Bài giảng Tiết 1: Ôn tập đầu năm hóa 12 (tiết 59)

 đáp án C
HS : Vận dụng phương pháp tăng giảm khối lượng. (nhanh nhất)
 Fe + CuCl2 ® FeCl2 + Cu
 56g 1mol 64g ® tăng 8g 
 0,1 mol ® tăng 0,8g.
=> Chọn B
HS: vaän duïng quy luaät phaûn öùng giöõa kim loaïi vaø dung dòch muoái ñeå bieát tröôøng hôïp naøo xaûy ra pöùng vaø vieát PTHH cuûa pöùng. 
 Fe + CuSO4 ® FeSO4 + Cu
 Fe + Cu2+ ® Fe2+ + Cu
 Fe + Pb(NO3)2 ® Fe(NO3)2 + Pb
 Fe + Pb2+ ® Fe2+ + Pb
 Fe + 2AgNO3 ® Fe(NO3)2 + 2Ag
 Fe + 2Ag+ ® Fe2+ + 2Ag
Neáu AgNO3 dö thì: 
 Fe(NO3)2 + AgNO3 ® Fe(NO3)3 + Ag
 Fe2+ + Ag+ ® Fe3+ + Ag 
V. CỦNG CỐ - DẶN DÒ
1. Ñoát chaùy heát 1,08g moät kim loaïi hoaù trò III trong khí Cl2 thu ñöôïc 5,34g muoái clorua cuûa kim loaïi ñoù. Xaùc ñònh kim loaïi.
2. Khoái löôïng thanh Zn thay ñoåi ntn sau khi ngaâm moät thôøi gian trong dung dòch:
a) CuCl2	b) Pb(NO3)2	c) AgNO3	d) NiSO4 
BTVN: 4, 5, 6, 7/sgk
Ngày soạn: 25/11/2010
Ngày giảng: /11/2010
Tiết 31: 
 LUYỆN TẬP TÍNH CHẤT CỦA KIM LOẠI 
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức : - Củng cố, hệ thống hóa kiến thức về kim loại: Vị trí, tính chất, dãy điện hóa của kim loại. 
2. Kĩ năng: Giải bài tập liên quan về tính chất của kim loại.
3. Thái độ: Thêm hiểu biết về các kim loại và hợp kim thường dùng trong thực tiễn.
II. CHUẨN BỊ: GV : Hệ thống câu hỏi bài tập về tính chất của kim loại.
 HS : Ôn tập kiến thức về kim loại.
III. PHƯƠNG PHÁP: Đàm thoại, tổ chức, hoạt động nhóm.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY- HỌC:
 1. Ổn định:
 2. Kiểm tra bài cũ: ? Cho biết tính chất hóa học của kim loại? Ví dụ p/ứ minh họa? 
 ? Cho miếng Al vào các dd: CaCl2, CuCl2, FeSO4, HCl, Ba(NO3)2. 
 Viết PTHH của pứ xảy ra. 
 3. Bài mới: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Hoạt động 1: 
GV nêu câu hỏi:
- Những tính chất vật lí chung của kim loại là gì? Giải thích ?
-Tính chất hóa học chung của kim loại ? giải thích và cho thí dụ.
Hoạt động 2: 
 Cặp oxi hóa-khử của kim loại
GV yêu cầu HS:
– Viết một số cặp oxi hóa khử của kim loại
– Cho biết chiều của phản ứng oxi hóa-khử giữa 2 cặp oxi hóa – khử của kim loại ( theo quy tắc : cặp oxi hóa – khử có thế điện cực chuẩn lớn hơn được viết bên phải, cặp có thế điện cực chuẩn nhỏ hơn viết bên trái)
Hoạt động 3:
GV: Tổ chức cho HS giải quyết 1 số bài tập củng cố kiến thức:
BT 1: 
 Cho miếng Fe vào các dung dịch riêng biệt sau:
- HCl,H2SO4 (l),H2SO4 (đ/nguội),H2SO4 (đ/n) 
- HNO3 (l) , HNO3 (đ/nóng) , HNO3(đ/ng).
- NaCl, KNO3, CuSO4, AgNO3, ZnCl2, Pb(NO3)2 .
Viết PTHH cho các phản ứng xảy ra.
GV: Nhận xét, bổ sung, sửa chữa.
BT 2: Tính tổng hệ số cân bằng trong các phương trình phản ứng ở bài tập 1 ?
BT 3: Cho 4,2 gam hỗn hợp Mg và Zn tác dụng hết với dung dịch HCl thấy thoát ra 2,24 lít H2 (đktc). 
 Tính khối lượng muối tạo ra trong dung dịch ?
GV: Định hướng phương pháp, HD
GV: Giới thiệu phương pháp nhẩm nhanh cho HS:
BT 4: Cho 14,5g hỗn hợp Mg, Zn, Fe tác dụng hết với dd H2SO4 loãng thấy thoát ra 6,72 lít H2 (đktc). Cô cạn dung dịch thu được m gam muối khan.
 Tính m ?
Trả lời: 
- Tính chất vật lí chung của kim loại như tính dẻo,dẫn điện, dẫn nhiệt, ánh kim chủ yếu do các electron tự do trong kim loại gây ra.
- Tính khử : do nguyên tử kim loại dễ nhường electron hóa trị trong các phản ứng hóa học.
Trả lời:
- dạng oxi hóa (Mn+) và dạng khử (M) của cùng một kim loại tạo nên một cặp oxi hóa –khử, giữa chúng có mối quan hệ: 
 Mn+ + ne M
Cặp oxi hóa – khử được viết tắt là : Mn+/M
– Cation của kim loại của cặp oxi hóa – khử có thế điện cực chuẩn lớn hơn có thể oxi hóa được kim loại trong cặp có thế điện cực chuẩn nhỏ hơn 
HS: Xác định các trường hợp có xảy ra phản ứng và viết PT.
HS: Tính tổng hệ số cân bằng.
HS: Thảo luận, giải bài tập:
+ Cách 1: Lập hệ pt: 
 nH2 = 2,24/22,4 = 0,1 mol
 PT: Mg + 2HCl ® MgCl2 + H2 .
 x x x
 Zn + 2HCl ® ZnCl2 + H2
 y y y
 x + y = 0,1 (1)
 24x + 65y = 4,2 (2) Giải hệ => x, y
 Khối lượng MgCl2 = 95 .x
 Khối lượng ZnCl2 = 136 .y
 ...... (ĐS: 11,3 gam)
+Cách 2: Tính nhẩm:
nH2 = 0,1 mol => nHCl pứ = 0,2mol 
 và nCl-tạo muối = 0,2 mol
 mmuối = 4,2 + (35,5 .0,2) = 11,3 gam
HS: Thảo luận, phân tích, nhẩm:
PT: M + H2SO4 ® MSO4 + H2
 1 1 1 1
nH2 = nH2SO4 pứ = nSO42- tạo muối = 6,72/22,4 = 0,3
mmuối = 14,5 + (96 + 0,3) = 43,3 g 
V. CỦNG CỐ - DẶN DÒ:
 GV: Nhấn mạnh lại những nội dung HS cần nắm vững (về tính chất kim loại).
 - Nhắc nhở HS những điểm cần lưu ý về các dạng bài tập liên quan.
 - Nhắc HS về nghiên cứu trước nội dung bài Sự ăn mòn kim loại
 BTVN: 5, 6, 7/sgk (phần tính chất KL)
Ngày soạn: 28/11/2010
Ngày giảng: /12/2010
 Tiết 32+33: 
 SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI – LUYỆN TẬP 
I. MỤC TIÊU:
 + Bậc 1 : - HS nêu được khái niệm và cơ chế ăn mòn, các dạng ăn mòn kim loại.
 (Ăn mòn kim loại, ăn mòn hóa học , ăn mòn điện hóa). 
 - Nêu được một số biện pháp bảo vệ kim loại khỏi bị ăn mòn .
 + Bậc 2 : - Trình bày được điều kiện xảy ra sự ăn mòn kim loại . 
 - Phân biệt được ăn mòn hóa học và ăn mòn điện hóa ở một số hiện tượng thực tế.
 + Bậc 3 : - Nêu được cách sử dụng và bảo quản hợp lí một số đồ dùng bằng kim loại và hợp kim dựa vào một số đặc tính của chúng.
II. CHUẨN BỊ: GV : Hệ thống câu hỏi, tài liệu thực tế liên quan sự ăn mòn kim loại.
 HS : Nghiên cứu bài mới, liên hệ thực tế.
III. PHƯƠNG PHÁP: Đàm thoại, tổ chức, hoạt động nhóm.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY- HỌC:
 1. Ổn định:
 2. Kiểm tra bài cũ: ? Thế nào là hợp kim? Ví dụ minh họa về những loại hợp kim thường gặp, tính chất của chúng? 
 3. Bài mới: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Ho¹t ®éng 1:
GV dÉn d¾t HS b»ng c¸c c©u hái:
 ? ThÕ nµo lµ sù ¨n mßn kim lo¹i?
GV: C¨n cø vµo m«i tr­êng vµ c¬ chÕ cña sù ¨n mßn kim lo¹i, ng­êi ta ph©n thµnh 2 lo¹i chÝnh: ¨n mßn hãa häc vµ ¨n mßn ®iÖn hãa.
Ho¹t ®éng 2:
GV ®Þnh h­íng HS t×m hiÓu:
 ? B¶n chÊt cña sù ¨n mßn ho¸ häc lµ g× ?
 ?Sù ¨n mßn ho¸ häc th­êng x¶y ra ë ®©u? DÉn ra c¸c p/øng hãa häc minh ho¹.
GV: NhiÖt ®é cña m«i tr­êng cµng cao th× tèc ®é ¨n mßn hãa häc cµng lín. Trong ¨n mßn hãa häc kh«ng cã c¸c ®iÖn cùc vµ vËt dÉn gi÷a c¸c ®iÖn cùc.
Ho¹t ®éng 3:
(1) T×m hiÓu kh¸i niÖm ¨n mßn ®iÖn ho¸.
 GV mô tả thÝ nghiÖm ¨n mßn ®iÖn hãa.
 HD HS nghe, nhËn xÐt c¸c hiÖn t­îng.
Htg: Bät khÝ H2 tho¸t ra ë ®iÖn cùc d­¬ng, ®iÖn cùc ©m bÞ ¨n mßn, bãng ®Ìn s¸ng hoÆc kim v«n kÕ lÖch 
 ? ViÕt qu¸ tr×nh x¶y ra t¹i c¸c ®iÖn cùc
(2) T×m hiÓu nguyªn nh©n x¶y ra ¨n mßn ®iÖn ho¸?
 GV : Mô tả thí nghiệm, thay đổi các yếu tố, HD HS phân tích, hệ thống, rút ra các điều kiện xảy ra ăn mòn điện hóa.
Ho¹t ®éng 4:
GV: Th«ng tin cho hoc sinh mét sè tæn thÊt do ¨n mßn kim lo¹i g©y ra ë trong n­íc, thÕ giíi....
 ? Nguyªn nh©n cña sù ¨n mßn kim lo¹i?
(1) T×m hiÓu vÒ sù chèng ¨n mßn kim lo¹i b»ng ph­¬ng ph¸p b¶o vÖ bÒ mÆt.
 ? Môc ®Ých cña ph­¬ng ph¸p b¶o vÖ bÒ mÆt lµ g×?
 ? Em h·y cho biÕt mét sè chÊt ®­îc sö dông lµm chÊt b¶o vÖ bÒ mÆt? Nh÷ng chÊt nµy cÇn cã nh÷ng ®Æc tÝnh nµo?
GV: ChÊt chèng ¨n mßn kh«ng lµm thay ®æi tÝnh chÊt vèn cã cña axit, mµ chØ lµm cho bÒ mÆt cña kim lo¹i trë nªn thô ®éng víi axit 
(2) T×m hiÓu vÒ sù chèng ¨n mßn kim lo¹i b»ng ph­¬ng ph¸p ®iÖn ho¸.
 ? Thế nào gọi là bảo vệ điện hóa?
GV: lµm thÝ nghiÖm vÒ b¶o vÖ ®iÖn ho¸: Dïng hai cèc nhá ®ùng dung dÞch H2SO4 lo·ng. Th¶ vµo cèc thø nhÊt mét ®inh s¾t s¹ch, th¶ vµo cèc thø hai mét ®inh s¾t s¹ch ®­îc quÊn bªn ngoµi nhiÒu vßng b»ng d©y Zn hoÆc Al. Sau ®ã nhá vµo mçi cèc vµi giät dung dÞch kali feroxianua.
 (?) H·y x¸c ®inh dÊu cña c¸c ®iÖn cùc kim lo¹i, nh÷ng ph¶n øng x¶y ra ë c¸c ®iÖn cùcvµ viÕt PTHH cña ph¨n øng ¨n mßn ®iÖn ho¸ x¶y ra. Kim lo¹i nµo ®­îc dïng lµ “vËt hy sinh” ë ®©y?
I. Sù ¨n mßn kim lo¹i 
 Lµ sù ph¸ hñy kim lo¹i hoÆc hîp kim do t¸c dông cña m«i tr­¬ng xung quanh.
1. Ăn mßn hãa häc 
 Lµ sù ph¸ hñy kim lo¹i do kim lo¹i ph¶n øng hãa häc víi chÊt khÝ hoÆc h¬i n­íc ë nhiÖt ®é cao.
VD: 4Na + O2 ® 2Na2O	
 2Fe + 3Cl2 2FeCl3
 3Fe + 4H2O Fe3O4 + 4H2 
B¶n chÊt: Lµ qu¸ tr×nh oxi hãa – khö, trong ®ã c¸c e cña kim lo¹i ®­îc chuyÓn trùc tiÕp sang m«i tr­êng t¸c dông.
2. Ăn mßn ®iÖn hãa
 Lµ sù ph¸ hñy kim lo¹i do kim lo¹i tiÕp xóc víi dung dÞch chÊt ®iÖn li t¹o nªn dßng ®iÖn.
a. ThÝ nghiÖm vÒ ¨n mßn ®iÖn hãa
- L¸ Zn bÞ ¨n mßn nhanh:
 (-) Zn – 2e = Zn2+
- C¸c e cña Zn di chuyÓn sang Cu qua d©y dÉn lµm cho kim v«n kÕ lÖch ®i
- C¸c ion H+ di chuyÓn vÒ l¸ Cu:
 (+) 2H+ + 2e = H2 
b. C¸c ®iÒu kiÖn ¨n mßn ®iÖn hãa
- Kim lo¹i kh«ng nguyªn chÊt sÏ bÞ ¨n mßn 
Cùc ©m
+ KL m¹nh
+ KL
+ KL
Cùc d­¬ng
+ KL yÕu
+ PK (than ch× C)
+ Hîp chÊt hãa häc Fe3C
- C¸c ®iÖn cùc ph¶i tiÕp xóc víi nhau (Trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp qua d©y dÉn)
- C¸c ®iÖn cùc cïng tiÕp xóc víi dung dÞch chÊt ®iÖn li.
II. C¸ch chèng ¨n mßn kim lo¹i 
1. Phương pháp bảo vệ bề mặt
+ C¸ch li kim lo¹i víi m«i tr­êng 
- C¸c lo¹i s¬n chèng gØ, vecni, dÇu mì, hîp chÊt polime
- Mét sè kim lo¹i kh¸c nh­: Cr, Ni, Cu, Zn, Sn (ph­¬ng ph¸p tr¸ng hoÆc m¹ ®iÖn)
- Mét sè hîp chÊt hãa häc bÒn v÷ng nh­: oxit kim lo¹i, photphat kim lo¹i (ph­¬ng ph¸p t¹o mµng).
+ Dïng hîp kim chèng gØ (hîp kim inox)
 ChÕ t¹o nh÷ng hîp kim kh«ng gØ trong m«i tr­êng kh«ng khÝ, m«i tr­êng hãa chÊt.
+ Dïng chÊt chèng ¨n mßn (chÊt k×m h·m)
 Thªm 1 l­îng nhë chÊt chèng ¨n mßn vµo dung dÞch axit cã thÓ lµm gi¶m tèc ®é ¨n mßn xuèng hµng tr¨m lÇn.
2. Ph­¬ng ph¸p ®iÖn hãa
 Nèi kim lo¹i cÇn b¶o vÖ víi kim lo¹i kh¸c cã tÝnh khö m¹nh h¬n.
VD: §Ó b¶o vÖ vá tÇu biÓn (lµm b»ng thÐp) ng­êi ta th­êng g¾n vµo ®ã nh÷ng miÕng kÏm.
HS: quan s¸t, gi¶i thÝch hiÖn t­îng: 
 - Cèc thø nhÊt xuÊt hiÖn mµu xanh, chứng tá cã ion Fe2+ Fe bÞ ¨n mßn. 
- Cèc thø hai kh«ng xuÊt hiÖn mµu xanh chứng tá Fe kh«ng bÞ ¨n mßn.
V. Củng cố - dặn dò – BTVN:
 GV: - Hướng dẫn Hs nội dung học ở nhà,
 - Định hướng phương pháp cho một số bài tập khó.
 - Bài tập về nhà: 2, 3,4 /sgk
Ngày soạn: 03/12/2010
Ngày giảng: /12/2010
 Tiết 34 + 35: ÔN TẬP HỌC KÌ I
I. MỤC TIÊU:
 1. Kiến thức: - Ôn tập, củng cố, hệ thống hóa kiến thức các chương hóa học hữu cơ (Este – Lipit, Cacbohiđrat, Amin – Amino axit và Protein, Polime – vật liệu polime), đại cương – tính chất của kim loại.
 2. Kĩ năng : 
 - Phát triển kĩ năng dựa vào cấu tạo của chất để suy ra tính chất