Bài giảng Tiết 19: Phản ứng hóa học (tiết 6)

Ngày soạn: 29/10/06 Tiết 19: PHẢN ỨNG HÓA HỌC (tt)
A. Mục tiêu:
* Kiến thức : Học sinh biết được các điều kiện để có phản ứng hóa học, biết được các dấu hiệu để nhận ra một phản ứng hóa học có xảy ra không?
* Kĩ năng : Rèn luyện kĩ năng viết phương trình chữ, kĩ năng phân biệt được hiện tượng vật lý và hiện tượng hóa học.
* Thái độ : Thấy được tầm quan trọng của môn hóa học trong cuộc sống.
B. Chuẩn bị:
* GV: Hóa chất: Zn, axit clohiđric HCl.
 Dụng cụ : Ống nghiệm, kẹp gỗ, ống hút, cốc thủy tinh, khay nhựa.
* HS: Nội dung của bài học.
C. Tiến trình dạy học:
NỘI DUNG
PHƯƠNG PHÁP
I. Định nghĩa:
II. Diễn biến của phản ứng hóa học.
III. Khi nào phản ứng hóa học xảy ra.
*. Phản ứng hóa học xảy ra khi:
- Các chất tham gia phản ứng phải tiếp xúc với nhau, có trường hợp cần đun nóng, có trường hợp cần chất xúc tác.
IV. Làm thế nào nhận biết có phản ứng hóa học xảy ra.
- Nhận biết phản ứng xảy ra dựa vào dấu hiệu có chất mới tạo thành (màu sắc, trạng thái).
* Hoạt động của GV
Hoạt động 1: (5’) KTBC + ĐVĐ bài mới.
- Phản ứng hóa học là gì? Làm bài 3/50 sgk.
- Nêu bản chất của phản ứng hóa học. Viết phương trình chữ, xác định chất tham gia, sản phẩm (2a,c/47 sgk).
* ĐVĐ: Như các em đã biết phản ứng hóa học là quá trình biến đổi chất này thành chất khác. Như vậy khi nào thì phản ứng xảy ra và dựa vào đâu mà biết được. Chúng ta cùng nghiên cứu tiếp bài: Phản ứng hóa học.
Hoạt động 2: (15’) Khi nào phản ứng hóa học xảy ra?
GV: - Hướng dẫn các nhóm làm thí nghiệm cho mãnh Zn vào dd HCl.
 - Yêu cầu học sinh quan sát, nêu hiện tượng.
GV: Qua thí nghiệm trên, các em thấy muốn phản ứng hóa học xảy ra, nhất thiết phải có điều kiện gi?
GV: Thuyết trình: Bề mặt tiếp xúc càng lớn thì phản ứng xảy ra dễ dàng và nhanh hơn. Các chất bột tiếp xúc nhiều lá.
GV: Nếu để than trong không khí thì than có tự bốc cháy không? Muốn than cháy được trong không khí?
GV: Qua đây, các em rút ra được nhận xét gì?
GV: Yêu cầu học sinh liên hệ đến quá trình gạo (tinh bột) à rượu. Cần điều kiện gì?
GV: Thông báo: Men rượu được gọi là chất xúc tác.
GV: Qua đây, các em rút ra được nhận xét gì?
GV: Thông báo: Chất xúc tác là chất kích thích cho  nhanh hơn . nhưng không biến đổi  kết thúc.
GV: Qua các thí nghiệm, cho biết khi nào phản ứng hóa học xảy ra?
Hoạt động 3: (20’) Làm thế nào để nhận biết có phản ứng hoá học xảy ra?
GV: Làm thí nghiệm biểu diễn: Cho dd BaCl2 vào dd Na2SO4. Yêu cầu học sinh quan sát và rút ra nhận xét.
GV: - Yêu cầu học sinh nhớ lại thí nghiệm cho: Zn vào dd HCl. Rút ra nhận xét.
 - Yêu cầu học sinh nhớ lại thí nghiệm cho: Fe vào S (hỗn hợp Fe, S). rút ra nhận xét.
GV: Qua các thí nghiệm, cho biết làm thế nào để nhận biết có phản ứng hóa học xảy ra?
GV: Dựa vào dấu hiệu nào để biết có chất mới xuất hiện?
GV: Thông báo: Ngoài ra sự tỏa nhiệt và phát sáng cũng có thể là dấu hiệu có phản ứng hóa học xảy ra.
* Củng cố: Bài 5, 6/ 51 sgk.
GV: Có thể hướng dẫn để học sinh có thể làm được 2 bài tập trên.
GV: Nhận xét à ghi điểm cho những em làm đúng.
* Hoạt động của HS.
HS1: - Trả lời lý thuyết.
 - Chữa bài 3/50sgk: 
 Parafin + Oxi Khí cacbon đioxit + Nước.
 (chất tham gia) (sản phẩm)
HS2: - Trả lời lý thuyết.
 - Chữa bài tập
 Lưu huỳnh + Oxi Khí lưuhuỳnh đioxit
 Canxi cacbonat Canxi oxit + Khí cacbonic
 (chất tham gia) (sản phẩm)
HS: Lắng nghe, ghi đầu bài
HS: - Làm thí nghiệm theo nhóm: 4 nhóm.
- Quan sát thí nghiệm.
- Hiện tượng: + Có bọt khí
 + Mãnh Zn nhỏ dần.
HS: Các chất tham gia phản ứng phải tiếp xúc với nhau.
HS: Lắng nghe và ghi nhận.
HS: Không. Cần đun nóng đến 1 nhiệt độ thích hợp ( phải nhốm lửa)
HS: Nhận xét: một số phản ứng muốn xảy ra phải được đun nóng đến 1 nhiệt độ thích hợp.
HS: Cần có men cho quá trình chuyển hóa đó.
HS: Một số phản ứng cần có mặt chất xúc tác.
HS: Phản ứng hóa học xảy ra khi.
- Các chất phản ứng phải tiếp xuc với nhau.
- Một số phản ứng cần được đun nóng.
- Một số phản ứng cần có một chất xuc tác.
HS: - Quan sát.
 - Nhận xét: Có chất không tan màu trắng tạo thành
HS: Nhận xét: Có bọt khí xảy ra.
HS: Nhận xét: Có chất rắn màu xám xuất hiện.
HS: Dựa vào dấu hiệu có chất mới xuất hiện, có tính chất khác với chất phản ứng.
HS: Những tính chất khác mà ta dễ nhận biết là:
Màu sắc, tính tan, trạng thái.
HS1: * Phương trình
Axitclohiđric + Canxicacbonat Canxiclorua + Nước + Khí Cacbonic.
 * Dấu hiệu: Xuất hiện chất khí (sủi bọt ở vỏ trứng).
HS2: Đập nhỏ than: tăng diện tích tiếp xúc.
 Dùng que lửa châm: làm nóng than 
 Quạt mạnh : Thêm đủ khí oxi.
HS3: PT: Than + khí Oxi khí Cacbonic.
D. Hướng dẫn tự học:( 5’)
* Bài sắp học: - Học bài theo vở ghi + sgk.
 - Làm bài tập 5, 6/51 sgk + 13.6, 13.7 /17 SBT.
* Bài sắp học: Bài thực hành 3: Dấu hiệu của hiện tượng và phản ứng hoá học
 - Dụng cụ và hoá chất của thí nghiệm 1 và thí nghiệm 2.
 - Các thao tác chính của thí nghiệm 1 và 2
 - Chuẩn bị: Mỗi nhóm 1 bì bông 1 hợp diêm; Mỗi học sinh 1 bảng tường trình (theo mẫu).
E. Rút kinh nghiệm, bổ sung: