Bài giảng Bài 44: Axit Axetic (tiếp)

TuÇn:28	 	So¹n ngµy: 20/03/09
TiÕt: 55	 	 Gi¶ng ngµy: 25/03/09
Bài 44:	AXIT AXETIC
A. MỤC TIÊU: 
1. Kiến thức:
-HS nắm được công thức phân tử, công thức cấu tạo, tính chất vật lý, tính chất hóa học và ứng dụng của axit axetic.
-Biết nhóm –COOH là nhóm nguyên tử gây ra tính chất hóa học đặc trưng của axit .
-Biết khái niệm este và phản ứng este hóa.
2. Kĩ năng:
- Viết được PTHH phản ứng của axit axetic với các chất lỏng. 
- Củng cố kĩ năng giải bài tập hóa hữu cơ.
B.CHUẨN BỊ: 
1.GV: Mô hình phân tử dạng đặc và dạng rỗng.
Hóa chất
Dụng cụ
-CH3COOH .
-Ống nghiệm, kẹp gỗ và giá ống nghiệm .
-Dung dịch NaOH, H2SO4 đặc, P.P, rượu etylic, H2O
-Cốc thủy tinh, ống dẫn khí
-CuO, Zn, Na2CO3
-Đèn cồn, que đóm, quẹt diêm.
2.HS: Đọc bài 45 : axit axetic.
C.HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC:
1.Ổn định lớp: chào lớp + điểm diện.
2. Hỏi bài cũ:
Ho¹t ®éng cđa thÇy.
Ho¹t ®éng cđa trß.
 -Hãy trình bày đặc điểm cấu tạo và tính chất hóa học của rượu etylic ? Viết phương trình hóa học minh họa ?
-Yêu cầu HS làm bài tập 3, 4 a SGK/ 139
-HS 1: viết CTCT và trình bày tính chất hóa học của rượu etylic.
-HS 2: làm bài tập 3, 4 SGK/ 139
Gií thiƯu bµi míi :
3. Bài mới
* Ho¹t ®éng 1: Tìm hiểu tính chất vật lý của rượu etylic. (7’)
* Mơc tiªu: -HS nắm được công thức phân tử, tính chất vật lý của axit axetic.
Ho¹t ®éng cđa thÇy.
Ho¹t ®éng cđa trß.
-Giới thiệu CTPT và PTK của axit axetic.
-Trong thực tế axit axetic còn gọi là giấm ăn (có nồng độ 3%-5%).
-Yêu cầu HS quan sát lọ đựng axit axetic, liên hệ với thực tế àNhận xét về : trạng thái, màu sắc và mùi vị của axit axetic.
*Hướng dẫn HS làm thí nghiệm theo các bước:
+Nhỏ 2-3 ml axit axetic vào ống nghiệm 1 (nhỏ thêm 1 giọt mực).
+Cho vào ống nghiệm 2 khoảng 30 ml nước.
+Đổ dung dịch trong ống nghiệm 1 vào ống nghiệm 2 à Lắc nhẹ.
àHãy quan sát hiện tượng và nhận xét.
-Yêu cầu HS trình bày kết quả và nhận xét.
-Nghe và ghi nhớ:
+CTPT: C2H4O2.
+PTK: 60
àQuan sát và nhận xét : axit axetic là chất lỏng không màu, có vị chua.
-Làm thí nghiệm hòa tan axit axetic vào nước.
+Khi đổ dung dịch trong ống nghiệm 1 vào ống nghiệm 2 chứa nước à Lắc nhẹ à axit axetic tan nhanh trong nước.
-Đại diện 1 -2 nhóm trình bày và bổ sung.
* TiĨu kÕt: -Axit axetic là chất lỏng, không màu, vị chua và tan vô hạn trong nước.
 * Ho¹t ®éng 2: Tìm hiểu cấu tạo phân tử của axit axetic. (8’)
* Mơc tiªu: -HS nắm được công thức cấu tạo của axit axetic.
-Biết nhóm –COOH là nhóm nguyên tử gây ra tính chất hóa học đặc trưng của axit .	
Ho¹t ®éng cđa thÇy.
Ho¹t ®éng cđa trß.
-Yêu cầu HS quan sát mô hình phân tử axit axetic SGK/ 140 àcác nhóm cùng nhau lắp ráp nhanh mô hình phân tử axit axetic (2’)
-Nhận xét kết quả 1-2 nhóm.
-Qua mô hình trên, em hãy viết công thức cấu tạo của axit axetic ?
-Giới thiệu công thức rút gọn của axit axetic :
CH3–COOH 
-Hãy nhận xét đặc điểm cấu tạo của rượu etylic ?
-Nhấn mạnh: chính nhóm – COOH trong phân tử axit axetic làm cho axit axetic có tính chất hóa học đặc trưng.
-Quan sát tranh vẽ, hoạt động nhóm (2’) à lắp ráp nhanh mô hình phân tử axit axetic.
H
C
H
H
C
H
O
O
C
H
O
O
-Trong phân tử của axit axetic, nhóm – OH liên kết với nhóm C = O tạo thành 
nhóm: 
hay nhóm – COOH.
* TiĨu kÕt:
H
C
H
H
C
H
O
O
Hay: 
CH3 – COOH
 Trong phân tử của axit axetic có nhóm – OH liên kết với nhóm =CO tạo thành nhóm COOH, làm cho axit axetic có tính chất hóa học đặc trưng.
 * Ho¹t ®éng 3: Tìm hiểu tính chất của axit axetic. (15’)
* Mơc tiªu: : -HS nắm được tính chất hóa học của axit axetic.
-Biết khái niệm este và phản ứng este hóa. 
Ho¹t ®éng cđa thÇy.
Ho¹t ®éng cđa trß.
-Hãy trình bày tính chất hóa học chung của axit?
à Axit axetic cũng là một axit, vậy axit axetic có tính chất hóa học của axit không ?
-Yêu cầu HS hoạt động nhóm, làm thí nghiệm sau:
- Thí nghiêm 1: 
+ Nhỏ dd axit axetic vào 1 mẩu giấy quì. 
+ Nhỏ từ từ dd axit axetic vào ống nghiệm chứa dd Na2CO3 
+ Nhỏ từ từ dd axit axetic vào ống nghiệm chứa CuO 
+ Nhỏ từ từ dd axit axetic vào ống nghiệm chứa 1 vài viên Zn
+ Nhỏ từ từ dd axit axetic vào ống nghiệm chứa dd NaOH (có P.P) 
-Yêu cầu HS trình bày kết quả hoạt động nhóm và nhận xét.
àDựa vào kết quả thí nghiệm ở bảng trên em hãy rút ra kết luận về tính chất hóa học của axit axetic ?
-Lưu ý HS: axit axetic là một axit yếu nhưng mạnh hơn axit cacbonic.
-Ngoài những tính chất chung của axit. Axit axetic còn có tính chất hóa học nào nữa không ?
àGV biểu diễn thí nghiệm axit axetic tác dụng với rượu etylic theo các bước:
+Cho rượu etylic và axit axetic vào ống nghiệm 1, thêm ít axit H2SO4 đặc làm xúc tác.
+Đặt ống nghiệm 2 vào cốc đựng nước.
+Đun nóng ống nghiệm 1 trên ngọn lửa đèn cồn àSản phẩm tạo thành dẫn qua ống nghiệm 2.
àYêu cầu HS quan sát, nêu hiện tượng và nhận xét.
-Yêu cầu HS dùng tay phẩy nhẹ à ngửi à nhận xét mùi của chất tạo thành ?
à Chất tạo thành có mùi thơm là etyl axetat có công thức là: CH3COOC2H5. Hãy viết phương trình hóa học của phản ứng trên ?
-Giới thiệu sản phẩm của phản ứng giữa axit và rượu gọi là este. Phản ứng này gọi là phản ứng este hóa.
-Axit làm qùi tím hóa đỏ.
-Axit tác dụng với:
+Bazơ àmuối + nước.
+Oxit bazơ àmuối + nước.
+Kim loại ( đứng trước H) à muối + khí hiđro.
+Muối à muối mới + axit mới.
-Hoạt động nhóm (5’) tiến hành thí nghiệm.
-1-2 nhóm trình bày kết quả thí nghiệm và kết luận: axit axetic là một axit hữu cơ có tính chất của 1 axit.
-Quan sát thí nghiệm biểu diễn của GV, nêu hiện tượng:
+Trong ống nghiệm 2 có chất lỏng màu vàng nhạt được tạo thành , không tan trong nước và nổi trên mặt nước.
à Axit axetic tác dụng được với rượu etylic.
-Chất tạo thành có mùi thơm.
-Phương trình hóa học:H2SO4 đặc , t0
CH3COOH + C2H5OH D CH3COOC2H5 
 (Etyl axetat)
 + H2O 
* TiĨu kÕt:
1.Axit axetic có tính chất của axit không ?
-Thí nghiệm: SGK
-PTHH:
+ CH3COOH + NaOH à CH3COONa + H2O.
+2CH3COOH + CuO à CH3COO)2 Cu + H2O.
+2CH3COOH + Zn à (CH3COO)2Zn + H2.
+2CH3COOH + Na2CO3 à 2CH3COONa + CO2 + H2O.
2. Axit axetic có tác dụng với rượu etylic không ?
-Thí nghiệm: SGK
H2SO4 đặc , t0
-PTHH:
CH3COOH (l) + C2H5OH (l) D CH3COOC2H5(l) + H2O(l) 
(Etyl axetat)
+Sản phẩm phản ứng giữa axit và rượu gọi là este.
+Phản ứng giữa axit và rượu tạo ra este và nước được gọi là phản ứng este hóa. 
* Ho¹t ®éng 4: Tìm hiểu ứng dụng của axit axetic (5’)
* Mơc tiªu: : -HS nắm được ứng dụng của axit axetic.
Ho¹t ®éng cđa thÇy.
Ho¹t ®éng cđa trß.
-Yêu cầu HS quan sát sơ đồ hình vẽ SGK/ 138, hãy nêu ứng dụng của axit axetic ?
-Dựa vào sơ đồ à ứng dụng của axit axetic :
+Nguyên liệu trong công nghiệp.
+Pha dấm ăn.
* TiĨu kÕt: 
+Nguyên liệu trong công nghiệp.
+Pha dấm ăn.
* Ho¹t ®éng 5: Tìm hiểu cách điều chế axit axetic (4’)
* Mơc tiªu: HS biết cách điều chế axit axetic. 
Ho¹t ®éng cđa thÇy.
Ho¹t ®éng cđa trß.
-Trong thực tế axit axetic thường được điều chế bằng cách nào ?
-Trình bày phương pháp điều chế axit axetic từ rượu etylic.
àHướng dẫn HS viết PTHH.
-Trong công nghiệp người ta điều chế axit axetic từ butan.
àHướng dẫn HS viết PTHH.
-Trong thực tế axit axetic thường được điều chế bằng cách cho lên men rượu etylic loãng.
Xúc tác , t0 
C2H5OH + O2 CH3COOH + H2O 
Men giấm
-2C4H10 + 5O2 4CH3COOH + 2H2O
* TiĨu kÕt: 
Điều chế axit Axetic theo 2 cách:Xúc tác , t0 
- C2H5OH + O2 CH3COOH + H2O 
Men giấm
-2C4H10 + 5O2 4CH3COOH + 2H2O
4. Cũng cố:
-Yêu cầu HS trả lời câu hỏi bài tập 2, 7 SGK/ 143
-Yêu cầu 1 HS đọc bài tập 7àTóm tắt.
+Hãy xác định dạng bài tập của bài toán trên ?
+Tìm số mol các tham gia phản ứng ?
+Đề bài cho khối lượng 2 chất tham gia phản ứng à hãy tìm chất còn dư ?
+Hiệu suất của phản ứng:
H% = .100%
 (bài tập trên không cần giải tại lớp, GV hướng dẫn HS về nhà làm).
5. Dặn dò: (2’)
-Làm bài tập 1,3,4,5,6,7 SGK/139.
-Xem bài 46 SGK/ 144
-Ôn lại tính chất hóa học, cách điều chế etilen, rượu etylic và axit axetic.
E.RÚT KINH NGHIỆM SAU TIẾT DẠY: