Bài giảng Sử dụng phương trình ion - Eletron (tiếp theo)

22,4 = 2,24 lít.
	mol
Þ	lít (hay 50 ml). (Đáp án C)
Ví dụ 2: Hòa tan 0,1 mol Cu kim loại trong 120 ml dung dịch X gồm HNO3 1M và H2SO4 0,5M. Sau khi phản ứng kết thúc thu được V lít khí NO duy nhất (đktc).
Giá trị của V là
	PA. 1,344 lít.	B. 1,49 lít.	C. 0,672 lít.	D. 1,12 lít.
Hướng dẫn giải
	mol ; mol
Þ Tổng:	mol và mol.
Phương trình ion:
	3Cu + 8H+ + 2NO3- ¾® 3Cu2+ + 2NO­ + 4H2O
Ban đầu:	 0,1 ® 0,24 ® 0,12 mol
Phản ứng:	0,09 ¬ 0,24 ® 0,06 ® 0,06 mol
Sau phản ứng:	0,01 (dư) (hết) 0,06 (dư)
Þ	VNO = 0,06´22,4 = 1,344 lít. (Đáp án A)
Ví dụ 3: Dung dịch X chứa dung dịch NaOH 0,2M và dung dịch Ca(OH)2 0,1M. Sục 7,84 lít khí CO2 (đktc) vào 1 lít dung dịch X thì lượng kết tủa thu được là
	A. 15 gam.	PB. 5 gam.	C. 10 gam.	D. 0 gam.
Hướng dẫn giải
	= 0,35 mol ; nNaOH = 0,2 mol; = 0,1 mol.
Þ Tổng:	= 0,2 + 0,1´2 = 0,4 mol và = 0,1 mol.
Phương trình ion rút gọn:
	CO2 + 2OH- ¾® CO32- + H2O
	0,35 0,4
	0,2 ¬ 0,4 ® 0,2 mol
Þ	= 0,35 - 0,2 = 0,15 mol
tiếp tục xẩy ra phản ứng:
	CO32- + CO2 + H2O ¾® 2HCO3-
Ban đầu:	0,2 0,15 mol
Phản ứng:	0,15 ¬ 0,15 mol
Þ	 còn lại bằng 0,15 mol
Þ	= 0,05 mol
Þ	= 0,05´100 = 5 gam. (Đáp án B)
Ví dụ 4: Hòa tan hết hỗn hợp gồm một kim loại kiềm và một kim loại kiềm thổ trong nước được dung dịch A và có 1,12 lít H2 bay ra (ở đktc). Cho dung dịch chứa 0,03 mol AlCl3 vào dung dịch A. khối lượng kết tủa thu được là
	A. 0,78 gam.	PB. 1,56 gam.	C. 0,81 gam.	D. 2,34 gam.
Hướng dẫn giải
Phản ứng của kim loại kiềm và kim loại kiềm thổ với H2O:
M + nH2O ¾® M(OH)n + 
Từ phương trình ta có:
	= 0,1mol.
Dung dịch A tác dụng với 0,03 mol dung dịch AlCl3:
	Al3+ + 3OH- ¾® Al(OH)3¯
Ban đầu:	0,03 0,1 mol
Phản ứng:	0,03 ® 0,09 ® 0,03 mol
Þ	= 0,01mol
tiếp tục hòa tan kết tủa theo phương trình:
	Al(OH)3 + OH- ¾® AlO2- + 2H2O
	 0,01 ¬ 0,01 mol
Vậy:	= 78´0,02 = 1,56 gam. (Đáp án B)
Ví dụ 5: Dung dịch A chứa 0,01 mol Fe(NO3)3 và 0,15 mol HCl có khả năng hòa tan tối đa bao nhiêu gam Cu kim loại? (Biết NO là sản phẩm khử duy nhất)
	A. 2,88 gam.	B. 3,92 gam.	PC. 3,2 gam.	D. 5,12 gam.
Hướng dẫn giải
Phương trình ion:
	Cu + 2Fe3+ ¾® 2Fe2+ + Cu2+
 0,005 ¬ 0,01 mol
	3Cu + 8H+ + 2NO3- ¾® 3Cu2+ + 2NO­ + 4H2O
Ban đầu: 	 0,15 0,03 mol ® H+ dư
Phản ứng: 0,045 ¬ 0,12 ¬ 0,03 mol
Þ	mCu tối đa = (0,045 + 0,005) ´ 64 = 3,2 gam. (Đáp án C)
Ví dụ 6: Cho hỗn hợp gồm NaCl và NaBr tác dụng với dung dịch AgNO3 dư thu được kết tủa có khối lượng đúng bằng khối lượng AgNO3 đã phản ứng. Tính phần trăm khối lượng NaCl trong hỗn hợp đầu.
	A. 23,3%	PB. 27,84%.	C. 43,23%.	D. 31,3%.
Hướng dẫn giải
Phương trình ion: 
	Ag+ + Cl- ¾® AgCl¯
	Ag+ + Br- ¾® AgBr¯
Đặt:	nNaCl = x mol ; nNaBr = y mol
	mAgCl + mAgBr = 
Þ	
Þ	35,5x + 80y = 62(x + y)
Þ	x : y = 36 : 53
Chọn x = 36, y = 53 ® = 27,84%. (Đáp án B)
Ví dụ 7: Trộn 100 ml dung dịch A (gồm KHCO3 1M và K2CO3 1M) vào 100 ml dung dịch B (gồm NaHCO3 1M và Na2CO3 1M) thu được dung dịch C.
Nhỏ từ từ 100 ml dung dịch D (gồm H2SO4 1M và HCl 1M) vào dung dịch C thu được V lít CO2 (đktc) và dung dịch E. Cho dung dịch Ba(OH)2 tới dư vào dung dịch E thì thu được m gam kết tủa. Giá trị của m và V lần lượt là
	PA. 82,4 gam và 2,24 lít.	B. 4,3 gam và 1,12 lít.
	C. 43 gam và 2,24 lít.	D. 3,4 gam và 5,6 lít.
Hướng dẫn giải
Dung dịch C chứa:	HCO3- : 0,2 mol ; CO32- : 0,2 mol.
Dung dịch D có tổng:	= 0,3 mol.
Nhỏ từ từ dung dịch C và dung dịch D:
	CO32- + H+ ¾® HCO3-
	 0,2 ® 0,2 ® 0,2 mol
	HCO3- + H+ ¾® H2O + CO2
Ban đầu:	 0,4 0,1 mol
Phản ứng:	 0,1 ¬ 0,1 ® 0,1 mol
 ¾¾
Dư:	0,3 mol
Tiếp tục cho dung dịch Ba(OH)2 dư vào dung dịch E:
	Ba2+ + HCO3- + OH- ¾® BaCO3¯ + H2O
	 0,3 ® 0,3 mol
	Ba2+ + SO42- ¾® BaSO4
	 0,1 ® 0,1 mol
Þ	= 0,1´22,4 = 2,24 lít.
Tổng khối lượng kết tủa:
	m = 0,3´197 + 0,1´233 = 82,4 gam. (Đáp án A)
Ví dụ 8: Hòa tan hoàn toàn 7,74 gam một hỗn hợp gồm Mg, Al bằng 500 ml dung dịch gồm H2SO4 0,28M và HCl 1M thu được 8,736 lít H2 (đktc) và dung dịch X.
Thêm V lít dung dịch chứa đồng thời NaOH 1M và Ba(OH)2 0,5M vào dung dịch X thu được lượng kết tủa lớn nhất.
a) Số gam muối thu được trong dung dịch X là
	PA. 38,93 gam.	B. 38,95 gam.
	C. 38,97 gam.	D. 38,91 gam.
b) Thể tích V là
	PA. 0,39 lít.	B. 0,4 lít.
	C. 0,41 lít.	D. 0,42 lít.
c) Lượng kết tủa là
	A. 54,02 gam.	B. 53,98 gam.
	PC. 53,62 gam.	D. 53,94 gam.
Hướng dẫn giải
a) Xác định khối lượng muối thu được trong dung dịch X:
	= 0,28´0,5 = 0,14 mol
Þ	= 0,14 mol và = 0,28 mol.
	 nHCl = 0,5 mol
Þ	= 0,5 mol và = 0,5 mol.
Vậy tổng	= 0,28 + 0,5 = 0,78 mol.
Mà = 0,39 mol. Theo phương trình ion rút gọn:
	Mg0 + 2H+ ¾® Mg2+ + H2­	(1)
	Al + 3H+ ¾® Al3+ + H2­	(2)
Ta thấy	 ® H+ hết.
Þ	mhh muối = mhh k.loại + 
	 = 7,74 + 0,14´96 + 0,5´35,5 = 38,93gam. (Đáp án A)
b) Xác định thể tích V:
Þ Tổng = 2V mol và = 0,5V mol.
Phương trình tạo kết tủa:
	Ba2+ + SO42- ¾® BaSO4¯	(3)
	0,5V mol 0,14 mol
	Mg2+ + 2OH- ¾® Mg(OH)2¯	(4)
	Al3+ + 3OH- ¾® Al(OH)3¯	(5)
Để kết tủa đạt lớn nhất thì số mol OH- đủ để kết tủa hết các ion Mg2+ và Al3+. Theo các phương trình phản ứng (1), (2), (4), (5) ta có:
	== 0,78 mol
Þ	 2V = 0,78 ® V = 0,39 lít. (Đáp án A)
c) Xác định lượng kết tủa:
	= 0,5V = 0,5´0,39 = 0,195 mol > 0,14 mol ® Ba2+ dư.
Þ	= 0,14´233 = 32,62 gam.
Vậy	 mkết tủa = + m 2 k.loại + 
	 = 32,62 + 7,74 + 0,78 ´ 17 = 53,62 gam. (Đáp án C)
Ví dụ 9: (Câu 40 - Mã 182 - TS Đại Học - Khối A 2007)
Cho m gam hỗn hợp Mg, Al vào 250 ml dung dịch X chứa hỗn hợp axit HCl 1M và axit H2SO4 0,5M, thu được 5,32 lít H2 (ở đktc) và dung dịch Y (coi thể tích dung dịch không đổi). Dung dịch Y có pH là
	PA. 1. 	B. 6. 	C. 7. 	D. 2.
Hướng dẫn giải
	 nHCl = 0,25 mol ; = 0,125.
Þ Tổng:	= 0,5 mol ;
	= 0,2375 mol.
Biết rằng:	 cứ 2 mol ion H+ ¾® 1 mol H2
	vậy 0,475 mol H+ ¬¾ 0,2375 mol H2
Þ	= 0,5 - 0,475 = 0,025 mol
Þ	 = 0,1 = 10-1M ® pH = 1. (Đáp án A)
Ví dụ 10: (Câu 40 - Mã đề 285 - Khối B - TSĐH 2007)
Thực hiện hai thí nghiệm:
1) Cho 3,84 gam Cu phản ứng với 80 ml dung dịch HNO3 1M thoát ra V1 lít NO.
2) Cho 3,84 gam Cu phản ứng với 80 ml dung dịch chứa HNO3 1M và H2SO4 0,5 M thoát ra V2 lít NO.
Biết NO là sản phẩm khử duy nhất, các thể tích khí đo ở cùng điều kiện. Quan hệ giữa V1 và V2 là
	A. V2 = V1.	PB. V2 = 2V1.	C. V2 = 2,5V1.	D. V2 = 1,5V1.
Hướng dẫn giải
TN1: 	 Þ 
	3Cu + 8H+ + 2NO3- ¾® 3Cu2+ + 2NO­ + 4H2O
Ban đầu:	0,06 0,08 0,08 mol ® H+ phản ứng hết
Phản ứng:	0,03 ¬ 0,08 ® 0,02 ® 0,02 mol
Þ	V1 tương ứng với 0,02 mol NO.
TN2:	nCu = 0,06 mol ; = 0,08 mol ; = 0,04 mol.
Þ Tổng: 	= 0,16 mol ;
	= 0,08 mol.
	3Cu + 8H+ + 2NO3- ¾® 3Cu2+ + 2NO­ + 4H2O
Ban đầu:	0,06 0,16 0,08 mol ® Cu và H+ phản ứng hết
Phản ứng:	0,06 ® 0,16 ® 0,04 ® 0,04 mol
Þ 	V2 tương ứng với 0,04 mol NO.
Như vậy V2 = 2V1. (Đáp án B)
Ví dụ 11: (Câu 33 - Mã 285 - Khối B - TSĐH 2007)
Trộn 100 ml dung dịch (gồm Ba(OH)2 0,1M và NaOH 0,1M) với 400 ml dung dịch (gồm H2SO4 0,0375M và HCl 0,0125M), thu được dung dịch X. Giá trị pH của dung dịch X là
	A. 7. 	PB. 2. 	C. 1. 	D. 6.
Hướng dẫn giải
	 Þ Tổng = 0,03 mol.
	 Þ Tổng = 0,035 mol.
Khi trộn hỗn hợp dung dịch bazơ với hỗn hợp dung dịch axit ta có phương trình ion rút gọn:
	H+ + OH- ¾® H2O
Bắt đầu 0,035 0,03 mol
Phản ứng: 0,03 ¬ 0,03
Sau phản ứng:	 = 0,035 - 0,03 = 0,005 mol.
Þ Tổng: 	Vdd (sau trộn) = 500 ml (0,5 lít).
	 = 0,01 = 10-2 ® pH = 2. (Đáp án B)
Ví dụ 12: (Câu 18 - Mã 231 - TS Cao Đẳng - Khối A 2007)
Cho một mẫu hợp kim Na-Ba tác dụng với nước (dư), thu được dung dịch X và 3,36 lít H2 (ở đktc). Thể tích dung dịch axit H2SO4 2M cần dùng để trung hoà dung dịch X là
	A. 150 ml. 	PB. 75 ml. 	C. 60 ml. 	D. 30 ml.
Hướng dẫn giải
	Na + H2O ¾® NaOH + H2
	Ba + 2H2O ¾® Ba(OH)2 + H2
= 0,15 mol, theo phương trình ® tổng số = 0,3 mol.
Phương trình ion rút gọn của dung dịch axit với dung dịch bazơ là
	H+ + OH- ¾® H2O
Þ	= = 0,3 mol ® = 0,15 mol
Þ	 = 0,075 lít (75 ml). (Đáp án B)
Ví dụ 13: Hòa tan hỗn hợp X gồm hai kim loại A và B trong dung dịch HNO3 loãng. Kết thúc phản ứng thu được hỗn hợp khí Y (gồm 0,1 mol NO, 0,15 mol NO2 và 0,05 mol N2O). Biết rằng không có phản ứng tạo muối NH4NO3. Số mol HNO3 đã phản ứng là: 
	A. 0,75 mol. B. 0,9 mol.	C. 1,05 mol. 	PD. 1,2 mol.
Hướng dẫn giải
Ta có bán phản ứng:
	NO3- + 2H+ + 1e ¾® NO2 + H2O	(1)
	 2 ´ 0,15 ¬ 0,15
	NO3- + 4H+ + 3e ¾® NO + 2H2O	(2)
	 4 ´ 0,1 ¬ 0,1
	2NO3- + 10H+ + 8e ¾® N2O + 5H2O	(3)
	 10 ´ 0,05 ¬ 0,05
Từ (1), (2), (3) nhận được:
	= = 1,2 mol. (Đáp án D)
Ví dụ 14: Cho 12,9 gam hỗn hợp Al và Mg phản ứng với dung dịch hỗn hợp hai axit HNO3 và H2SO4 (đặc nóng) thu được 0,1 mol mỗi khí SO2, NO, NO2. Cô cạn dung dịch sau phản ứng khối lượng muối khan thu được là:
	A. 31,5 gam.	B. 37,7 gam.	PC. 47,3 gam.	D. 34,9 gam.
Hướng dẫn giải
Ta có bán phản ứng:
	2NO3- + 2H+ + 1e ¾® NO2 + H2O + NO3-	(1)
	 0,1 ® 0,1
	4NO3- + 4H+ + 3e ¾® NO + 2H2O + 3NO3-	(2)
	 0,1 ® 3 ´ 0,1
	2SO42- + 4H+ + 2e ¾® SO2 + H2O + SO42-	(3)
	 0,1 ® 0,1
Từ (1), (2), (3) ® số mol NO3- tạo muối bằng 0,1 + 3 ´ 0,1 = 0,4 mol;
 số mol SO42- tạo muối bằng 0,1 mol.
Þ	mmuối = mk.loại + + 
	 = 12,9 + 62 ´ 0,4 + 96 ´ 0,1 = 47,3. (Đáp án C)
Ví dụ 15: Hòa tan 10,71 gam hỗn hợp gồm Al, Zn, Fe trong 4 lít dung dịch HNO3 aM vừa đủ thu được dung dịch A và 1,792 lít hỗn hợp khí gồm N2 và N2O có tỉ lệ mol 1:1. Cô cạn dung dịch A thu được m (gam.) muối khan. giá trị của m, a là:
	A. 55,35 gam. và 2,2M	PB. 55,35 gam. và 0,22M
	C. 53,55 gam. và 2,2M	D. 53,55 gam. và 0,22M
Hướng dẫn giải
	mol.
Ta có bán phản ứng:
	2NO3- + 12H+ + 10e ¾® N2 + 6H2O
	0,08 0,48 0,04
	2NO3- + 10H+ + 8e ¾® N2O + 5H2O
	0,08 0,4 0,04
Þ	mol.
Þ	M.
Số mol NO3- tạo muối bằng 0,88 - (0,08 + 0,08) = 0,72 mol.
Khối lượng muối bằng 10,71 + 0,72 ´ 62 = 55,35 gam. (Đáp án B)
Ví dụ 16: Hòa tan 5,95 gam hỗn hợp Zn, Al có tỷ lệ mol là 1:2 bằng dung dịch HNO3 loãng dư thu được 0,896 lít một sản shẩm khử X duy nhất chứa nitơ. X là:
	A. N2O	PB. N2	C. NO	D. NH4+
Hướng dẫn giải
Ta có:	nZn = 0,05 mol; nAl = 0,1 mol.
Gọi a là số mol của NxOy, ta có:
	Zn ® Zn2+ + 2e	Al ® Al3+ + 3e
	0,05 0,1	0,1 0,3
	xNO3- + (6x - 2y)H+ + (5x - 2y)e ¾® NxOy