Bài giảng Tiết : 1: Giáo án ôn tập môn hóa
MỤC ĐÍCH YÊU CẦU :
-Hệ thống hoá về đặc điểm cấu tạo
-Tính chất hoá học của mỗi loại hiđrocacbon.
II/PHƯƠNG PHÁP:
Đàm thoại nêu vấn đề
III/ CẤU TRÚC BÀI:
1/ Ổn định lớp.
2/ Bài ôn tập:
dung dịch còn lại được đem tách lấy glixerol dùng trong nhiều lĩnh vực khác . II/ CHẤT GIẶT RỬA TỔNG HỢP : 1/ Khái niệm : Hợp chất không phải là muối natri của axit cacboxylic nhưng có tính năng giặt rửa như xà phòng được gọi là chất giặt rửa tổng hợp . 2/ Phương pháp sản xuất : chất giặt rửa tổng hợp được tổng hợp từ các chất lấy từ dầu mỏ. Vd : natri đođexylbenzensunfonat. III/ TÁC DỤNG TẨY RỬA CỦA XÀ PHÒNG VÀ CHẤT GIẶT RỬA TỔNG HỢP : Muối natri trong xà phòng hay trong chất giặt rửa tổng hợp có khả năng làm giảm sức căng bề mặt của các chất bẩn bám trên vải ,da .. do đó vết bẩn được phân tán thành nhiều phần nhỏ hơn rồi phân tán vào nước và bị rửa trôi đi . Chú ý : không nên dùng xà phòng để giặt rửa trong nước cứng. Chất giặt rửa tổng hợp có ưu điểm hơn xà phòng là có thể giặt rửa cả trong nước cứng . 3/ CŨNG CỐ : Hướng dẩn học sinh giải bài tập SGK trang 15. Ngày soạn : Tuần : 3 Ngày giảng: Tiết : 5 BÀI 4 : LUYỆN TẬP ESTE VÀ CHẤT BÉO . I/ MỤC ĐÍCH YÊU CẦU : 1. Kiến thức : Cũng cố kiến thức về este và lipit . 2.Kĩ năng : Giải các bài tập về este. II/ PHƯƠNG PHÁP: Đàm thoại III/ CẤU TRÚC BÀI: 1/ Ổn định lớp. 2/ Bài mới : Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: Gv dùng phương pháp đàm thoại để HS ôn lại một số kiến thức về este và chất béo . Hoạt động 2: Luyện tập về tính chất hóa học của este và chất béo . Từ đặc điểm cấu tạo ,Hs vận dụng để viết pthh của phản ứng thủy phân este và chất béo . GV yêu cầu HS viết pthh minh họa tính chất hóa học của một vài este cụ thể , thí dụ etyl axetat hoặc một tri glixerit nào đó HƯỚNG DẨN GIẢI BÀI TẬP TRONG SGK . I/ KIẾN THỨC CẦN NHỚ: 1/ Khái niệm : Khi thay nhóm OH của nhóm cacboxyl trong phân tử của axit cacboxylic bằng nhóm OR ta được hợp chất este. Chất béo là tri este của axit béo có mạch cacbon dài với glixerol . 2/ Tính chất hóa học : Phản ứng thủy phân , xúc tác axit. R-COO-R’ + HOH R- COOH + R’OH Phản ứng xà phòng hóa: R-COO-R’ + NaOH R- COONa + R’OH Phản ứng hiđro hóa chất béo lỏng: (CH3 [CH2]16COO)3C3H5 + 3H2 → (C17H35 COO)3C3H5 II/ BÀI TẬP VẬN DỤNG : 2/ có thể thu được 6 este. 3/ B 4/ a/ CTPT A: C3H6O2. b/ Công thức cấu tạo và tên gọi của A là : HCOOC3H7 là propyl fomat hoặc iso propyl fomat. 5/ a= 8,82 gam, m = 6,08 gam. 6/ C; 7/ B; 8/ B Ngày soạn : Tuần : 3 Ngày giảng: Tiết : 6 CHƯƠNG 2: CACBOHIĐRAT I/ MỤC ĐÍCH YÊU CẦU : 1. VỊ kiÕn thøc HS BiÕt: CÊu trĩc ph©n tư cđa c¸c hỵp chÊt cacbonhi®rat. HS HiĨu: - C¸c nhãm chøc chøa trong ph©n tư c¸c hỵp chÊt monosaccarit, ®isaccarit vµ polisaccarit tiªu biĨu. - Tõ cÊu t¹o cđa c¸c hỵp chÊt trªn, dù ®o¸n tÝnh chÊt ho¸ häc cđa chĩng. - Tõ c¸c tÝnh chÊt ho¸ häc kh¼ng ®Þnh cÊu t¹o cđa c¸c hỵp chÊt cacbonhi®rat. 2. KÜ n¨ng - ViÕt CTCT cđa c¸c hỵp chÊt cacbonhi®rat. - ViÕt PTHH. - KÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch c¸c thÝ nghiƯm, chøng minh, so s¸nh, ph©n biƯt c¸c hỵp chÊt cacbonhi®rat. - Gi¶i c¸c bµi to¸n vỊ hỵp chÊt cacbonhi®rat. II/Ph¬ng ph¸p: - KÕt hỵp nhiỊu ph¬ng ph¸p d¹y häc: ®µm tho¹i, nªu vÊn ®Ị. - T¨ng cêng hƯ thèng c©u hái trªn líp, ph¸t huy tÝnh chđ ®éng cđa HS. - Liªn hƯ nhiỊu kiÕn thøc thùc tÕ ®Ĩ t¹o høng thĩ cho HS. - Kh¸i th¸c tèt c¸c m« h×nh trùc quan, c¸c thÝ nghiƯm chøng minh giĩp HS n¾m ®ỵc b¶n chÊt cđa c¸c hỵp chÊt cacbonhi®rat. Bµi 5: Glucoz¬ I. Mơc tiªu: 1. VỊ kiÕn thøc - BiÕt cÊu trĩc ph©n tư (d¹ng m¹ch hë, m¹ch vßng) cđa glucoz¬, fructoz¬. - BiÕt sù chuyĨn ho¸ gi÷a 2 ®ång ph©n: glucoz¬, fructoz¬. - HiĨu c¸c nhãm chøc cã trong ph©n tư glucoz¬, fructoz¬, vËn dơng tÝnh chÊt cđa c¸c nhãm chøc ®ã ®Ĩ gi¶i thÝch c¸c tÝnh chÊt ho¸ häc cđa glucoz¬, fructoz¬. 2. KÜ n¨ng - RÌn luyƯn ph¬ng ph¸p t duy trõu tỵng khi nghiªn cøu cÊu trĩc ph©n tư phøc t¹p (cÊu t¹o vßng cđa glucoz¬, fructoz¬). II. ChuÈn bÞ - Dơng cơ: kĐp gç, èng nghiƯm, ®ịa thủ tinh, ®Ìn cån, th×a, èng nhá giät, èng nghiƯm nhá. - Ho¸ chÊt: glucoz¬, c¸c dung dÞch : AgNO3, NH3, CuSO4, NaOH. - M« h×nh: h×nh vÏ, tranh ¶nh liªn quan ®Õn bµi häc. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng Nghiªn cøu tÝnh chÊt vËt lÝ, tr¹ng th¸i tù nhiªn; CÊu trĩc ph©n tư, tÝnh chÊt ho¸ häc cđa nhãm an®ehit. Nghiªn cøu c¸c tÝnh chÊt ho¸ häc cßn l¹i cđa glucoz¬ vµ frutoz¬. Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS Néi dung Ho¹t ®éng 1 * GV cho HS quan s¸t mÉu glucoz¬. * HS tù nghiªn cøu SGK vỊ tÝnh chÊt vËt lÝ vµ tr¹ng th¸i thiªn nhiªn cđa glucoz¬. Ho¹t ®éng 2 -GV: §Ĩ x¸c ®Þnh CTCT cđa glucoz¬ ph¶i tiÕn hµnh c¸c thÝ nghiƯm nµo ? - Ph©n tÝch kÕt qu¶ thÝ nghiƯm ®Ĩ kÕt luËn vỊ cÊu t¹o cđa glucoz¬. * HS tr¶ lêi + Khư hoµn toµn Glucoz¬ cho n- hexan. VËy 6 nguyªn tư C cđa ph©n tư Glucoz¬ t¹o thµnh 1 m¹ch dµi + Ph©n tư Glucoz¬ cho ph¶n øng tr¸ng b¹c, vËy trong ph©n tư cã nhãm -CH=O. + Ph©n tư Glucoz¬ t¸c dơng víi Cu(OH)2 cho dung dÞch mµu xanh lam, vËy trong ph©n tư cã nhiỊu nhãm -OH ë vÞ trÝ kÕ nhau. + Glucoz¬ t¹o este chøa 5 gèc axit CH3COO-, vËy trong ph©n tư cã 5 nhãm -OH. Ho¹t ®éng 3 * HS nh¾c l¹i : kh¸i niƯm ®ång ph©n * GV nªu c¸c ®ång ph©n cã tÝnh chÊt kh¸c nhau. * HS nghiªn cøu sgk cho biÕt hiƯn tỵng ®Ỉc biƯt vỊ nhiƯt ®é nãng ch¶y cđa glucoz¬. * GV nªu: - Glucoz¬ cã hai nhiƯt ®é nãng ch¶y kh¸c nhau, nh vËy cã hai d¹ng cÊu t¹o kh¸c nhau. -OH ë C5 céng vµo nhãm C=O t¹o ra 2 d¹ng vßng 6 c¹nh a vµ b. - ViÕt s¬ ®å chuyĨn ho¸ gi÷a d¹ng m¹ch hë vµ 2 ®ång ph©n m¹ch vßnglucoz¬ a vµ b cđa glucoz¬. Ho¹t ®éng 4 - Quan s¸t GV biĨu diƠn thÝ nghiƯm oxi ho¸ glucoz¬ b»ng AgNO3 trong dung dÞch NH3. - Nªu hiƯn tỵng, gi¶i thÝch vµ viÕt PTHH. * HS lµm t¬ng tù víi thÝ nghiƯm glucoz¬ ph¶n øng víi Cu(OH)2. * GV yªu cÇu HS viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng khư glucoz¬ b»ng H2. Ho¹t ®éng 5 * HS viÕt PTHH cđa ph¶n øng gi÷a dung dÞch glucoz¬ vµ Cu(OH)2 díi d¹ng ph©n tư. * HS nghiªn cøu SGK cho biÕt ®Ỉc ®iĨm cÊu t¹o cđa este ®ỵc t¹o ra tõ glucoz¬. KÕt luËn rĩt ra vỊ ®Ỉc ®iĨm cÊu t¹o cđa glucoz¬. Ho¹t ®éng 6 * HS nghiªn cøu sgk: Cho biÕt ®iĨm kh¸c nhau gi÷a nhãm -OH ®Ýnh víi nguyªn tư C sè 1 víi c¸c nhãm -OH ®Ýnh víi c¸c nguyªn tư C kh¸c cđa vßng glucoz¬. * GV: TÝnh chÊt ®Ỉc biƯt cđa nhãm -OH hemiaxetal t¸c dơng víi metanol cã dung dÞch HCl lµm xĩc t¸c t¹o ra este chØ ë vÞ trÝ nµy. * HS nghiªn cøu sgk cho biÕt tÝnh chÊt cđa metyl a-glucozit. * HS tù viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng. Ho¹t ®éng 7 - Nghiªn cøu sgk cho biÕt ®Ỉc ®iĨm cÊu t¹o cđa ®ång ph©n quan träng nhÊt cđa glucoz¬ lµ fructoz¬. - HS cho biÕt tÝnh chÊt vËt lÝ vµ tr¹ng th¸i thiªn nhiªn cđa fructoz¬. - HS cho biÕt tÝnh chÊt ho¸ häc ®Ỉc trng cđa fructoz¬. Gi¶i thÝch nguyªn nh©n g©y ra c¸c tÝnh chÊt ®ã. I. TÝnh chÊt vËt lÝ vµ tr¹ng th¸i thiªn nhiªn SGK II. CÊu trĩc ph©n tư Glucoz¬ cã c«ng thøc ph©n tư lµ C6H12O6, tån t¹i ë hai d¹ng m¹ch hë vµ m¹ch vßng. a) C¸c d÷ kiƯn thùc nghiƯm sgk b) KÕt luËn Glucoz¬ cã cÊu t¹o cđa an®ehit ®¬n chøc vµ ancol 5 chøc, cã c«ng thøc cÊu t¹o thu gän lµ CH2OH-CHOH-CHOH-CHOH-CHOH-CH=O. Trong thiªn nhiªn, Glucoz¬ tån t¹i hoỈc ë d¹ng a hoỈc ë d¹ng b. Trong dung dÞch, hai d¹ng nµy chiÕm u thÕ h¬n vµ lu«n chuyĨn ho¸ lÉn nhau theo mét c©n b»ng qua d¹ng m¹ch hë. a-Glucoz¬ « Glucoz¬ « b-Glucoz¬ III. TÝnh chÊt ho¸ häc Glucoz¬ cã c¸c tÝnh chÊt cđa nhãm an®ehit vµ ancol ®a chøc. 1. TÝnh chÊt cđa nhãm an®ehit a) - Oxi hãa Glucoz¬ b»ng phøc b¹c amoniac (AgNO3 trong dung dÞch NH3) ThÝ nghiƯm: sgk HiƯn tỵng: Thµnh èng nghiƯm l¸ng bãng. Glucozo +AgNO3+ 3NH3+H2O® 2NH4NO3 + CH2OH[CHOH]4COONH4+ 2Ag - Oxi ho¸ Glucoz¬ b»ng Cu(OH)2 khi ®un nãng CH2OH[CHOH]4CHO+2Cu(OH)2+NaOH CH2OH[CHOH]4COONa+Cu2O+3H2O. b) Khư Glucoz¬ b»ng hi®ro CH2OH[CHOH]4CHO+H2 CH2OH[CHOH]4CH2OH Sobitol 2. TÝnh chÊt cđa ancol ®a chøc (poliancol) a) T¸c dơng víi Cu(OH)2 2C6H11O6H + Cu(OH)2®(C6H11O6)2Cu + 2H2O b) Ph¶n øng t¹o este Glucoz¬ cã thĨ t¹o ra C6H7O(OCOCH3)5. 3. Ph¶n øng lªn men C6H12O6 2C2H5OH + 2CO2 IV. §iỊu chÕ vµ øng dơng 1. §iỊu chÕ (C6H10O5)n + nH2OnC6H12O6 2. øng dơng : SGK V. Fructoz¬: CH2OH-CHOH-CHOH-CHOH-C-CH2OH || O Cïng víi d¹ng m¹ch hë fructoz¬ cã thĨ tån t¹i ë d¹ng m¹ch vßng 5 c¹nh hoỈc 6 c¹nh. D¹ng 5 c¹nh cã hai ®ång ph©n a vµ b. a-Fructoz¬ b-Fructoz¬ TÝnh chÊt t¬ng tù Glucoz¬. Glucoz¬ Fructoz¬ Cđng cè GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp sè 5 (sgk) Ngày soạn : Tuần : 4 Ngày giảng: Tiết : 7 Bµi 6 : Saccaroz¬ I. Mơc tiªu: 1. KiÕn thøc - BiÕt cÊu trĩc ph©n tư cđa saccaroz¬. - HiĨu c¸c nhãm chøc trong ph©n tư saccaroz¬ vµ matoz¬. - HiĨu c¸c ph¶n øng hãa häc ®Ỉc trng cđa chĩng. 2. KÜ n¨ng - RÌn luyƯn cho HS ph¬ng ph¸p t duy khoa häc, tõ cÊu t¹o cđa c¸c hỵp chÊt h÷u c¬ phøc t¹p dù ®o¸n tÝnh chÊt hãa häc cđa chĩng. - Quan s¸t, ph©n tÝch c¸c kÕt qu¶ thÝ nghiƯm. Gi¶i c¸c bµi tËp vỊ saccaroz¬. II. ChuÈn BÞ ; - Dơng cơ: cèc thủ tinh, ®ịa thủ tinh, ®Ìn cån, èng nhá giät. - Ho¸ chÊt: dd CuSO4, dd NaOH, saccaroz¬, khÝ CO2. - S¬ ®å s¶n xuÊt ®êng saccaroz¬ trong c«ng nghiƯp. III. KiĨm tra bµi cị 1. Bµi 6 SGK trang 25 Khèi lỵng Ag : 43,2 g Khèi lỵng AgNO3 : 68 gam IV. TiÕn tr×nh cđa bµi hoc Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS Néi dung Ho¹t ®éng 1 * HS quan s¸t mÉu saccaroz¬ (®êng kÝnh tr¾ng) vµ t×m hiĨu SGK ®Ĩ biÕt nh÷ng tÝnh chÊt vËt lÝ vµ tr¹ng th¸i thiªn nhiªn cđa saccaroz¬. Ho¹t ®éng 2 * HS: - Cho biÕt ®Ĩ x¸c ®Þnh CTCT cđa saccaroz¬ ngêi ta ph¶i tiÕn hµnh c¸c thÝ nghiƯm nµo. Ph©n tÝch c¸c kÕt qu¶ thu ®ỵc rĩt ra kÕt luËn vỊ cÊu t¹o ph©n tư cđa saccaroz¬. * HS tr¶ lêi - Dung dÞch saccaroz¬ lµm tan Cu(OH)2 thµnh dung dÞch xanh lam® cã nhiỊu nhãm -OH kỊ nhau. - Dung dÞch saccaroz¬ kh«ng cã ph¶n øng tr¸ng b¹c, kh«ng khư Cu(OH)2® kh«ng cã nhãm -CHO vµ kh«ng cßn -OH hemixetan tù do. - §un nãng dung dÞch saccaroz¬ cã mỈt axit v« c¬ ®ỵc Glucoz¬ vµ Frcutoz¬ ®saccaroz¬ ®ỵc hỵp bëi ph©n tư Glucoz¬ vµ Fructoz¬ ë d¹ng m¹ch vßng b»ng liªn kÕt
File đính kèm:
- chuong 1.doc