Bài giảng Tiết 1: Ôn tập hóa 12 (tiết 82)

iƯm vµi giät BaCl2 .
- Hs : X¸c ®Þnh s¶n phÈm sinh ra vµ viÕt p­. NhËn xÐt : trong p­ trªn sè oxi hãa cđa nit¬ gi¶m tõ +5 xuèng +4 sè oxh cđa S t¨ng tõ 0 lªn +6 cùc ®¹i.
- Gv kÕt luËn:
+ Axit HNO3 cã ®Çy ®đ tÝnh chÊt cđa axit m¹nh.
+ Axit HNO3 lµ chÊt oxh m¹nh, t¸c dơng víi hÇu hÕt c¸c klo¹i, mét sè phi kim vµ hỵp chÊt cã tÝnh khư.
+ Kh¶ n¨ng oxh cđa HNO3 phơ thuéc nång ®é cđa axit vµ ®é ho¹t ®éng cđa chÊt ph¶n øng víi axit vµ nhiƯt ®é.
+ Gv giíi thiƯu ph¶n øng cđa NO2 v¬Ýi H2O
A. AXIT NITRIC :
I. CÊu t¹o ph©n tư: 
Trong ptư N cã sè oxh +5
 II. TÝnh chÊt vËt lý: 
 - Axit HNO3 lµ chÊt láng kh«ng mµu, bèc khãi trong kh«ng khÝ Èm.
 - Axit HNO3 dƠ bÞ nhiƯt hoỈc ¸nh s¸ng ph©n hđy.
 - Axit HNO3 tan v« h¹n trong n­íc.
III. TÝnh chÊt hãa häc :
 1) TÝnh axit: Lµ axit m¹nh, dd HNO3 lµm ®ỉi mµu quú tÝm, t¸c dơng baz¬, oxit baz¬, muèi.
Vd: 
2HNO3 + CuO→Cu(NO3)2 + H2O
2HNO3 + Ba(OH)2→Ba(NO3)2 + 2H2O
2HNO3 + CaCO3→Ca(NO3)2 + H2O + CO2
2) TÝnh oxi hãa: Lµ axit cã tÝnh oxh m¹nh nhÊt.
 +5 
HNO3 cã thĨ bÞ khư thµnh 
-3 0 +1
NH4NO3,N2,N2O, 
+2 +4
NO, NO2 tuú theo nång ®é cđa HNO3 vµ kh¶ n¨ng khư cđa chÊt tham gia
a. Víi kim lo¹i: Oxi hãa hÇu hÕt c¸c klo¹i trõ Au vµ Pt
 HNO3 ® + M→M(NO3)n + NO2 + H2O
HNO3 l+ Mkhư yÕu →M(NO3)n+NO + H2O
 M khư m¹nh →M(NO3)n+ NO, N2O, 
 NH4NO3 + H2O
( n lµ hãa trÞ cao nhÊt vµ bỊn cđa kim lo¹i)
Vd: 
Cu + 4HNO3 ® →Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
3Cu + 8HNO3 (l) →3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
5Mg + 12HNO3 (l) →5Mg(NO3)2 +N2 +6H2O 
8Al + 30HNO3 l →8Al(NO3)3 +3N2O +15H2O 
4Zn +10HNO3 l → 4Mg(NO3)2 +NH4NO3 +3H2O
Chĩ ý: - Fe, Al thơ ®éng víi HNO3 ®Ỉc nguéi.
b. Víi phi kim: HNO3 ®Ỉc nãng oxh ®­ỵc 1 sè phi kim nh­ C, S, P ®Õn sè oxh cao nhÊt 
Vd: C +4HNO3→CO2 + 4NO2 + 2H2O
 S + 6HNO3 →H2SO4 + 6NO2 + 2H2O
c. Nit¬®ioxit ph¶n øng víi n­íc:
4NO2+O2+2H2O → 4HNO3
4.Cđng cè: 
5.H­íng dÉn vỊ nhµ: VỊ nhµ lµm c¸c bµi tËp 2
 ------------------------------------------------------------------------------------------ 
Ngµy so¹n: 
TiÕt 15 Bµi 9: Axit nitric vµ muèi nitrat
I. Mơc tiªu bµi häc : 
 1. VỊ kiÕn thøc : 
 - HiĨu ®­ỵc tÝnh chÊt vËt lÝ, hãa häc cđa muèi nitrat.
 2. VỊ kÜ n¨ng : 
 - RÌn luyƯn kÜ n¨ng viÕt ph­¬ng tr×nh ph¶n øng oxh khư vµ ph¶n øng trao ®ỉi ion.
II. ChuÈn bÞ : 
Gv : dd BaCl2; dd NaNO3; NaNO3 tinh thĨ; Cu(NO3)2 tinh thĨ; Cu; S
 Hs : ¤n l¹i 
III. Tỉ chøc ho¹t ®éng d¹y häc:
1.ỉn ®Þnh líp : 
Ngày dạy
Lớp
Sĩ số
Ghi chú
11A6
11A7
2.KiĨm tra bµi cị : 
3.TiÕn tr×nh
Ho¹t ®éng thÇy 
Ho¹t ®éng trß
Ho¹t ®éng 4 
- Hs nghiªn cøu Sgk vµcho biÕt ®Ỉc ®iĨm vỊ tÝnh tan cđa muèi nitrat. ViÕt ph­¬ng tr×nh ®iƯn li cđa mét sè muèi.
- Hs: TÊt c¶ muèi nitrat ®Ịu tan vµ ®iƯn li m¹nh.
 PT ®iƯn li : Ca(NO3) → Ca2+ + 2NO3-
 KNO3 →K+ + NO3-
- Gv bỉ sung: ion NO3- kh«ng mµu vµ mét sè muèi nitrat dƠ bÞ ch¶y rưa trong kh«ng khÝ.
Ho¹t ®éng 5
- Gv lµm thÝ nghiƯm: NhiƯt ph©n NaNO3 ( èng 1 ) vµ Cu(NO3)2 ( èng 2 )
- Hs quan s¸t hiƯn t­ỵng vµ gi¶i thÝch.
+ ë èng 1 thÊy cã khÝ tho¸t ra vµ lµm cho que ®ãm bïng ch¸y lªn ( khÝ O2 )
+ ë èng 2 thÊy cã khÝ tho¸t mµu n©u ®á bay ra ( NO2) vµ lµm cho que ®ãm bïng ch¸y lªn ( khÝ O2).
- Gv: Khi èng 2 ®· nguéi, rãt n­íc vµo l¾c nhĐ thÊy cã kÕt tđa ®en. Rãt vµo mét chĩt H2SO4 lo·ng thÊy dd cã mµu xanh. Hs gi¶i thÝch hiƯn t­ỵng, viÕt ph­¬ng tr×nh p­
- Hs: KÕt tđa ®en lµ CuO, dd cã mµu xanh lµ CuSO4. Ph­¬ng tr×nh p­ : 
 2Cu(NO3)2→2 CuO + O2 + 4NO2 
 CuO + H2SO4 →CuSO4 + H2O
 2KNO3→ 2KNO2 + O2
-Vd: 2AgNO3 →2Ag + 2NO2 + O2
Ho¹t ®éng 6
- Gv lµm thÝ nghiƯm: cho thªm m¶nh Cu vµo dd NaNO3.
Thªm dd H2SO4 vµo. 
- Hs quan s¸t hiªn t­ỵng gi¶i thÝch : dd ®ang tõ kh«ng mµu chuyĨn sang mµu xanh, cã khÝ kh«ng mµu sau ®ã hãa n©u trong kh«ng khÝ tho¸t ra.
Ph­¬ng tr×nh p­: 
3Cu+8H++2NO3-→3Cu2++2NO+4H2O
 2NO + O2 → 2NO2 
- Gv kÕt luËn: Trong mtr­êng axit ion NO3- thĨ hiƯn tÝnh oxh gièng HNO3. Dïng p­ nµy nhËn biÕt dd muèi nitrat.
Ho¹t ®éng 7
- Hs nghiªn cøu Sgk t×m hiĨu thùc tÕ cho biÐt muèi nitrat cã nh÷ng øng dơng g× ?
- Hs : §iỊu chÕ ph©n ®¹m. §iỊu chÕ thuèc nỉ ®en.
Ho¹t ®éng 8- T×m hiĨu trong tù nhiªn nit¬ cã mỈt ë ®©u ? Tån t¹i ë d¹ng nµo ? Nit¬ lu©n chuyĨn trong tù nhiªn nh­ thÕ nµo 
- Hs sư dơng Sgk vµ h×nh 2.7 ®Ĩ tr¶ lêi c©u hái trªn ?
Cđng cè bµi: Gv sư dơng bµi tËp 2,3 Sgk ®Ĩ cđng cè bµi.
B. Muèi nitrat:
I. TÝnh chÊt cđa muèi nitrat :
1. TÝnh chÊt vËt lÝ:
- TÊt c¶ c¸c muèi nitrat ®Ịu tan vµ lµ chÊt ®iƯn li m¹nh.
- Ion NO3- kh«ng mµu.
2. TÝnh chÊt hãa häc: C¸c muèi M(NO3)n ®Ịu kÐm bỊn bëi nhiƯt ( M lµ klo¹i). S¶n phÈm ph©n hđy phơ thuéc vµo b¶n chÊt cđa cation M.
- M tr­íc Mg: M(NO2)n + O2
- M sau Cu: M + O2 + NO2
- M cßn l¹i: Oxt klo¹i + O2 + NO2 
Vd: 2KNO3→2KNO2 + O2
 2AgNO3 →2Ag + 2NO2 + O2
 2Cu(NO3)2→ 2 CuO + O2 + 4NO2 
→ Khi nung nãng M(NO3)n lµ chÊt oxh m¹nh.
3. NhËn biÕt muèi nitrat: 
Trong m«i tr­êng axit ion NO3- thĨ hiƯn tÝnh oxh gièng HNO3 
Vd: dd NaNO3 + H2SO4 lo·ng + Cu →dd mµu xanh + khÝ kh«ng mµu hãa n©u ngoµi kh«ng khÝ.
3Cu + 8H+ + 2NO32-→3Cu2+ + 2NO + 4H2O
 2NO + O2 →2NO2 (n©u ®á)
→ Dïng p­ nµy nhËn biÕt dd muèi nitrat.
II. øng dơng muèi nitrat:
- §iỊu chÕ ph©n ®¹m.
- §iỊu chÕ thuèc nỉ ®en.
C. Chu tr×nh cđa nit¬ trong tù nhiªn : 
I. Qu¸ tr×nh tù nhiªn
1. Qĩa tr×nh chuyĨn ho¸ qua l¹i gi÷a nit¬ d¹ng v« c¬ vµ nit¬ d¹ng h÷u c¬
2. Qĩa tr×nh chuyĨn ho¸ qua l¹i gi÷a nit¬ d¹ng tù do vµ nit¬ ho¸ hỵp
II. Qĩa tr×nh nh©n t¹o
4.Cđng cè: 1.Theo tÝnh chÊt vËt lÝ, axit nitric lµ chÊt láng kh«ng mµu. Nh­ng trong c¸c phßng thÝ nghiƯm, dung dÞch axit nitric dï rÊt lo·ng ®Ịu cã mµu vµng nh¹t. Em h·y gi¶i thÝch hiƯn t­ỵng nµy vµ viÕt ph­¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra (nÕu cã) 
2.Cã c¸c dd mÊt nh·n sau, b»ng ph­¬ng ph¸p ho¸ häc h·y nhËn biÕt c¸c dd ®ã?
 dd NaCl; dd (NH4)NO3; dd CH3COONa; dd HCl; dd HNO3; dd Ca(OH)2; dd NaNO3
§¸p ¸n: NhËn biÕt ®­ỵc dd HCl; dd HNO3; dd Ca(OH)2; dd (NH4)NO3
 mçi chÊt 1®
 NhËn biÕt ®­ỵc: dd NaCl; dd CH3COONa; dd NaNO3
 mçi c©u 2®
3. §Ĩ t¹o ®é xèp cho mét sè lo¹i b¸nh, cã thĨ dïng muèi nµo sau ®©y:
 A. (NH4)2SO4 	B. NH4HCO3 C. CaCO3 	D. NaCl
Gi¶i thÝch vµ viÕt ph­¬ng tr×nh ph¶n øng.
b. KĨ mét vµi thiƯt h¹i mµ m­a axit g©y ra vµ mét sè ho¹t ®éng cđa con ng­êi ®· g©y ra m­a axit?
5.H­íng dÉn vỊ nhµ: VỊ nhµ lµm c¸c bµi tËp 3, 4, 5 ,6, 7 Sgk.
Ngµy so¹n:
 TiÕt 16 LuyƯn tËp
tÝnh chÊt cđa nit¬ vµ hỵp chÊt nit¬
I. Mơc tiªu bµi häc:
1. VỊ kiÕn thøc:
Cđng cè kiÕn thøc tÝnh chÊt vËt lÝ, tÝnh chÊt ho¸ häc, ®iỊu chÕ vµ øng dơng cđa nit¬, amoniac, muèi amoni, axit nitric, muèi nitrat.
2. VỊ kü n¨ng:
- RÌn luyƯn kü n¨ng vËn dơng kiÕn thøc ®Ĩ gi¶i bµi tËp.
II. ChuÈn bÞ:
- GV: ChuÈn bÞ b¶ng tãm t¾t néi dung lÝ thuyÕt cÇn thiÕt.
- HS: ¤n tËp lÝ thuyÕt vµ lµm ®Çy ®đ bµi tËp ë nhµ.
III. Tỉ chøc ho¹t ®éng d¹y häc:
1. ỉn ®Þnh líp: 
Ngày dạy
Lớp
Sĩ số
Ghi chú
11A6
11A7
2. KiĨm tra bµi cị:
3. Bµi míi:
Ho¹t ®éng 1:
Cho HS thùc hiƯn «n tËp, tỉng kÕt c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vµo b¶ng:
§¬n chÊt
Amoniac
 ( NH3)
Muèi amoni
Axit nitric
Muèi nitrat
CT
 H
H ¾ N¾ H
 H
 H ¾ N¾ H
 H
TCVL
KhÝ, kh«ng mµu, kh«ng mïi, Ýt tan trong n­íc.
KhÝ, mïi khai, tan nhiỊu trong n­íc.
DƠ tan, dƠ ®iƯn li m¹nh.
ChÊt láng, kh«ng mµu, tan v« h¹n.
DƠ tan, dƠ ®iƯn li m¹nh.
TCHH
BỊn ë nhiƯt ®é th­êng.
to
to, xt, p
+Ca
 to, xt,
 +H
+O2
 NO
N2 NH3
 Ca3N2
- TÝnh baz¬ yÕu
 +H2O
 NH4- +OH-
+HCl
 Muèi trung hoµ
 Muèi axit
NH3 NH4Cl
 +H2O +Al3- 
 Al(OH)3
- T¹o phøc:
- TÝnh khư:
- Thủ ph©n t¹o m«i tr­êng axit.
- Lµ axit m¹nh.
- Ph©n hủ nhiƯt.
§. chÕ
øng dơng
Ho¹t ®éng 2: GV yªu cÇu HS gi¶i c¸c bµi tËp.
1. Mét nguyªn tè R cã cÊu h×nh electron 1s22s22p3 . C«ng thøc hỵp chÊt víi hi®ro vµ c«ng thøc axit cao nhÊt lµ:
A. RH2, RO 	D. RH3, R2O5.
B. RH3, R2O3.	 C. RH4, RO2.	E. KÕt qu¶ kh¸c.
2. Hçn hỵp X gåm 2 khÝ CO2 vµ N2 cã tû khèi h¬i ®èi víi H2 lµ 18. VËy thµnh phÇn % theo khèi l­ỵng cđa hçn hỵp lµ:
A. 50% vµ 50%.	B. 30% vµ 70%.	C. 61,11% vµ 38,89%.
D. 35% vµ 65%. 	E. KÕt qu¶ kh¸c.
3. Cho a mol NO2 hÊp thơ hoµn toµn vµo dung dÞch chøa a mol NaOH. pH cđa dung dÞch lµ:
A. =7 	B. 7
4. Cho m gam Al tan hoµn toµn trong dung dÞch HNO3 t¹o ra 11,2 lÝt hçn hỵp khÝ NO N2O N2 cã tû lƯ sè mol n NO : n N2O : n N2 = 1:2:2. VËy gi¸ trÞ cđa m lµ:
A. 35,1g	B. 1,68g 	C. 16,8g 	D. KÕt qu¶ kh¸c.
5. XÐt s¬ ®å ph¶n øng:
KhÝ A dung dÞch A dung dÞch B KhÝ A
KhÝ A lµ:
A. NH3 	B. NO2 	C. CO2 	D. KÕt qu¶ kh¸c.
6. C¸c khÝ nµo sau ®©y cã thĨ lµm nh¹t mµu dung dÞch n­íc br«m?
A. SO2 CO2 N2 B. SO2 H2S C. H2S NO N2 D. NO2 CO2 SO2
7. Sè oxi ho¸ cđa N ®­ỵc s¾p xÕp theo thø tù t¨ng dÇn nh­ sau:
A. NH3 < NO < N2O < NO2 < N2O5 	B. NH4+ < N2 < N2O < NO < NO2
C. NO < N2 < NH4+ < NO3 < NO2 	D. NO < N2O < NH3 < NO3 < NH4+
8. Cho vµo b×nh kÝn 0,2 mol N2 vµ 0,8 mol H2 víi xĩc t¸c thÝch hỵp sau mét thêi gian thÊy t¹o ra 0,3 mol NH3. HiƯu suÊt ph¶n øng lµ:
A. 56,25% 	B. 75% 	C. 75,8% 	D. 80%
4.Cđng cè: 
5.H­íng dÉn vỊ nhµ: 
 ----------------------------------------------------------------------------------------------
Ngµy so¹n:
 TiÕt 17 Bµi 10: photpho
I. Mơc tiªu bµi häc : 
 1. VỊ kiÕn thøc : 
 - BiÕt cÊu t¹o ph©n tư vµ c¸c d¹ng thï h×nh cđa photpho.
 - BiÕt TCVL, HH cđa photpho.
 - BiÕt ®­ỵc ph­¬ng ph¸p ®iỊu chÕ vµ øng dơng cđa photpho.
 2. VỊ kÜ n¨ng : Hs vËn dơng nh÷ng hiĨu biÕt vỊ tÝnh chÊt vËt lý, hãa häc cđa photpho ®Ĩ gi¶i quyÕt c¸c bµi tËp. 
II. ChuÈn bÞ : 
 Gv : Dơng cơ gåm èng nghiƯm, kĐp gç, gi¸ s¸ch, ®Ìn cån.
 Hãa chÊt gåm photppho ®á, photpho tr¾ng.
III. Tỉ chøc ho¹t ®éng d¹y häc:
ỉn ®Þnh líp: 
Ngày dạy
Lớp
Sĩ số
Ghi chú
11A6
11A7
KiĨm tra bµi cị: Tr×nh bµy tÝnh chÊt hãa häc cđa HNO3 .ViÕt ph­¬ng tr×nh ph¶n øng
Bµi míi:
Ho¹t ®éng thÇy 
Ho¹t ®éng 1
Gv yªu cÇu h/s tr×nh bµy vÞ trÝ cđa P trong b¶ng tuÇn hoµn vµ nhËn xÐt ho¸ trÞ cã thĨ cã trong hỵp chÊt cđa P 
Ho¹t ®éng 2
 Hs quan s¸t photpho ®á vµ photpho tr¾ng.
 Nghiªn cøu SGK ®Ĩ tr¶ lêi c¸c c©u hái:
 + Photpho cã mÊy d¹ng thï h×nh ?
Ho¹t ®éng trß
I. VÞ trÝ cđa Photpho trong b¶ng tuÇn hoµn :Sgk
 + Sù kh¸c nhau vỊ tÝnh chÊt vËt lý cđa c¸c d¹ng thï h×nh lµ g×