Fe +SiO2
FeO + Mn đ Fe +MnO2
Thành phần của gang - thép
Loại hợp kim
Gang 
Thép
Thành phần
hơn 90% sắt, 2 đ 5%C, Mn,Si,S...
Hơn 95% Fe, dưới 2%C
 Mn, Si,S...rất ít
Tính chất
cứng và giòn hơn sắt
Có độ đàn hồi và ít bị ăn mòn
ứng dụng
Gang trắng để luyện thép, gang xám để đúc bệ máy , ống dẫn nước...
làm chi tiết máy, chi tiết phương tiện giao thông vận tải.
IV: Củng cố - đánh giá.
 - GV yêu cầu HS dựa vào bảng kiến thức trả lời câu hỏi : 
 + Thành phần và tính chất của gang khác thép ở điểm nào?
V: dăn dò.
- HS học và làm bài tập số : 4,5,6
- GV hướng dẫn học sinh làm bài tâp 6.
 PTHH:
Fe2O3 +3CO đ 2Fe + 3CO2 ư
Tính khối lượng của Fe2O3 ; Fe và hàm lượng 100% .
Sau đó dựa vào hiệu xuất và hàm lượng theo yêu cầu của bài ra.
Rút kinh nghiệm