Bài giảng Quản trị học - Chương I : Cơ sở khoa học của quản lý

c để vừa phát huy được thế mạnh của chúng, vừa ngăn ngừa, loại bỏ được những bất định sinh ra trong quá trình hoạt động để đạt mục tiêu đề ra của tổ chức một cách hiệu quả nhất.Date32QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang VinhTạo môi trường thích hợp cho sự phát triển của tổ chức và mỗi cá nhân trong từng thời kỳ. Môi trường hoạt động của tổ chức được hình thành bởi kết quả vận động của các quy luật kinh tế- xã hội và môi trường nên nó thường xuyên vận động theo hướng ngày càng đa dạng phong phú và phức tạp. Nếu hoạt động của tổ chức không tuân theo môi trường thì sẽ bị các quy luật ngáng trở và đào thải, nhất là các tổ chức hoạt động trong các lĩnh vực kinh tế. Date33QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang VinhMuốn cho tổ chức hoà nhập với môi trường thì quản lý phải vận dụng nguyên tắc hoạt động của các quy luật tồn tại trong môi trường vào điều kiện cụ thể của tổ chức, từ đó hình thành cơ chế quản lý điều hành tạo môi trường hoạt động riêng của tổ chức. Làm như vậy chính là tạo ra môi trường thích hợp cho hoạt động tổ chức.Date34QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang VinhVai trò quản lý trong một tổ chức là rất quan trọng vì tổ chức cần quản lý để: Xác định chức năng, nhiệm vụ cụ thể cho mỗi bộ phận, cá nhân trong tổ chức, làm cho mỗi cá thể nhận thức một cách đầy đủ về số lượng và chất lượng công việc được phân công. Bố trí nhân sự và công cụ lao động phù hợp nhất với trình độ chuyên môn và năng lực của mỗi người, để họ có thể phát huy được tài năng trên cơ sở chuyên môn hóa nhằm hoàn thành công việc được giao một cách tốt nhất. Đồng thời cũng giúp cho nhân sự của tổ chức có điều kiện phát triển cả về thể lực và trí lực.Date35QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang VinhPhối hợp nhịp nhàng các bộ phận trong tổ chức để đạt mục tiêu chung là tạo ra những sản phẩm cho tiêu dùng xã hội. Kết quả chung của tổ chức được thực hiện bởi các bộ phận cấu thành tổ chức theo một hệ thống liên hoàn và thứ bậc chặt chẽ. Bởi vậy cần thiết phải điều hành các bộ phận vừa hoàn thành nhiệm vụ của mình, vừa trợ giúp. Thúc đẩy các bộ phận khác cùng thực hiện mục tiêu chung.Date36QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang Vinh Củng cố địa vị của tổ chức trong môi trường bằng cách duy trì tốt sự tồn tại của tổ chức thông qua kết quả hoạt động của tổ chức đóng góp cho xã hội. Địa vị của tổ chức phụ thuộc vào nhiều yếu tố được tạo lập từ quản lý như quy mô của tổ chức, số lượng và chất lượng hoạt động của tổ chức phù hợp với chức năng được thừa nhận và khả năng đáp ứng yêu cầu của xã hội trong tương lai. Mức độ tốt- xấu của kết quả hoạt động trên đây sẽ khẳng định địa vị của tổ chức với môi trường hay còn gọi là uy tín của tổ chức. Đây là giá trị vô hình của tổ chức do quản lý tạo nên.Date37QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang VinhCó thể khẳng định rằng, mọi quá trình hoạt động không thể thiếu được quản lý, đúng như Harold Koontz khẳng định : “việc quản lý là thiết yếu trong mọi sự hợp tác có tổ chức, cũng như ở mọi cấp độ của tổ chức trong một cơ sở”.(Những vấn đề cốt yếu của quản lý- trang 21- NXB KHKT- HN 1994)Date38QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang VinhĐối tượng lao độngTư liệu lao độngSức lao độngQuá trìnhSản xuấtSản phẩm Số lượngChất lượng Giá thành Lợi nhuận .Đầu vàoĐầu ra	Nhiệm vụ của quản lý là sử dụng hợp lý và tiết kiệm nhất đối tượng lao động, tư liệu lao động và sức lao động để giảm chi phí đầu vào và nâng cao kết quả sản xuất ở đầu ra thể hiện ở : số lượng nhiều, chất lượng sản phẩm cao,giá thành sản phẩm hạ.Nói một cách khác, sở dĩ cần có quản lý là cốt để đạt kết quả tối đa về chất cũng như về lượng, hay đối với một công việc nào đó thì cũng phải đạt kết quả với chi phí tối thiểu.Nguyên vật liệu chính, phụMáy móc, thiết bị, nhà xưởngDate39QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang VinhVÍ DỤ :NHẬT BẢN là nước hẹp, người đông, tài nguyên ít ỏi. Sau thế chiến thứ II đã trở thành một nước phát triển.1950 : GDP :20 tỉ USD ( bằng 6o% của Đức, ½ của Pháp, 1/7 của Mỹ.1966 : GDP vượt Pháp.1967 : GDP vượt Anh.1968 : GDP vượt Đức và chỉ sau Mỹ1963 : thu nhập 25.000 USD/ngườiHÀN QUỐC 1962 : GDP : 2,3 tỉ USD1985 : GDP : 83,1 tỉ USD1963 : thu nhập > 8ooo USD/ngườiDate40QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang VinhNLQLTài nguyênVốnKỹ thuật - Công nghệLao độngNăng lực quản lý hiện nay được xếp hàng đầu trong hệ thống 5 yếu tố tạo sức mạnh kinh tế của một nước.Các nhà kinh tế Pháp phân định trách nhiệm trước những tổn thất do chất lượng kém gây ra như sau:50% thuộc về lãnh đạo25% thuộc về giáo dục- đào tạo25% thuộc về những người thừa hànhDate41QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang VinhKhái niệm về quản lý và các dạng quản lýCác quan niệm về quản lýCác yếu tố cấu thành quản lýCác dạng quản lýDate42QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang VinhCác quan niệm về quản lý	Có nhiều định nghĩa về “quản lý” Quản : xem sóc, sửa trịQuản lý = quản trị = sắp đặt, chăm nom công việc = administration (Hán Việt Tự Điển-Đào duy Anh-p.154)Management : control or organization (of a business) = quản trị, quản lý.Administration : management of public or business = 	hành chínhDate43QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang VinhHành chính = administrer : thi hành những chính sách và pháp lệnh của chính phủ (Hán Việt Tự Điển-Đào duy Anh-p.346)man·age·ment [mánnijmənt] nounadministration of business: the organizing and controlling of the affairs of a business or a particular sector of a businessDate44QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang Vinhad·min·is·tra·tion [əd mìnnə stráysh’n] (plural ad·min·is·tra·tions) noun1.	management of business: the management of the affairs of a business or organization2.	management staff: the staff of a business or institution whose task is to manage its affairs3.	management of government: the management of public affairs or the affairs of a government4.	staff of government: a government’s staff whose task is to manage its affairs6.	government: a government, especially its executive branch7.	U.S. government agency: a United States government agency or boardDate45QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang VinhHành chính = administration is an action. It is the concrete day-by-day work to implement the guidelines of the manager. The work consits of drafting, printing, keeping document etc. This meaning is very smallQuản lý là sự tác động có tổ chức, có hướng đích thực của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lývà khách thể quản lý nhằm sử dụng có hiệu quả nhất các tiềm năng, các cơ hội của tổ chức để đạt mục tiêu đặt ra trong điều kiện biến động của môi trường.(Giáo trình Khoa học quản lý trường ĐHKTQD trang 99)Date46QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang VinhQuyết địnhKế hoạchTổ chứcLãnh đạoKiểm traThông tinCon ngườiTiến trình quản lý 6 chức năng (7 yếu tố)Date47QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang Vinh( James Donelly, Jr)Quản lý là quá trình làm việc với và thông qua những người khác để thực hiện các mục tiêu của tổ chức trong một môi trường luôn biến động.Date48QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang VinhQuản lý là một tiến trình do một hay nhiều người thực hiện nhằm phối hợp các hoạt động của những người khác để đạt được những kết quả mà một người hành động riêng rẽ không thể nào đạt được.	( James Donelly, Jr)Date49QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang VinhDate50QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang VinhDate51QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang VinhCon người thực hiện hoạt động quản lý rất xa xưa, nhưng khoa học quản lý với tư cách là một khoa học độc lập thì còn rất mới mẻ. Cuối thế kỷ thứ 19, đầu thế kỷ thứ 20, Laurence Lowell nhận xét : “quản lý là sự nghiệp xưa nhất và là nghề mới nhất”.Do quản lý gắn liền với quá trình kinh tế- xã hội nên trên thực tế đã nẩy sinh nhiều quan điểm khác nhau về quản lýMỗi học thuyết nghiên cứu một kiểu tổ chức kinh tế-xã hội khác nhau, do đó có nhiều định nghĩa khác nhau về quản lý, cho đến nay chưa có định nghĩa nào được chấp nhận là duy nhất đúng.Date52QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang Vinh“biết chính xác điều bạn muốn người khác làm và sau đó biết được rằng họ đã hoàn thành công việc đó một cách tốt nhất và rẽ nhất.”Frederick Winslow Taylor (1856-1915)Date53QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang Vinhquản lý là một tiến trình bao gồm các khâu lập kế hoạch-tổ chức-lãnh đạo và kiểm tra các nổ lực của các thành viên trong tổ chức và sử dụng tất cả nguồn lực khác của tổ chức nhằm đạt mục tiêu đã định trước. Henry FayolDate54QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang VinhMary Parker Folletquản lý là nghệ thuật đạt mục tiêu thông qua con người, và hoạt động quản lý là một tiến trình mang tính chất quan hệ xã hộiDate55QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang VinhCó tác giả cho rằng quản lý là hoạt độïng phối hợp các hoạt động chung của một đoàn thể hợp tác.Cũng có tác giả cho rằng quản lý là điều khiển con người và sự vật đã định trước.Date56QUAN LY HOC DAI CUONG - Truong Quang Vinhquản lý là sự tác động có tổ chức, có đích hướng của chủ thể quản lý lên các khách thể nhằm đạt mu