K thi hc sinh giỏi tỉnh năm học: 2009 - 2010 Mơn thi: Hóa học 9 - THCS

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THANH HOÁ
HƯỚNG DẪN CHẤM
(Đề chính thức)
Kú thi häc sinh giái tØnh
Năm học: 2009-2010
Môn thi: HÓA HỌC
Lớp 9 - THCS
Ngày thi: 24/03/2010
NỘI DUNG
Điểm
Câu 1
5,5
1. Viết đúng 1 pthh được 0,25 điểm ...............................................................
2. Cho từ từ dung dịch KOH dư vào hỗn hợp trên thu được hỗn hợp dung dịch muối và kiềm dư (A)
K2O +2H2O → 2KOH
BaO + 2H2O → Ba(OH)2
Al2O3 + 2KOH → 2KAlO2 + H2O
Ba(OH)2 + Al2O3 → Ba(AlO2)2 + H2O 
Thổi khí CO2 dư vào A 
CO2 + KOH → KHCO3
CO2 + Ba(OH)2 → Ba(HCO3)2
CO2 + KAlO2 + 2H2O → Al(OH)3 + KHCO3
2CO2+ Ba(AlO2)2 + 4H2O → 2Al(OH)3 + Ba(HCO3)2 
Lọc lấy Al(OH)3 nung đến hoàn toàn rồi điện phân nóng chảy nhôm oxit thu được nhôm
2Al(OH)3 Al2O3 + 3H2O
2Al2O3 4Al +3O2 ...
Cho KOH dư vào dung dịch chứa các muối KHCO3, Ba(HCO3)2
KHCO3 + 2KOH → K2CO3 + H2O
Ba(HCO3)2 + 2KOH → K2CO3 + BaCO3↓ + 2H2O
Lọc lấy kết tủa cho phản ứng với dung dịch HCl dư cô cạn dung dịch rồi điện phân nóng chảy được Ba
 BaCO3 + 2HCl → BaCl2 + H2O + CO2
BaCl2 Ba + Cl2 .......................................................
Cho dung dịch còn lại phản ứng với dung dịch HCl dư cô cạn dung dịch rồi điện phân nóng chảy được K
K2CO3 + 2HCl → 2KCl + H2O
2KCl 2 K + Cl2 ......................................................
3. 
TN1: Thu được 3 muối nên CuSO4 còn dư:
 Mg + CuSO4 → MgSO4 + Cu
 c a
=> c < a: dung dịch chứa CuSO4, MgSO4, FeSO4.................................. 
TN2: Thu được 2 muối:
Mg + CuSO4 → MgSO4 + Cu
 2 c a
Khi a = 2c: dung dịch có 2 muối là MgSO4 và FeSO4
 Mg + FeSO4 → MgSO4 + Fe
2c-a b
Khi b > 2c-a thì dung dịch có 2 muối MgSO4 và FeSO4 dư
Vậy a 2c < a+b ..........................................................................................
TN3: Thu được 1 muối 
Khi 3c a+b dung dịch chỉ có 1 muối MgSO4 ..
 Mg + CuSO4 → MgSO4 + Cu
 0,2 0,2 0,2
 Mg + FeSO4 → MgSO4 + Fe
 0,2 0,2 0,2
 mchất rắn = 64.0,2 + 0,2.56 = 24 gam 
2,0 
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
Câu 2
5,5
1.
Các chất hữu cơ là: HCOOH, CH3COOH, HOOC-COOH, O=CH-COOH, HO-CH2-COOH, HCOOCH3 .........................................................................
Viết đúng 1 pthh được 0,125 điểm .................................................................
2. 
- Cho các chất khí trên tác dụng vơí dung dịch nước brom ta nhận biết được SO2 và C2H4: (làm mất màu dung dịch nước brom)	
 2SO2 + 2H2O +Br2 → H2SO4 + 2HBr	
 C2H4 +Br2 → C2H4Br2 
- Lấy sản phẩm thu được tác dung với dung dịch BaCl2; nhận được SO2 do H2SO4 tạo kết tủa với BaSO4, còn lại là C2H4 ..............................................
 BaCl2 + H2SO4 → BaSO4 + 2HCl ............................................
- Cho 3 khí H2, CH4, CO2 còn lại tác dụng với dung dịch Ca(OH)2 dư thì:
+ Khí tạo kết tủa là: CO2.	...
+ khí không có hiện tượng là: H2,CH4 
 Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3 + H2O
+ Đốt 2 khí còn lại rồi dẫn sản phẩm qua dung dịch nước vôi trong, nếu tạo kết tủa trắng nhận biết được khí đầu là CH4 còn lại là H2..............................
 CH4 + 2O2 ® CO2 + 2H2O
 2H2 + O2 ® 2H2O
 Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3 + H2O ...................................................
3. 
A: H3PO4; B: CaO; C: Ca3(PO4)2 ................................................................
Các pthh:
3CaO + 2H3PO4 → Ca3(PO4)2 + 3H2O 
Ca3(PO4)2 + 3SiO2 +5C → 2P + 3CaSiO3 + 5CO.........................................
0,75
0,75
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
1,0
Câu 3
4,5
a. Đặt công thức chung của 2 muối là: MCO3
MCO3 + 2HNO3 ® M(NO3)2 + H2O + CO2 
Số mol 2 muối trong X bằng số mol khí Y. 
số mol BaCO3 = 0,04
Khi Y vào dung dịch Ba(OH)2 dư chỉ tạo ra BaCO3 
CO2 + Ba(OH)2 ® BaCO3 + H2O
KLPT trung bình 2 muối là 3,6: 0,04 = 90 => M = 90 – 60 = 30.
Suy ra hai kim loại là Mg (M = 24) và Ca (M = 40). ..
Đặt số mol MgCO3 và CaCO3 lần lượt là x, y mol
 x + y = 0,04 (a)
84x + 100y = 3,6 (b)
Giải (a)(b) được: x = 0,025; y = 0,015
Tính được MgCO3 = 58,33%; CaCO3 = 41,67% ............................................
b. 
Số mol FeCO3 = 6,96: 116 = 0,06; số mol O2 = 0,05; số mol N2 = 0,2
Khi nung bình ở nhiệt độ cao thì 3 muối bị phân hủy:
MgCO3 MgO + CO2 (1)
CaCO3 CaO + CO2 (2)
Số mol CO2 do A tạo ra = số mol X tức là bằng 0,08 mol
FeCO3 cùng bị phân hủy thành FeO và CO2 sau đó FeO bị oxi hóa thành Fe2O3.
4FeCO3 + O2 2Fe2O3 + 4CO2 (3)
Vì O2 dư nên FeCO3 biết hết thành Fe2O3
Theo (3): nCO2 sinh ra = 0,08 mol 
Tổng số mol khí trong bình sau phản ứng là: 
nC = 0,035 + 0,2 + 0,06 + 0,08 = 0,1875 mol
Trong đó: Số mol O2 dư = 0,05 – 0,0015 = 0,035 mol _ %O2 = 9,33% ...
Số mol CO2 = 0,06 + 0,08 = 0,14 mol_ %CO2 = 37,33% ...........................
Số mol N2 = 0,2_ %N2 = 53,34% ................................................................
c. 
Hòa tan hỗn hợp sau khi nung
MgO + 2HNO3 " Mg(NO3)2 + H2O
CaO + 2HNO3 " Ca(NO3)2 + H2O
Fe2O3 + 6HNO3 "2Fe(NO3)3 + 3H2O ...........................................................
Số mol HNO3 cần dùng là 2.0,08 + 6.0,03 = 0,34 mol
Vậy thể tích HNO3 cần dùng ít nhất là 0,34: 2 = 0,17 (lít) ...............
1,0
1,0
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
Câu 4
4,5
1.Khối lượng tăng lên ở bình H2SO4 là khối lượng của H2O, tăng lên ở bình đựng nước vôi trong là khối lượng của CO2..........................................
Ta có : nCO2 = 0,4 _ mC= 4,8 gam
 nH2O = 0,6 _ mH= 1,2 gam
 Vậy mO = 9,2 – 4,8 -1,2 = 3,2 gam...................................................
Ta có tỉ lệ: nC: nH: nO = :: = 0,2: 0,6: 0,1 = 2: 6: 1 ....................
Công thức thực nghiệm của D là C2nH6nOn. ...................................................
Ta có: 6n £ 2´2n + 2Û n £ 1 và n nguyên dương Þ n = 1
Þ Công thức phân tử của D là C2H6O.. .........................................................
Þ Công thức cấu tạo có thể có của D: CH3-CH2OH; CH3-O-CH3 ...............
2. 
MR > 0; n > 0; nguyên. 
mA = 9,2 gam; nA = 0,1 mol 
mH2O = 3,6 gam; nH2O = 0,2 mol.
Phản ứng hoá học: 
2H2O + 2Na → 2NaOH + H2 (1) 
2 R(OH)n + 2nNa → R(ONa)n + nH2 (2) .......................................................
Từ (1), (2): nH2 = 0,1+ 0,05n = 0,25 mol.
 Giải ra ta có: n =3.
Ta có: MA = MR + 17n = 92 _ MR = 41. ......................................................
Gọi công thức của R là: CxHy (x, y > 0; nguyên) 
MR = 12x + y = 41. Thỏa mãn: x = 3, y = 5. 
Vậy công thức A: C3H5(OH)3 . ....................................................................... 
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
Ghi chó: 
 - ThÝ sinh lµm c¸c c¸ch kh¸c nÕu ®óng th× cho ®iÓm tèi ®a øng víi c¸c phÇn t­¬ng ®­¬ng ®­¬ng.
 - Trong ph­¬ng tr×nh ho¸ häc nÕu sai c«ng thøc kh«ng cho ®iÓm; nÕu kh«ng c©n b»ng hoÆc thiÕu ®iÒu kiÖn ph¶n øng th× trõ 1/2 sæ ®iÓm cña ph­¬ng tr×nh ®ã. Víi bµi to¸n dùa vµo ph­¬ng tr×nh ho¸ häc ®Ó gi¶i , nÕu c©n b»ng ph­¬ng tr×nh sai th× kh«ng cho ®iÓm bµi to¸n kÓ tõ khi sai.