Bài giảng môn Luyện từ và câu Lớp 5 - Tuần 5 - Bài: Từ đồng âm

Kiểm tra bài cũ : 
Bài 1: Em hãy nối từ “ hoà bình ” với những từ đồng nghĩa sau : 
Thanh thản 
Bình thản 
Thái bình 
Thanh bình 
Yên lặng 
Bình yên 
Hiền hoà 
Yên tĩnh 
Hoà bình 
Chính xác rồi 
Chính xác rồi 
Chính xác rồi 
Bài 2: Em hãy đặt câu với từ vừa tìm được ở Bài tập trên ? 
Ông ngồi câu cá . 
 Quê em nằm bên con sông hiền hòa . Chiều chiều , đi học về chúng em cùng nhau ra bờ sông thả diều . Những cánh đồng lúa mênh mông , xanh biếc . Đàn cò trắng rập rờn bay lượn . Cạnh bờ ao , đàn trâu thung thăng gặm cỏ . 
Đoạn văn này có 5 câu . 
câu 
câu 
a) Ô ng ngồi câu 
 cá . 
b) Đoạn văn này có 5 câu . 
câu 
câu 
I - Nhận xét. 
1/ Đọc các câu sau đây : 
- Đơn vị của lời nói diễn đạt một ý trọn vẹn trên văn bản được mở đầu bằng một chữ cái viết hoa và kết thúc bằng một dấu ngắt câu . 
2/ D ò ng nào dưới đây nêu đúng nghĩa của mỗi từ câu ở bài tập 1? 
- Bắt cá , tôm , bằng móc sắt nhỏ ( thường có mồi ) buộc ở đầu một sợi dây . 
a. Ông ngồi câu cá . 
b. Đoạn văn này có 5 câu . 
- Bắt cá , tôm bằng móc sắt nhỏ ( thường có mồi ) buộc ở đầu một sợi dây . 
- Đơn vị của lời nói diễn đạt một ý trọn vẹn , trên văn bản được mở đầu bằng một chữ cái viết hoa và kết thúc bằng một dấu ngắt câu . 
I - Nhận xét : 
II - Ghi nhớ: 
Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm nhưng khác hẳn nhau về nghĩa . 
 a) Cánh đồng – tượng đồng – một nghìn đồng 
III – Luyện tập: 
1. Phân biệt nghĩa của những từ đồng âm trong các cụm từ sau : 
- Cánh đồng : 
là khoảng đất rộng và bằng phẳng , dùng để cày cấy , trồng trọt . 
- Tượng đồng : 
đồng là kim loại có màu đỏ , dễ dát mỏng và kéo sợi , thường dùng làm dây điện và hợp kim . 
- Một nghìn đồng : 
đồng là đơn vị tiền tệ Việt Nam. 
 b) Hòn đá – đá bóng 
III – Luyện tập: 
1. Phân biệt nghĩa của những từ đồng âm trong các cụm từ sau : 
- Hòn đá : 
đá là chất rắn cấu tạo nên vỏ trái đất , kết thành từng tảng , từng hòn . 
- Đá bóng : 
đá là đưa nhanh chân và hất mạnh bóng cho ra xa hoặc đưa vào khung thành đối phương . 
 c) Ba và má – ba tuổi 
III – Luyện tập: 
1. Phân biệt nghĩa của những từ đồng âm trong các cụm từ sau : 
- Ba và má : 
ba là người sinh ra và nuôi dưỡng mình . 
- Ba tuổi : 
ba là số tiếp theo số 2 trong dãy số tự nhiên . 
III – Luyện tập: 
2. Đặt câu để phân biệt các từ đồng âm bàn , cờ , nước . 
Lá cờ 
Bàn cờ 
Cờ 
III - Luyện tập: 
 2. Đặt câu để phân biệt các từ đồng âm bàn , cờ , nước : 
 M: - Nhà nhà treo cờ mừng ngày Quốc Khánh . 
 - Cờ là một môn thể thao được nhiều người yêu thích . 
 bàn 
phím 
bạc 
bàn 
 cái bàn 
bàn 
III - Luyện tập: 
nước 
 suối 
 ta 
nước 
nước 
III - Luyện tập: 
Bài tập 3: Đọc mẩu chuyện vui dưới đây và cho biết vì sao Nam tưởng ba mình đã chuyển sang làm việc tại ngân hàng . 
Nam: - C ậu biết không , ba mình mới chuyển sang ngân hàng làm việc đấy ! 
Bắc : - Sao cậu bảo ba cậu là bộ đội ? 
Nam: - Đúng rồi , thư trước ba mình báo tin: “ Ba đang ở hải đảo.”Nhưng thư này ba mình nói là ba đang giữ tiền tiêu cho Tổ quốc . 
Bắc : !!! 
Vì Nam nhầm lẫn nghĩa của hai từ đồng âm là tiền tiêu . Ở đây bố Nam muốn nói là bố đang giữ một vị trí quan trọng , nơi có bố trí canh gác ở phía trước khu vực trú quân , hướng về phía địch nhưng Nam lại hiểu tiền tiêu ở đây là tiền để tiêu . 
Nắm chắc tay súng canh giữ nơi tiền tiêu của Tổ quốc . 
a) Trùng trục như con chó thui 
Chín mắt , chín mũi , chín đuôi , chín đầu . 
 ( Là con gì ?) 
Là con chó thui 
 b) Hai cây cùng c ó một tên 
Cây xoè mặt nước , cây trên chiến trường 
Cây này bảo vệ quê hương 
Cây kia hoa nở soi gương mặt hồ . 
 ( Là cây gì ?) 
Là cây hoa súng và khẩu súng . 
Đố vui 
Thế nào là từ đồng âm ? 
Từ đồng âm với từ “ chín ”: 
Từ đồng âm với từ “ chạy ”: 
- số chín 
- c hín chắn 
- thức ăn chín 
- đường cát 
- đường đi 
- đường đời 
- chạy đua 
- chạy nợ 
- chạy máy 
Từ đồng âm với từ “ đường ”: 
Về xem trước bài : 
 Mở rộng vốn từ : Hữu nghị - Hợp tác 
( Trang 56 SGK)