Bài giảng Tiết 1: Ôn tập chương I

Ngày soạn 15/4/2010
Ngày dạy
Lớp dạy
12B7
12B8
12B9
Tiết 1: ễN TẬP CHƯƠNG I
I. Mục tiờu:
HS vận dụng được kiến thức đó học giải bài tập
II. Trọng tõm:
- ôn tập và củng cố các kiến thức về este – chất béo
- Rèn luyện kĩ năng viết PTHH ,bài tập về chất béo
III. Chuẩn bị : 
Học sinh ôn lai các kiến thức về este – chất béo
Giỏo viờn : Giỏo ỏn – cõu hỏi trắc nghiệm.
IV. Tổ chức các hoạt động dạy học 
	1/ Ổn định lớp
	2/ Kiểm tra bài cũ
	3/ Bài mới
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1.
Giáo viên giúp HS ôn lại 1 số kiến thức về este-lipit.
Hoạt động 2.
GV giao bài tập –HS làm
Viết các CTCT các este đồng phân của C4H8O2 và gọi tên.Những este nào có khả năng tham gia phản ứng tráng gương
Gv cho bài tập từ tên gọi viết CTCT
Metyl fomat,vinyl axetat
Etyl propionat ,metyl acrylat 
Hoạt động 3. 
Gv giao bài tập –hs làm -gv chữa bổ xung
Xà phòng hoá hoàn toàn 3,7g 1 este đơn chức X trong dung dịch NaOH 1M ,sau đó cô cạn sản phẩm thu được 12,1g chất rắn khanvà 1 lượng chất hữu cơ Y.Cho toàn bộ lượng Y tác dụng vớ lượng dư Na thấy có 0,56l khí thoát ra(đktc).Xác định 
CTCT của X và khối lượng của Y.
Bài 2 : Đốt cháy hoàn toàn 4,4g 1 este đơn chức X thu được 4,48l CO2(đktc) và 3,6g H2O. Xác định CTPT và CTCT có thể có của X
Gv yêu cầu hs làm bài tập
Bài 3 
Cho 7,4g 1 este đơn chức no mạch hở tác dụng vừa đủ với 0,1mol NaOH ,cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 8,2g muối khan.Xác định CTCT của este trên.
Hoạt động 4
 GV giao bài tập –hs làm
Bài1
Để trung hoà lượng axit lượng axit béo tự do có trong 14g 1 loại chất béo cần 15ml dung dịchKOH 0,1M.Tính chỉ số axit
Bài 2 
Khi xà phòng hoá hoàn toàn 15g chất béo cần 500ml dung dịch KOH 0,1M .Tính chỉ số xà phòng hoá 
I. Dạng bài tập viết CTCT và gọi tên
Bài 1.
HCOOCH(CH3)2 isopropyl fomat
HCOOCH2CH2CH3 propyl fomat
CH3COOC2H5 etyl axetat
C2H5COOCH3 metyl propionate
Bài 2
HCOOCH3,CH3COOCH=CH2
C2H5COOC2H5,CH2=CH-COOCH3
II. Dạng bài tập xác định CTCT của este
Bài 1
RCOOR’ + NaOH " RCOONa + R’OH
R’OH + Na " R’ONa +1/2H2
Theo ĐLBTKL : khối lượng Y=khối lượng chát rắn +khối lượng X –khối lượng este =1,6g
Số mol R’OH = 2 số mol H2=0.05mol [M R’OH=32 vậy Y là CH3OH
M(RCOOCH3)=74g/mol .vậy X là CH3COOCH3
Bài 2 
Số mol CO2=0,2mol ,mc=0,2.12=2,4g
Số mol H2O=0,2mol,mH=0,4g
Khối lượng oxi =4,4-2,4-0,4=1,6g,số mol oxi=0,1mol
Ta có tỉ lệ:nc:nH:no=0,2:0,4:0,1=2:4:1
CTĐGN:C4H8O2 
Có 4 CTCT
Bài 3
RCOOR’ + NaOH " RCOONa + R’OH
 0,1	 0,1 0,1
M(RCOONa)=8,2/0,1=82, MR=15 ,R là CH3 .M(CH3COOR’) =74 ,MR=15 ,R’ là CH3
Vậy CTCT : CH3COOCH3.
III. Dạng bài tập tính chỉ số axit,chỉ số xà phòng hoá
Bài 1
nKOH=0,0015mol ,mKOH=0,084g=84mg
chỉ số axit :84/14=6
Bài 2 
mKOH=0,1.0,5.56=2,8g=2800mg
chỉ số xà phòng hoá :2800/15=186,67
Hoạt động 5
Gv giao bài tập hỗn hợp 2 este
Bài 1.Để xà phòng hoá hoàn toàn 19,4g hỗn hợp 2 este đơn chức A,B cần 200ml dung dịch NaOH 1M .Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn ,cô cạn dung dịch thu được hỗn hợp 2 ancol là đồng đẳng kế tiếp nhau và 1 muối khan duy nhất .Xác định CTCT,gọi tên ,% mỗi este 
Bài 2 .Thuỷ phân hoàn toàn hỗn hợp gồm 2 este đơn chức X,Y là đồng đẳng cấu tạo của nhau cần 100ml dung dịch NaOH 1M ,thu được 7,85ghỗn hợp 2 muối của 2 axit là đồng đẳng kế tiếpvà 4,95g 2 ancol bậc 1.Xác định CTCT ,% mỗi este trong hỗn hợp
Hoạt động 6 
- Gv giao bài tập về chất béo 
- Hs làm –gv chữa bố xung
Bài 1
Đun nóng 4,45kg chất béo (tristearin)có chứa 20% tạp chất với dung dịch NaOH. 
Tính khối lượng glixerol thu được ,biêt h=85%
Bài 2. Tính thể tích H2 thu được ở đktc cần để hiđrôhoa 1 tấn glixerol trioleat nhờ chất xúc tác là Ni,giả sử H =100%
Bài 3. Khi xà phòng hoá hoàn toàn 2,52g chất béo A cần 90ml dung dịch KOH 0,1M.Mặt khác ,khi xà phòng hoá hoàn toàn 5,04g chất béo A thu được 0,53g glixerol.Tính chỉ số axit và chỉ ssó xà phòng hoá
Hoạt động 7 . Hs làm 1 số câu trắc nghiệm 
I. Bài tập hỗn hợp este
Bài 1
Hai este có cùng gốc axit vì cùng tạo ra 1 muối sau khi xà phòng hoá .Đặt CT chung của 2 este là RCOOR
RCOOR + NaOH " RCOONa + ROH
Ta có MRCOOR =19,4/0,3=64,67g/mol
Hay MR+MR=20,67.Vậy 2 ancol là CH3OH,C2H5OH
CTCT của 2 este là HCOOCH3và HCOOC2H5
%HCOOCH3=61,85%
%HCOOC2H5=38,15%
Bài 2 .Theo định luật BTKL :meste=8,8g,neste=0,1mol,CTPT là C4H8O2
RCOOR’ + NaOH "RCOONa +R’OH
MRCOONa =78,5g/mol ,vậy 2 axit là HCOOH,CH3COOH ,mà 2 ancol là bậc 1 nên CTCT của 2 este là HCOOCH2CH2CH3và CH3COOC2H5
II. Bài tập về chất béo
Bài 1
(C17H35COO)3C3H5+ 3NaOH " C3H5(OH)3 +C17H35COOH
Khối lượng glixerol thu được là:3,56.92.85%/890=0,3128kg
Bài 2
(C17H33COO)3C3H5+ 3H2 "(C17H35COO)3C3H5
Thể tích H2 cần : 1 tấn .3.22,4/884=76018lit 
Bài 3 
nKOH =0,1.0,09=0,009mol
mKOH =0,009.56=0,504g=504mg
Chỉ số xà phòng hoá : 504/2,52=200
Khối lượng glixerol thu được khi xàphòng hoá 2,52g chất béo là 0,53.2,52/5,04=0,265g
(RCOO)3C3H5+3KOH"C3H5(OH)3+3RCOOH
 3.56(g) 92(g)
 m (g) 0,265(g)
m=0,484g=484mg
chỉ số axit : 504-484/2,52=8
III. Bài tập trắc nghiệm
Câu 1 Hãy chọn câu đúng 
A. xà phòng là muối natri của axit béo 
B. xà phòng là muối natri ,kali của axit béo 
C. xà phòng là muối của axit hữu cơ
D. xà phòng là muối natri,kali của axit axetic
Câu 2. Mệnh đề nào sau đây không đúng
A. chất béo thuộc loại hợp chất este
B. chất béo không tan trong nước do nhẹ hơn nước
C. chất béo lỏng là các triglixerit chứa các gốc axit không no
D. xà phòng là muối natri hoặc kali của axit béo 
Câu 3.Từ dầu thực vật làm thế nào để có được bơ?
A. hiđro hoá axit béo 	B. hiđto hoá lipit lỏng
C. đề hiđro hoá lipit lỏng 	D. xà phòng hoá lipit lỏng
Câu 4. Mỡ tự nhiên là:
A. este của axit panmitic và đồng đẳng
B. muối của axit béo
C. hỗn hợp các triglixerit khác nhau
D. este của glixerol với các đòng đẳng của axit stearic
Câu 5.Đặc điểm của phản ứng thuỷ phân lipit trong môi trường axit là 
A. phản ứng không thuận nghịch 	B. phản ứng thuận nghich
C. phản ứng xà phòng hoá 	D.phản ứng axit-bazo
Câu 6.Cho 6g hỗn hợp CH3COOH và HCOOCH3 phản ứng với dung dịch NaOH.Khối lượng NaOH cần dùng là 
A. 2g 	B. 4g 	C. 6g D. 10g
Câu 7.Một este đơn chức mạch hở,cho 10,8g este này tác dụng vừa đủ với 100ml dung dịch KOH 1,5M. Sản phẩm thu được có phản ứng tráng gương .CTCT của este đó là
A. HCOO-CH=CH2 	B. HCOOCH3
C. CH3-COOCH=CH2 	D. CH3COOC2H5
3. Củng cố : 
	Hs xem lại cỏc kiến thức đó học.
4. Dặn dũ:
	 	Chuẩn bị ụn tập chương 2