385 câu hỏi và đáp về hóa học với đời sống
Giáo dục thế kỉ 21 dựa trên cơ sở xây dựng xã hội học tập với 4 trụ cột là:
- Học để biết (cốt lõi là hiểu)
- Học để làm (trên cơ sở hiểu)
- Học để cùng sống với nhau (trên cơ sở hiểu nhau)
- Học để làm người (trên cơ sở hiểu bản thân)
Mặt khác trước sự bùng nổ thông tin và sự lão hoá nhanh của kiến thức con người muốn tồn tại và phát triển đều phải học thường xuyên, học suốt đời.
Hoá học là một khoa học nghiên cứu các chất và sự biến đổi của chúng. Các chất tạo nên mọi vật thể của thế giới vô sinh và hữu sinh, chính chúng tạo nên cả cơ thể chúng ta.
Hoá học chế ra những chất rắn hơn kim cương, bền hơn sắt thép, trong hơn pha lê, đẹp hơn nhung lụa.
Cuốn sách “385 câu hỏi và đáp về hoá học với đời sống” giúp các em học sinh mở rộng kiến thức hoá học và nhất là tập vận dụng kiến thức để giải thích các hiện tượng thường gặp trong đời sống, lao động sản xuất, thiên nhiên và môi trường. Cuối sách giúp cho sự hiểu biết về hoá học của các em sâu sắc,hơn và hữu ích hơn.
Đối với các thầy cô giáo, cuốn sách cung cấp thêm tư liệu để cho các bài dạy học trên lớp phong phú, sinh động hơn và hấp dẫn hơn.
im, ngăn cản những gốc tự do gây hại và là nguồn gốc của sự già nua. Như vậy selen trong cá góp phần chống lão hoá, nó thanh xuân hoá con người. Các nhà khoa học đã phát hiện rằng người Eskimo ở Bắc cực ăn toàn mỡ cá không bị dư cholesterol, rất ít bị cao huyết áp. Mỡ cá có các axit eicosapentaeoic và docosahexaeoic được gọi chung là "Omega - 3 chưa no" gây phản ứng chuyển hoá lipoprotein, giảm tổng hợp apolipoprotein beta, tăng lượng lipoprotein tỷ trọng cao là thành phần tốt của cholesterol, giúp tạo ra màng tế bào cùng hocmon steroit và axit mật. Lipoprotein tỷ trọng thấp mới là thành phần có hại, gây tắc động mạch. Người Nhật có thói quen ăn mỗi tuần từ 3 đến 5 bữa cá và thường ăn cá vào các dịp lễ tết hoặc chiêu đãi thượng khách. Do ăn nhiều cá, ít ăn thịt mà tuổi thọ trung bình của người Nhật thuộc hạng cao nhất trên thế giới. 167. Gốm thuỷ tinh có tính chất gì ? Các nhà khoa học ở một trường Đại học của Đức chế tạo được một loại gốm thuỷ tinh kết hợp được cả tính chất của thuỷ tinh và kim loại. Có thể gia công nó trên máy khoan, máy phay, có thể ren, đánh bóng, làm nhám. Những chi tiết bằng loại thuỷ tinh này được nối với nhau bằng ren vít như kim loại. Độ bền hoá học của vật liệu rất cao. 168. Dùng hêli làm nhiên liệu cho tên lửa có ưu điểm gì ? Ai cũng biết hêli rất trơ về mặt hoá học; khó tạo thành hợp chất với các nguyên tố khác. Nhưng, các nhà khoa học Mỹ tại Trung tâm hàng không và du hành vũ trụ đã điều chế được hêli phân tử, không bền và rất dễ bị phân huỷ dưới tác dụng của nhiệt. Khi phân huỷ thành nguyên tử, hêli sẽ tạo ra một nhiệt lượng rất lớn, tới 200 kcal/g, nghĩa là lớn hơn sinh nhiệt của phản ứng mạnh nhất là H2và F2đến 40 lần. Các nhà bác học đề nghị dùng heli phân tử làm nhiên liệu cho tên lửa. Nó có sức đẩy lớn hơn các loại nhiên liệu khác, trừ nhiên liệu hạt nhân, lại có ưu điểm là không cho sản phẩm cháy độc hại, làm ô nhiễm mà chỉ tạo ra khí trơ heli. 169. Tùng hương không lấy từ nhựa thông có ưu điểm gì ? Các chuyên gia Bungari đã chế tạo thành công tùng hương từ các sản phẩm chế biến dầu mỏ. Về nhiều tính chất, tùng hương nhân tạo đã vượt tùng hương thiên nhiên lấy từ nhựa thông và được dùng để sản xuất các loại keo cao cấp, dùng trong công nghiệp giấy - xenlulôzơ. 170. Bộ lọc kim loại gốm được chế tạo như thế nào ? Viện kỹ thuật Vôrônez (Nga) đã nghiên cứu được một loại bộ lọc mới bằng kim loại - gốm, bằng cách nung chảy bột niken dưới áp suất. Bộ lọc này dùng để làm sạch khí khỏi bụi bẩn. Độ bền, độ chịu nhiệt và chịu hoá chất cao, tái sinh đơn giản.. khiến nó sẽ được dùng trong nhiều ngành khác nhau của hoá học, hoá dầu và luyện kim. 171 Màn chắn nhiệt làm bằng chất gì ? Qua kính cửa sổ của những ngôi nhà hiện nay, ánh sáng lọt vào dễ dàng, nhưng nhiệt thoát ra cũng dễ dàng. Để tránh hiện tượng đó, người ta đã tìm ra một loại màn chắn mới, treo trên khung cửa sổ. Màn là một tấm pôlyeste, được phủ bằng phương pháp chân không một lớp nhôm cực mỏng, ánh sáng qua màn bình thường, nhưng 90% nhiệt bị giữ lại. 172. Nylon được độn bằng cát dùng để làm gì ? Nylon được độn bằng cát đã tỏ ra là một nguyên liệu tuyệt diệu để chế tạo các chi tiết của ô tô. Nguyên liệu này rất rẻ vì chất độn có thể lên tới 73%. Để tăng tính kết dính với nylon, cát được xử lý sơ bộ bằng nhựa êpôxy hoặc rêsol trong dung dịch axêton và xấy khô ở 750 173. Chế tạo sợi từ chai lọ như thế nào ? ở Anh, người ta đã đưa vào sản xuất nhà máy sản xuất sợi thuỷ tinh từ vỏ chai lọ bỏ đi, và cả từ những mảnh chai lọ vỡ. Trước tiên, chai lọ được nấu chảy rồi đùn khối thuỷ tinh nóng chảy này qua mũ phun sợi bằng thép và cuốn vào ống suốt. Loại sợi thu được dùng để độn cho chất dẻo. 174. Tảo có thể thay thế than được không ? Các nhà khoa học ở Califocnia đã thí nghiệm thành công về một nguồn nhiệt năng mới, đơn giản và rẻ tiền. Họ thành lập một “trang trại” dưới đáy biển để trồng tảo nâu Micro - cystis pyrifera. Loại tảo này lớn nhanh phi thường, mỗi ngày dài thêm được 60 cm và có thể hấp thụ được các chất dinh dưỡng từ nước biển. Tảo là nguồn chất hữu cơ phong phú. Dưới tác dụng của vi khuẩn, nó bị phân huỷ và tách ra khí mêtan. Khi nhiệt phân, nó cho những chất tương tự như thành phần dầu mỏ. 175. Hàn bằng nước cất như thế nào ? Các kỹ sư Đức đã tìm ra một phương pháp hàn rất độc đáo. Để hàn những tấm thép, họ chỉ dùng nước cất và hai điện cực có điện áp cao. Tại nơi cần hàn, dưới tác dụng của dòng điện, lúc đầu nước cất bị phân huỷ thành oxy và hyđrô, sau đó, các khí này trong vùng hồ quang điện sẽ lại tham gia vào phản ứng kết hợp. Nhiệt độ cháy sẽ đạt tới 34000 C. Họ chế tạo được một thiết bị riêng điều chỉnh được điện cực. Thiết bị này sẽ kiểm tra quá trình theo thời gian, khi hàn điểm nhỏ, và hàn không những kim loại đen mà cả kim loại màu nữa. 176. Có thể dùng chất polime làm kính quang học không ? Giá trị của máy ảnh thường được xác định bằng giá trị của những lăng kính. Chế tạo một lăng kính quang học rất công phu: Trước hết, phải nấu chảy thuỷ tinh quang học, cắt, mài đánh bóng v.v Từ lâu, các nhà chuyên môn mơ ước thay thế thuỷ tinh bằng chất dẻo trong suốt, xử lý đơn giản hơn và nhanh hơn. Viện nghiên cứu Hoá hữu cơ ở Đức đã đạt những thành công to lớn trong lĩnh vực này. Họ đã tổng hợp được lột loại pôlyme cứng, hoàn toàn có thể thay thế thuỷ tinh. Vật liệu này nhẹ hơn thuỷ tinh 2,5 lần và rẻ hơn đến 3 lần. Từ đó, người ta làm kính đeo mắt, ống nhòm, kính cho máy ảnh, máy quay và chiếu phim, cũng như mọi thứ kính quang học khác. Kỹ thuật làm lăng kính rất đơn giản: chỉ cần ép chính xác, không cần mài, đánh nhẵn, vì sản phẩm có ngay một độ nhẵn lý tưởng. Năng suất chế tạo cao hơn vật liệu thủy tinh hàng chục lần. 177. Có vàng từ trên trời rơi xuống không ? Một nhóm các nhà bác học Anh đưa ra câu hỏi: có phải vàng trên Trái đất có nguồn gốc thiên thể không ? Họ chứng minh rằng chính những thiên thạch rơi xuống Trái đất trước đây đã mang theo kim loại quý này. 178. Thuỷ tinh titan cón ưu điểm gì ? Các nhà hoá học đánh giá cao titan ở chỗ nó rất bền chống ăn mòn trong các thiết bị tổng hợp. Các nhà chế tạo máy bay cho biết nó là vật liệu lý tưởng của ngành mình. Gần đây, các chuyên gia công nghiệp thuỷ tinh lại quyết định: đưa Titan vào thành phần của thuỷ tinh thay cho những kim loại khác. Thí nghiệm đã thành công. Người ta đã chế tạo được những lăng kính có khối lượng riêng nhỏ, bền mài mòn và có chỉ số chiết quang khá cao. 179. Aspirin có ích hơn khi ở dạng lỏng hay dạng viên ? Hàng năm, người Mỹ tiêu tốn tới 500 triệu đôla vào aspirin viên. Nhưng không phải dạng viên bao giờ cũng có lợi. Nó có thể gây ra viêm dạ dày, dị ứng và những hiện tượng không mong muốn khác. Các bác sĩ Mỹ đã đi đến kết luận rằng dùng aspirin dưới dạng lỏng là hợp lý hơn. Sau khi khắc phục được khó khăn lựa chọn dung môi (biến tính bằng glixerol), thuốc sẽ có vị ngọt của hoa quả. 180. Chất dẫn điện hữu cơ có những tính chất gì ? Tại trung tâm nghiên cứu của công ty IBM, người ta đã điều chế được các tinh thể hữu cơ, không thua kim loại về tính chất dẫn điện. Những tinh thể này gồm hàng loạt phân tử mang điện tích dương và âm. Dòng điện đi qua được những phân tử này. ở nhiệt độ thường, độ dẫn điện của các tinh thể hữu cơ là trung gian giữa một số kim loại và chất bán dẫn. Hạ nhiệt độ tới nhiệt độ đóng băng ( - 400C), độ dẫn điện của chúng tăng lên, nhưng nếu tiếp tục hạ nhiệt độ, chúng sẽ có tính bán dẫn. 181. Có thể chế nam châm từ chất hữu cơ không ? Các nhà vật lý Pháp đã chế tạo được nam châm từ những hợp chất hữu cơ. Những tinh thể, chứa những nhóm nitrooxyl bền vững (chẳng hạn têtramêtyl - Piperiđinol - ôxyl) có tính chất sắt từ. Nam châm phân tử ở đây là những gốc tự do. Mặc dù nam châm hữu cơ chưa tìm thấy ứng dụng trong thực tế, nhưng nó vô cùng thuận tiện đối với những thí nghiệm thuần thuý khoa học. 182. Dùng màng mỏng pôlyamit để cách điện có ưu điểm gì ? Đầu tầu điện cao tốc chạy trong thành phố của Công ty Deutsche Bundesbahn (Đức) dùng loại động cơ được cách điện bằng màng mỏng Kapton (một loại Poliamit ) của Công ty Dupont. Nhờ cách điện bằng loại vật liệu này, sức kéo của động cơ đã tăng thêm 20% mà không cần tăng kích thước của nó. Vì Kapton có tính cách điện tốt và rất bền dai nên có thể giảm 50% chiều dày của lớp cách điện bọc dây dẫn của rôto và stato nên không cần tăng kích thước của động cơ. Lớp cách điện của dây dẫn gồm 2 lớp: một lớp Kapton dày 25 micron và một lớp Têflon để giữ nhiệt dày 12,5 micron. 183. Mỏ than dưới đáy biển nằm ở đâu ? Gần bờ biển phía Tây của Châu phi, dưới đáy biển ở độ sâu 4000m, người ta đã phát hiện ra một mỏ than rất lớn. Theo ý kiến các nhà bác học, mỏ than này đã chứng minh giả thuyết cho rằng xưa kia Châu Phi và nam Mỹ là một dải đất liền. Sau này, trong thời kỳ hình thành Đại Tây Dương, lục địa chung này bị phá huỷ, tách ra thành 2 phần (Châu Phi và Nam Mỹ). Phần giữa bị vùi sâu dưới biển. Những rừng cây rậm rạp qua hàng triệu năm đã biến thành mỏ than này. 184. Dụng cụ gì làm sạch được nước ? Đó là một dụng cụ điện tử được sản xuất ở Mỹ, kích thước như chiếc bút chì, trong 10 - 20 giây, có thể biến nước ao, hồ thành nước uống được. “Bút chì” khi được nối với pin làm xuất hiện những bọt nhỏ trong nước, trong đó bão hoà những ion có khả năng sát khuẩn và các vi trùng gây bệnh thương hàn, tả, kiết lỵ và các loại vi trùng gây bệnh khác. 185. Dùng sơn để sưởi ấm như thế nào ? ở những xứ lạnh, mỗi buồng thường phải bố trí một lò sưởi điện hoặc hơi, bằng kim loại. Do vậy, lượng kim loại dùng trong mỗi căn nhà quá lớn. Liệu có cách giải quyết khác không ? Các kỹ sư Anh đã đưa ra một giải pháp thú vị. Họ sơn tường bằng một loại sơn dẫn điện. Bây giờ chỉ cần đấu 2 thanh góp bằng đồng của một nguồn điện thế 12V vào tường, Khi đó, lớp sơn vừa là một nguồn phát nhiệt để sưởi phòng vừa là một chiếc ắc quy. Lớp sơn bền được 40 năm làm việc liên tục. 186. Tạo lớp phủ đồ gỗ bằng chất dẻo như thế nào ? Người ta phun hoặc quét lên mặt đồ gỗ một loại nhựa mônôme urêtan béo, sau khi trùng hợp trong không khí, tạo thành một lớp phủ đàn hồi (độ dãn d
File đính kèm:
- 305 cau hoi ve hoa hoc.doc