Bài giảng Tiết 1: Ôn tập 12 (tiết 15)

aỷm khoỏi lửụùng hoaởc phửụng phaựp ủaởt aồn giaỷi heọ thoõng thửụứng.
- GV quan saựt, hửụựng daón HS giaỷi quyeỏt baứi taọp.
Baứi 2: Cho 3,04g hoón hụùp NaOH vaứ KOH taực duùng vụựi axit HCl thu ủửụùc 4,15g hoón hụùp muoỏi clorua. Khoỏi lửụùng moói hiủroxit trong hoón hụùp laàn lửụùt laứ
A. 1,17g & 2,98g	B. 1,12g & 1,6g
C. 1,12g & 1,92g	D. 0,8g & 2,24g P
Giaỷi
NaOH + HCl → NaCl + H2O
KOH + HCl → KCl + H2O
Goùi a vaứ b laàn lửụùt laứ soỏ mol cuỷa NaOH vaứ KOH
ð 40a + 56b = 3,04 (1)
Tửứ 2 PTHH treõn ta thaỏy:
1 mol NaOH → 1 mol NaCl, khoỏi lửụùng taờng 35,5 – 17 = 18,5g.
1 mol NaOH → 1 mol NaCl, khoỏi lửụùng taờng 35,5 – 17 = 18,5g.
ð 1 mol hoón hụùp (KOH, NaOH) → 1 mol hoón hụùp (KCl vaứ NaCl), khoỏi lửụùng taờng 18,5g.
Theo baứi cho khoỏi lửụùng hoón hụùp taờng 4,15 – 3,04 = 1,11g
ð a + b = 1,11:18,5 = 0,06 (2)
Tửứ (1) vaứ (2): a = 0,02; b = 0,04
ð mKOH = 40.0,02 = 0,8g; ð ủaựp aựn D.
Hoaùt ủoọng 3
- GV giụựi thieọu cho HS phửụng phaựp giaỷi toaựn CO2 taực duùng vụựi dung dũch kieàm.
- HS giaỷi quyeỏt baứi toaựn theo sửù hửụựng daón cuỷa GV.
Baứi 3: Suùc 6,72 lớt CO2 (ủkc) vaứo dung dũch coự chửựa 0,25 mol Ca(OH)2. Khoỏi lửụùng keỏt tuỷa thu ủửụùc laứ
A. 10g	B. 15g	C. 20gP	D. 25g
Giaỷi
nCO2 = 0,3 ð 1 <= = 1,2 < 2 ð Phaỷn ửựng taùo muoỏi CaCO3 vaứ Ca(HCO3)2
Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3↓
 a→ a a
Ca(OH)2 + 2CO2 → Ca(HCO3)2
 b→ 2b 
ð ð ð mCaCO3 = 100.0,2 = 20g
- HS vaọn duùng phửụng phaựp laứm meàm nửụực cửựng coự tớnh cửựng vúnh cửừu ủeồ giaỷi quyeỏt baứi toaựn.
Baứi 4: Chaỏt naứo sau ủaõy coự theồ laứm meàm nửụực cửựng coự tớnh cửựng vúnh cửừu ?
A. NaCl	B. H2SO4	C. Na2CO3P	D. HCl
Hoaùt ủoọng 4
HS giaỷi quyeỏt baứi toaựn theo sửù hửụựng daón cuỷa GV.
Baứi 5: Cho 28,1 g hoón hụùp MgCO3 vaứ BaCO3, trong ủoự MgCO3 chieỏm a% khoỏi lửụùng. Cho hoón hụùp treõn taực duùng heỏt vụựi dung dũch HCl ủeồ laỏy khớ CO2 roài ủem suùc vaứo dung dũch coự chửựa 0,2 mol Ca(OH)2 ủửụùc keỏt tuỷa B. Tớnh a ủeồ keỏt tuỷa B thu ủửụùc laứ lụựn nhaỏt.
Giaỷi
MgCO3 + 2HCl → MgCl2 + CO2 + H2O (1)
CaCO3 + 2HCl → CaCl2 + CO2 + H2O (2)
CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3↓ + H2O (3)
Theo (1), (2) vaứ (3): nCO2 = nMgCO3 + nCaCO3 = 0,2 mol thỡ lửụùng keỏt tuỷa thu ủửụùc laứ lụựn nhaỏt.
Ta coự: + = 0,2 ð a = 29,89%
Hoaùt ủoọng 5
- GV ?: Kim loaùi Ca laứ kim loaùi coự tớnh khửỷ maùnh. Vaọy ủeồ ủieàu cheỏ kim loaùi Ca ta coự theồ sửỷ duùng phửụng phaựp naứo trong soỏ caực phửụng phaựp ủieàu cheỏ caực kim loaùi maứ ta ủaừ hoùc ?
- HS choùn ủaựp aựn phuứ hụùp.
Baứi 6: Caựch naứo sau ủaõy thửụứng ủửụùc duứng ủeồ ủieàu cheỏ kim loaùi Ca ?
A. ẹieọn phaõn dung dũch CaCl2 coự maứng ngaờn.
B. ẹieọn phaõn CaCl2 noựng chaỷy. P
C. Duứng Al ủeồ khửỷ CaO ụỷ nhieọt ủoọ cao.
D. Duứng kim loaùi Ba ủeồ ủaồy Ca ra khoỷi dung dũch CaCl2.
Hoaùt ủoọng 6
- GV ? Vỡ sao khi ủun noựng dung dũch sau khi ủaừ loùc boỷ keỏt tuỷa ta laùi thu ủửụùc theõm keỏt tuỷa nửừa ?
- HS: Vieỏt 2 PTHH vaứ dửùa vaứo 2 lửụùng keỏt tuỷa ủeồ tỡm lửụùng CO2.
Baứi 7: Suùc a mol khớ CO2 vaứo dung dũch Ca(OH)2 thu ủửụùc 3g keỏt tuỷa. Loùc taựch keỏt tuỷa, dung dũch coứn laùi ủem ủun noựng laùi thu ủửụùc theõm 2g keỏt tuỷa nửừa. Giaự trũ cuỷa a laứ
	A. 0,05 mol	B. 0,06 mol	
	C. 0,07 molP	D. 0,08 mol
V. CUÛNG COÁ:
Boồ tuực chuoồi phaỷn ửựng vaứ vieỏt caực phửụng trỡnh phaỷn ửựng (moói muỷi teõn laứ moọt phaỷn ửựng). Cho bieỏt B laứ khớ duứng ủeồ naùp cho caực bỡnh chửừa lửỷa (daọp taột lửỷa). A laứ khoaựng saỷn thửụứng duứng ủeồ saỷn xuaỏt voõi soỏng. 
VI. DAậN DOỉ: Xem trửụực baứi: NHOÂM VAỉ HễẽP CHAÁT CUÛA NHOÂM.
Tieỏt 
46
NHOÂM VAỉ HễẽP CHAÁT CUÛA NHOÂM
Ngaứy soaùn:............/............
I. MUẽC TIEÂU:
 1. Kieỏn thửực: 
 v HS bieỏt: Vũ trớ, caỏu taùo nguyeõn tửỷ, tớnh chaỏt cuỷa nhoõm.
 v HS hieồu: Nguyeõn nhaõn gaõy neõn tớnh khửỷ maùnh cuỷa nhoõm vaứ vỡ sao nhoõm chổ coự soỏ oxi hoaự +3 trong caực hụùp chaỏt.
 2. Kú naờng: 
 - Tieỏn haứnh moọt soỏ thớ nghieọm ủụn giaỷn. 
 - Reứn luyeọn kú naờng giaỷi baứi taọp veà kim loaùi nhoõm.
 3. Thaựi ủoọ: 
II. CHUAÅN Bề: 
 v Baỷng tuaàn hoaứn caực nguyeõn toỏ hoaự hoùc.
 v Duùng cuù, hoaự chaỏt: haùt nhoõm hoaởc laự nhoõm, caực dung dũch HCl, H2SO4 loaừng, NaOH, NH3, HgCl2.
III. PHệễNG PHAÙP: Neõu vaỏn ủeà + ủaứm thoaùi + hoaùt ủoọng nhoựm.
IV. TIEÁN TRèNH BAỉY DAẽY:
 1. OÅn ủũnh lụựp: Chaứo hoỷi, kieồm dieọn. 
 2. Kieồm tra baứi cuừ: Vieỏt PTHH cuỷa phaỷn ửựng ủeồ giaỷi thớch vieọc duứng Na3PO4 laứm meàm nửụực coự tớnh cửựng toaứn phaàn.
 3. Baứi mụựi: 
HOAẽT ẹOÄNG CUÛA THAÀY VAỉ TROỉ
NOÄI DUNG KIEÁN THệÙC
Hoaùt ủoọng 1
 v GV duứng baỷng tuaàn hoaứn vaứ cho HS xaực ủũnh vi trớ cuỷa Al trong baỷng tuaàn hoaứn.
 v HS vieỏt caỏu hỡnh electron nguyeõn tửỷ cuỷa Al, suy ra tớnh khửỷ maùnh vaứ chổ coự soỏ oxi hoaự duy nhaỏt laứ +3. 
I – Về TRÍ TRONG BAÛNG TUAÀN HOAỉN, CAÁU HèNH ELECTRON NGUYEÂN TệÛ
- OÂ soỏ 13, nhoựm IIIA, chu kỡ 3.
- Caỏu hỡnh electron: 1s22s22p63s23p1 hay [Ne]3s23p1
- Deó nhửụứng caỷ 3 electron hoaự trũ neõn coự soỏ oxi hoaự +3 trong caực hụùp chaỏt.
HS tửù nghieõn cửựu SGK ủeồ bieỏt ủửụùc caực tớnh chaỏt vaọt lớ cuỷa kim loaùi Al
II – TÍNH CHAÁT VAÄT LÍ 
- Maứu traộng baùc, tnc = 6600C, khaự meàm, deó keựo sụùi, deó daựt moỷng.
- Laứ kim loaùi nheù (d = 2,7g/cm3), daón ủieọn toỏt vaứ daón nhieọt toỏt.
Hoaùt ủoọng 2
v HS: Cho bieỏt vũ trớ caởp oxi hoựa khửỷ cuỷa nhoõm trong daừy ủieọn hoựa, tửứ ủoự xaực ủũnh tớnh chaỏt hoựa hoùc cuỷa Al.
v GV bieồu dieón thớ nghieọm Al moùc loõng tụ. HS quan saựt hieọn tửụùng xaỷy ra vaứ vieỏt PTHH cuỷa phaỷn ửựng.
v GV ?: Vỡ sao caực vaọt duùng laứm baống Al laùi raỏt beàn vửừng trong khoõng khớ ụỷ nhieọt ủoọ thửụứng ? 
III – TÍNH CHAÁT HOAÙ HOẽC 
Nhoõm laứ kim loaùi coự tớnh khửỷ maùnh, chổ sau kim loaùi kieàm vaứ kim loaùi kieàm thoồ, neõn deó bũ oxi hoaự thaứnh ion dửụng.
Al ế Al3+ + 3e
1. Taực duùng vụựi phi kim 
a) Taực duùng vụựi halogen
2Al + 3Cl2 ế 2AlCl3
b) Taực duùng vụựi oxi
P Al beàn trong khoõng khớ ụỷ nhieọt ủoọ thửụứng do coự lụựp maứng oxit Al2O3 raỏt moỷng baỷo veọ.
- GV laứm thớ nghieọm vụựi oxi, axit HCl, H2SO4ủ, HNO3.
- HS quan saựt giaỷi thớch hieọn tửụùng vaứ vieỏt phửụng trỡnh phaỷn ửựng.
- Vụựi axit HCl, H2SO4l. thỡ Al khửỷ ion naứo ? Saỷn phaồm ?
- Vụựi axit HNO3, H2SO4ủủthỡ Al khửỷ ion naứo ? Vỡ sao ?
- Trửụứng hụùp vụựi axit HNO3, H2SO4ủ nguoọi thỡ phaỷn ửựng cho saỷn phaồm gỡ ? Vỡ sao ?
2. Taực duùng vụựi axit
v Khửỷ deó daứng ion H+ trong dung dũch HCl vaứ H2SO4 loaừng ế H2
2Al + 6HCl ế 2AlCl3 + 3H2ư
v Taực duùng maùnh vụựi dung dũch HNO3 loaừng, HNO3 ủaởc, noựng vaứ H2SO4 ủaởc, noựng.
P Nhoõm bũ thuù ủoọng hoaự bụỷi dung dũch HNO3 ủaởc, nguoọi hoaởc H2SO4 ủaởc nguoọi.
v HS vieỏt PTHH cuỷa phaỷn ửựng.
3. Taực duùng vụựi oxit kim loaùi 
v HS nghieõn cửựu SGK ủeồ bieỏt ủửụùc phaỷn ửựng cuỷa Al vụựi nửụực xaỷy ra trong ủieàu kieọn naứo.
v GV ?: Vỡ sao caực vaọt laứm baống Al laùi raỏt beàn vửừng vụựi nửụực ?
4. Taực duùng vụựi nửụực
- Phaự boỷ lụựp oxit treõn beà maởt Al (hoaởc taùo thaứnh hoón hoỏng Al-Hg thỡ Al seừ phaỷn ửựng vụựi nửụực ụỷ nieọt ủoọ thửụứng)
2Al + 6H2O ế 2Al(OH)3¯ + 3H2ư
- Nhoõm khoõng phaỷn ửựng vụựi nửụực duứ ụỷ nhieọt ủoọ cao laứ vỡ treõn beà maởt cuỷa nhoõm ủửụùc phuỷ kớn moọt lụựp Al2O3 raỏt moỷng, beàn vaứ mũn, khoõng cho nửụực vaứ khớ thaỏm qua.
v GV giụựi thieọu vaứ daón daột HS vieỏt PTHH cuỷa phaỷn ửựng xaỷy ra khi cho kim loaùi Al taực duùng vụựi dung dũch kieàm.
5. Taực duùng vụựi dung dũch kieàm
 - Trửụực heỏt, lụựp baỷo veọ Al2O3 bũ hoaứ tan trong dung dũch kieàm:
Al2O3 + 2NaOH ế 2NaAlO2 + H2O (1)
 - Al khửỷ nửụực:
2Al + 6H2O ế 2Al(OH)3¯ + 3H2 (2)
 - Lụựp baỷo veọ Al(OH)3 bũ hoaứ tan trong dung dũch kieàm
Al(OH)3 + NaOH ế NaAlO2 + 2H2O (3)
Caực phaỷn ửựng (2) vaứ (3) xaỷy ra xen keừ nhau cho ủeỏn khớ nhoõm bũ hoaứ tan heỏt.
ð 2Al + 2NaOH + 2H2O ế 2NaAlO2 + 3H2ư
V. CUÛNG COÁ: Tớnh chaỏt hoựa hoùc cuỷa nhoõm laứ gỡ? Laỏy caực phaỷn ửựng khaực ủeồ minh hoùa.
VI. DAậN DOỉ: Xem trửụực phaàn coứn laùi cuỷa baứi: NHOÂM VAỉ HễẽP CHAÁT CUÛA NHOÂM.
Tieỏt 
47
NHOÂM VAỉ HễẽP CHAÁT CUÛA NHOÂM (tt)
Ngaứy soaùn:............/............
I. MUẽC TIEÂU:
 1. Kieỏn thửực: 
 v HS bieỏt: ệÙng duùng vaứ traùng thaựi thieõn nhieõn cuỷa Al.
 v HS hieồu: Cụ sụỷ khoa hoùc cuỷa phửụng phaựp ủieàu cheỏ kim loaùi Al.
 2. Kú naờng: Vieỏt ủửụùc caực quaự trỡnh oxi hoaự – khửỷ xaỷy ra treõn beà maởt caực ủieọn cửùc trong quaự trỡnh saỷn xuaỏt nhoõm.
 3. Thaựi ủoọ: 
II. CHUAÅN Bề: Sụ ủoà thuứng ủieọn phaõn Al2O3 noựng chaỷy.
III. PHệễNG PHAÙP: Neõu vaỏn ủeà + ủaứm thoaùi + hoaùt ủoọng nhoựm.
IV. TIEÁN TRèNH BAỉY DAẽY:
 1. OÅn ủũnh lụựp: Chaứo hoỷi, kieồm dieọn. 
 2. Kieồm tra baứi cuừ: Tớnh chaỏt hoaự hoùc cụ baỷn cuỷa nhoõm laứ gỡ ? Daón ra caực PTHH ủeồ minh hoaù.
 3. Baứi mụựi: 
HOAẽT ẹOÄNG CUÛA THAÀY VAỉ TROỉ
NOÄI DUNG KIEÁN THệÙC
Hoaùt ủoọng 1
v HS trỡnh baứy caực ửựng duùng quan troùng cuỷa Al vaứ cho bieỏt nhửừng ửựng duùng ủoự dửùa treõn nhửừng tớnh chaỏt vaọt lớ naứo cuỷa nhoõm.
v GV boồ sung theõm moọt soỏ ửựng duùng khaực cuỷa nhoõm.
IV. ệÙNG DUẽNG VAỉ TRAẽNG THAÙI THIEÂN NHIEÂN
1. ệÙng duùng
 - Duứng laứm vaọt lieọu cheỏ taùo oõ toõ, maựy bay, teõn lửỷa, taứu vuừ truù.
 - Duứng trong xaõy dửùng nhaứ cửỷa, trang trớ noọi thaỏt.
 - Duứng laứm daõy daón ủieọn, duứng laứm duùng cuù nhaứ beỏp.
 - Hoón hụùp tecmit (Al + FexOy) ủeồ thửùc hieọn phaỷn ửựng nhieọt nhoõm duứng haứn ủửụứng ray. 
v HS nghieõn cửựu SGK ủeồ bieỏt ủửụùc traùng thaựi thieõn nhieõn cuỷa Al.
2. Traùng thaựi thieõn nhieõn
ẹaỏt seựt (Al2O3.2SiO2.2H2O), mica (K2O.Al2O3.6SiO2), boxit (Al2O3.2H2O), criolit (3NaF.AlF3),...
Hoaùt ủoọng 2
v HS nghieõn cửựu SGK ủeồ bieỏt Al trong coõng nghieọp ủửụùc saỷn xuaỏt theo phửụng phaựp naứo.
v GV ?: Vỡ sao trong coõng nghieọp ủeồ saỷn xuaỏt Al ngửụứi ta laùi sửỷ duùng phửụng phaựp ủieọn phaõn noựng chaỷy maứ khoõng sửỷ duùng caực phửụng phaựp khaực ?
V. SAÛN XUAÁT NHOÂM
Trong coõng nghieọp, nhoõm ủửụùc saỷn xuaỏt baống phửụng phaựp ủieọn phaõn Al2O3 noựng chaỷy.
v GV ?: Nguyeõn lieọu ủửụùc sửỷ duùng ủeồ saỷn xuaỏt Al l