Bài giảng Tiết 13: Dạng bài tập xác định sản phẩm tạo thành dựa vào tỉ lệ số mol các chất tham gia

Ngày soạn: 13/11/2011
Ngày dạy 9B : 15/11/2011
	9A:17/11/2011
Tiết 13: Dạng bài tập xác định sản phẩm tạo thành dựa vào tỉ lệ số mol các chất tham gia
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
 - HS củng cố lại tính chất hoá học của bazơ, đặc biệt là một số bazơ quan trọng như NaOH Và Ca(OH)2 viết được phản ứng minh hoạ cho mỗi tính chất.
 - Biết cách xác định sản phẩm tạo thành dựa vào tỉ lệ số mol các chất tham gia, đặc biệt là khi cho dd bazơ tác dụng với SO2 hoặc CO2.
2. Kĩ năng
 - HS rèn kĩ năng viết PTHH, tái hiện kiến thức; giải bài tập tự luận. 
3. Thái độ
 - GD ý thức sử dụng một số bazơ khử chua đất trồng trọt hiệu quả.
II. Chuẩn bị
1. GV
 - Bài tập, bảng phụ.
2. hs
 - Ôn lại bài 8 ở nhà
III. Tiến trình tiết giảng
1. Tổ chức lớp
2. Kiểm tra bài cũ
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- ?1: Viết PTHH khi cho khí CO2 tác dụng với dung dịch NaOH?
- GV yêu cầu HS nhận xét, bổ sung kiến thức.
- Chốt lại kiến thức.
- HS 1 trình bày:
2NaOH + CO2 à Na2CO3 + H2O
NaOH + CO2 à NaHCO3 
3. Bài mới
Hoạt động 1. Tìm hiểu cách xác định sản phẩm tạo thành
- GV sử dụng phần kiểm tra bài cũ nhấn mạnh kiến thức.
- Ta thường nói dd bazơ tác dụng với oxit axit tạo thành muối và nước có hoàn toàn đúng hay không?
- Hãy quan sát kiến thức phần kiểm tra bài cũ?
- Rút ra nhận xét, vì sao sản phẩm tạo thành có sự khác nhau?
- GV nhấn mạnh sản phẩm phụ thuộc vào tỉ lệ số mol các chất tham gia.
- GV hướng dẫn học cách xác định sản phẩm.
+ PT (1) xác định nNaOH: nCO2 = ?
+ PT (2) xác định nNaOH : nCO2 = ?
+ Nếu 1 < nNaOH < 2 
 nCO2
Sản phẩm sẽ tạo thành muối gì? 
- Chú ý khi làm dạng bài tập này nên xác định tỉ lệ số mol chất tham gia rồi mới viết PT.
- Tương tự khi cho SO2 với KOH.
- Chốt lại kiến thức:
- HS quan sát kiến thức phần KTBC.
- Nhận xét, giải thích.
- HS khác bổ sung.
- HS ghi nhớ kiến thức:
* Tự rút ra kiến thức:
1. Ví dụ
2NaOH + CO2 à Na2CO3 + H2O (1)
NaOH + CO2 à NaHCO3 (2)
2. Cách xác định sản phẩm.
- HS tự xác định tỉ lệ.
- Rút ra kiến thức dưới hướng dẫn của GV.
* HS rút ra kiến thức:
- Nếu nNaOH ≤ 1 SP tạo muối axit (2)
 nCO2
- Nếu nNaOH ≥ 2 SP tạo muối TH (1)
 nCO2
- Nếu 1 < nNaOH < 2 
 nCO2
SP tạo thành là 2 muối viết cả 2 PT (1; 2)
Hoạt động 2: Luyện tập
- Bài 1: Cho 2,24 (l) khí CO2 (đktc) tác dụng với 100 ml dd NaOH 1M. 
Sau phản ứng thu được muối gì có khối lượng bao nhiêu?
Bài 2: Cho 2,24 (l) khí SO2 (đktc) tác dụng hết với dung dịch có chứa 12 (g) NaOH. Hỏi sau phản ứng thu được muối gì có khối lượng bao nhiêu?
- GV chia lớp thành 2 dãy, mỗi dãy làm 1 bài tập, mỗi bàn là 1 nhóm nhỏ.
- GV giúp đỡ nhóm hoạt động còn yếu.
- Gợi ý dựa vào phần 2 cách xác định sản phẩm.
- GV kiểm tra kiến thức.
- Yêu cầu các nhóm bổ sung kiến thức cho nhau.
- Chốt lại kiến thức.
- HS thảo luận theo nhóm.
- Thống nhất câu trả lời.
- Đại diện nhóm lên bảng trình bày.
- Nhóm khác nhận xét, bổ sung.
* HS rút ra kiến thức:
Bài 1:
Ta có nCO2 = 2,24 : 22,4 = 0,1 mol
nNaOH = 0,1.1 = 0,1 mol
- Xét nNaOH = 1 SP tạo muối axit 
 nCO2
NaOH + CO2 à NaHCO3 
Vậy nNaHCO3 = nCO2 = 0,1 mol
--> mNaHCO3 = 0,1.84 = 8,4 g
Bài 2:
Ta có nSO2 = 2,24 : 22,4 = 0,1 mol
nNaOH = 12/40 = 0,3 mol
- Xét nNaOH = 3 SP tạo muối TH 
 nCO2
2NaOH + SO2 à Na2SO3 + H2O
Vậy nNa2 SO3 = nSO2 = 0,1 mol
--> m Na2 SO3 = 0,1.126 = 12,6 g
4.Củng cố- Dặn dò
a.Củng cố
Bài 3: 
Cho 4,48 (l) CO2 (đktc) tác dụng hết với 300 ml dung dịch NaOH 1M.
Sau phản ứng thu được muối gì có khối lượng bao nhiêu?
- Yêu cầu HS làm việc cá nhân.
- Đề xuất cách giải.
- GV gọi HS tính số mol của CO2 và NaOH.
- Xét tỉ lệ số mol 
Xét nNaOH = ?
 nCO2
- Vậy sản phẩm tạo thành là muối gì?
- GV yêu cầu HS nhắc lại nội dung bài học.
- Nêu cách xác định sản phẩm dựa vào tỉ lệ số mol của chất tham gia.
- GV nhấn mạnh chon hệ số là tỉ lệ số mol các chất phản ứng ở dạng phân số tối giản.
- Chốt lại kiến thức.
- Ghi đề bài.
- Tái hiện lại kiến thức.
- Đề xuất cách giải.
- HS khác bổ sung.
* HS rút ra kiến thức dưới hướng dẫn của giáo viên.
Bài 3:
Ta có nCO2 = 4,48 : 22,4 = 0,2 mol
nNaOH = 0,3.1 = 0,3 mol
- Xét nNaOH = 0,3 SP tạo 2 muối 
 nCO2 0,2
Chọn hệ số mol của NaOH là 3, hệ số mol của CO2 là 2 ta có PT.
3NaOH + 2CO2 à Na2CO3 + NaHCO3+ H2O
Theo PT ta có
nNa2CO3 = nNaHCO3 = 0,5nCO2 = 
= 0,5. 0,2 = 0,1 mol
--> mNa2CO3 = 0,1.106 = 10,6 g
--> mNaHCO3 = 0,1.84 = 8,4 g
b Dặn dò
- Ôn lại nội dung bài.
- Đọc trước bài " Tính chất hoá học của muối".
- Bài tập về nhà: 
 (1) (2) (3)
CaCO3 -------> CaO --------> Ca(OH)2 ---------> CaSO4
 (4) (5) 
 Ca(NO3)2 Ca(HCO3)2