Giáo án lịch sử 6 Tiết 30- Ôn tập chương iii

 tư liệu liên quan..
2.Trò:Chuẩn bị trước nội dung bài
III. Tiến trình bài giảng
1.Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ:
CÂU 1: Người Cham-pa đa số theo đạo:
A. Đạo Bà La Môn và Đạo Phật. B. Đạo Nho
C. Đạo Giáo D. Đạo Thiên Chúa
CÂU 2: Nghệ thuật đặc sắc nhất của người Cham-pa là:
A .Kiến trúc đền, tháp B. Kiến trúc chùa, chiền
C. Kiến trúc nhà ở D. Kiến trúc đình làng 
CÂU 3: Nước Cham-pa ra đời trong hoàn cảnh:
A. Hợp nhất giữa bộ lạc Dừa và bộ lạc Cau
B. Nước Lâm Ấp tấn công các nước láng giềng, mở rộng lãnh thổ.
C. Cả hai ý trên
CÂU 4: Kinh đô của nước Cham-pa ở:
A. Phan Rang B. Quảng Ngãi 
C. Trà Kiệu, Quảng Nam D. Ninh Thuận
3. Bài mới:
GV kiểm ta bài cũ sau đó dẫn dắt vào bài.
Hoạt động 1 
? Tại sao gọi lịch sử nước ta từ năm 179 TCN đến TK X là thời kì Bắc thuộc?
Sau thất bại của An Dương Vương năm 179 TCN , nước ta liên tục bị các triều đại phong kiến Trung Quốc thống trị , đô hộ nên sử cũ gọi thời kì này là thời Bắc thuộc . Thời Bắc thuộc kéo dài từ năm 179 TCN đến năm 905
? Tên gọi nước ta qua từng giai đoạn bị đô hộ?
? Chính sách cai trị như thế nào? Thâm hiểm nhất là gì?
? Nhân dân ta làm gì để chống lại chính sách đồng hoá dân tộc.
* Hoạt động 2 
N thảo luận: Lập bảng thống kê theo từng nhóm.
* Hoạt đông 3: 
? Kinh tế nước ta thời kì Bắc thuộc như thế nào?
? Văn hoá?
? Các phong tục tập quán của nhân dân ta?
? Tại sao nhân dân ta vẫn giữ được nếp sống văn hoá của dân tộc? 
? Xã hội nước ta thời Bắc thuộc có sự phân hoá như thế nào?(vẽ sơ đồ)
Theo em, Sau hơn một ngàn năm Bắc thuộc, tổ tiên ta vẫn giữ được những phong tục, tập quán gì ? ý nghĩa của điều này ?
-Hs : trả lời. điều đó chứng tỏ sức sống mãnh liệt, tiếng nói,phong tục, tập quán, tiếng nói nếp sống của dân tộc ta không có gì tiêu diệt được.
I/ Ách thống trị của các triều đại phong kiến Trung Quốc đối với nhân dân ta: 
a.- Từ 179 TCN đến thế kỷ X nhân dân ta bị phong kiến TQ đô hộ
b. Các giai đoạn của đất nước ta dưới ách đô hộ phong kiến TQ.
+ Châu giao – Nhà Hán
+ Nhà Ngô: Giao Châu( Âu Lạc cũ).
+ Giao Châu- nhà lương
+ An Nam đô hộ phủ – Nhà Đường.
-Chính sách cai trị: Thâm độc tàn bạo
Thâm hiểm nhất là chính sách đồng hoá nhân dân ta.
- Cai trị tàn bạo, thâm độc đẩy nhân dân ta đến cảnh cùng cực về mọi mặt.
- Thâm hiểm nhất là chính sách đồng hoá dân tộc.
2/ Cuộc đấu tranh của nhân dân ta trong thời kì Bắc thuộc:
TT
Thời gian
Tên cuộc khởi nghĩa
Người lãnh đạo
Tóm tắt tiễn biến
Ý nghĩa
1
Năm 
40
Hai Bà Trưng
Trưng Trắc, Trưng Nhị
Báo hiệu phong kiến phương Bắc không thể đô hộ lâu dài ý trí quyết tâm giành lại độc lập chủ quyền của tổ quốc
2
248
Bà Triệu
Triệu Thị Trinh
3
542-602
Lý Bí
Lý Bí
4
Khoảng đầu thế kỷ VIII
Mai Thúc Loan
Mai Thúc Loan
5
Khoảng từ 776 - 791
Phùng Hưng
Phùng Hưng
3/ Sự chuyển biến về kinh tế xã hội:
a. Kinh tế:
- Nông nghiệp: Trồng lúa nước.
- Các nghề thủ công cổ truyền được duy trì và phát triển như: gốm, dệt vải.
- Giao lưu, buôn bán trong và ngoài nước.
* Tóm lại kinh tế nước ta phát triển mặt dù rất chậm chạp.
b. Văn hóa:
- Tôn giáo: Nho giáo, Đạo giáo, Phật giáo.
- Chữ viết: chữ Hán.
- Các phong tục tập quán được giữ vững.
c. Xã hội: Sơ đồ các tầng lớp xã hội:
 Quan lại đô hộ
Hào trưởng việt. Địa chủ hán.
 Nông dân công xã 
 Nông dân lệ thuộc
 Nô tì
- Sau hơn một ngàn năm Bắc thuộc, tổ tiên ta vẫn giữ được các phong tục, tập quán cổ truyền.
Thời gian
Chính quyền đô hộ
Tên nước ta
179 TCN
Nhà Triệu
 Quận Giao Chỉ,Quận Cửu Chân
111 TCN
Nhà Hán
Quận Giao Chỉ,Quận Cửu Chân,Quận Nhật Nam + 6 quận của Trung Quốc=> Châu Giao
TK III
Nhà Ngô
 Giao Châu( Âu Lạc cũ).
TK VI
Nhà Lương
 Giao Châu, Ái Châu, Đức Châu, Lợi Châu, Minh Châu, Hoàng Châu
679
Nhà Đường
 An Nam đô hộ phủ 
4.Củng cố: HS đọc phần đóng khung SGK
5. Dặn dò: Học bài cũ và chuẩn bị bài 26 ( vẽ lược đồ kháng chiến chống quân Nam Hán
 lần thứ nhất( 930 – 931)
* Bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa lớn trong thời kì Bắc thuộc.
TT
Thời gian
Tên cuộc khởi nghĩa(người lãnh đạo)
 Tóm tắt diển biến chính
ý nghĩa
1
Năm 40
Hai Bà Trưng(Trưng Trắc và Trưng Nhị)
Nổ ra ở Mê Linh nhanh chóng chiếm toàn bộ Giao Châu.
ý chí đấu tranh giành lại độc lập chủ quyền của nhân dân ta. Khẳng định thế lực phong kiến Trung Quốc không thể cai trị nhân dân ta vĩnh viễn được
2
Năm 248
Bà Triệu( Triệu Thị Trinh)
Bùng nổ ở Phú Điền, lan khắp Giao Châu.
3
Năm542 -602
Lí Bí
Nổ ra ở Thái Bình, chưa đầy 3 tháng chiếm hầu hết các quận huyện. Năm 544 Lí Bí lên ngôi hoàng đế, đặt tên nước là Vạn Xuân.
4
Đầu TK VIII
Mai Thúc Loan
Nổ ra ở Hoan Châu, liên kết với nhân dân Cham pa và khắp Giao Châu chiếm được Tống Bình.
5
Năm 776 – 791
Phùng Hưng
Nổ ra ở Đường Lâm nhanh chóng bao vây, tấn công Tống Bình.
Bài 25: ÔN TẬP CHƯƠNG III
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT :
1. Kiến thức : 
 - Thông qua việc hướng dẫn HS trả lời các câu hỏi của bài , GV khắc sâu những kiến thức cơ bản của chưong III .
 - Từ sau thất bại của An Dương Vương năm 179 TCN đến trước chiến thắng Bạch Đằng năm 938 , đất nước ta bị các triều đại phong kiến phương Bắc thống trị , sử cũ gọi thời kì này là thời Bắc thuộc .
 - Chính sách cai trị của các thế lực phong kiến phương Bắc đối với nhân dân ta rất thâm độc và tàn bạo. Không cam chịu kiếp sống nô lệ , nhân dân ta đã liên tục nổi dậy đấu tranh , tiêu biểu là các cuộc khởi nghĩa : Hai Bà Trưng , Bà Triệu , Lý Bí , Triệu Quang Phục , Mai Thúc Loan , Phùng Hưng .
 - Trong thời Bắc thuộc, tuy bị bóc lột tàn nhẫn, bị chèn ép, khống chế nhưng nhân dân ta vẫn cần cù, bền bỉ lao động sáng tạo để duy trì cuộc sống ; do vậy đã thúc đẩy nền kinh tế nước nhà tiến lên .
2. Kĩ năng : 
 Bồi dưỡng kĩ năng thống kê sự kiện theo thời gian.
3. Tư tưởng: 
 HS nhận thức sâu sắc về tinh thần đấu tranh bền bỉ vì độc lập của đất nước , ý thức vươn lên , bảo vệ nền văn hóa dân tộc .
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
 - Bảng phụ , tư liệu tham khảo .
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC :
1. Ổn định: 
2. Kiểm tra bài cũ.
 - Nước Cham-pa độc lập ra đời ?
 - Tình hình kinh tế , văn hóa Cham-pa từ TK II – TK X ?
 - Thành tựu nổi bật nhất của người Chăm là gì ?
3. Bài mới:
 GV giới thiệu bài: 
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
Hoạt động 1: Cá nhân .
1 . Ách thống trị của các triều đại phong kiến Trung Quốc đối với nhân dân ta .
GV Tại sao sử cũ gọi giai đoạn lịch sử nước ta từ năm 179 TCN đến thế kỉ thứ X là thời Bắc thuộc ?
HS : Sau thất bại của An Dương Vương năm 179 TCN , nước ta liên tục bị các triều đại phong kiến Trung Quốc thống trị , đô hộ nên sử cũ gọi thời kì này là thời Bắc thuộc . Thời Bắc thuộc kéo dài từ năm 179 TCN đến năm 905 .
GV Trong thời gian Bắc thuộc , nước ta bị mất tên , bị chia ra , nhập vào các quận , huyện của Trung Quốc với những tên gọi khác nhau như thế nào ? Hãy thống kê cụ thể qua từng giai đoạn bị đô hộ ?
HS : Bảng thống kê :
STT
Thời gian
Tên gọi
Đơn vị hành chính
1
2
3
4
5
179 TCN
111 TCN
Đầu TK III
Đầu TK VI 
618
Giao Chỉ , Cửu Chân 
Giao Chỉ , Cửu Chân , Nhật Nam .
Giao Châu 
Giao Châu , Ái Châu , Đức 
Châu , Lợi Châu , Ninh Châu , Hoan Châu 
An Nam đô hộ phủ 
Quận 
Quận 
Châu
Châu
Phủ 
GV Chính sách cai trị của các triều đại Trung Quốc đối với nhân dân ta trong thời Bắc thuộc như thế nào? Chính sách thâm hiểm nhất của họ là gì ?
HS : trả lời :
 - Chính sách cai trị của các triều đại Trung Quốc đối với nhân dân ta rất tàn bạo , thâm độc , đẩy nhân dân ta vào cảnh cùng quẫn về mọi mặt.
 - Chính sách thâm hiểm nhất là muốn đồng hóa dân tộc ta .
Hoạt động 2 : Nhóm.
2 . Cuộc đấu tranh của nhân dân ta trong thời Bắc thuộc
GV : Yêu cầu HS lập bảng thống kê theo mẫu :
HS: Các nhóm hoàn thành bảng thống kê.
GV: Đưa kết quả để đối chứng.
TT
Thời gian
Tên cuộc khởi nghĩa
Người lãnh đạo
Tóm tắt diễn biến chính
Ý nghĩa
1
2
3
4
5
Năm 40
Năm 248
542 – 602
Đầu TK VIII
Trong khoảng
776 - 791
Hai Bà Trưng
Bà Triệu
Lý Bí
Mai Thúc Loan
Phùng Hưng
Hai Bà Trưng
Triệu Thị Trinh
Lý Bí
Mai Thúc Loan
Phùng Hưng
- Mùa xuân năm 40 , Hai Bà Trưng phát động khởi nghĩa ở Mê Linh . Nghĩa quân nhanh chóng chiếm được Giao Châu 
- Năm 248 , khởi nghĩa bùng nổ ở Phú Điền ( Thanh Hóa ) rồi lan ra khắp Giao Châu .
- Năm 542 , Lý Bí phất cờ khởi nghĩa .Trong vòng chưa đầy 3 tháng nghĩa quân đã chiếm hầu hết các quận huyện . Mùa xuân năm 544 , Lý Bí lên ngôi hoàng đế đặt tên nước là Vạn Xuân . 
- Mai Thúc Loan kêu gọi nhân dân khởi nghĩa. Nghĩa quân nhanh chóng chiếm được Hoan Châu . Ông liên kết với nhân dân khắp Giao Châu và Cham-pa chiếm được thành Tống Bình 
- Khoảng năm 776 , Phùng Hưng và em là Phùng Hải phát động cuộc khởi nghĩa ở Đường Lâm . Nghĩa quân nhanh chóng chiếm được thành Tống Bình . 
Ý chí quyết tâm giành lại độc lập chủ quyền cho Tổ quốc .
Hoạt động 3: Cá nhân – Cả lớp.
3 . Sự biến chuyển về kinh tế và văn hóa xã hội
GV Hãy nêu những biểu hiện cụ thể của những biến chuyển về kinh tế , văn hóa nước ta trong thời Bắc thuộc ?
HS trả lời:
- Về kinh tế : Nghề rèn sắt vẫn phát triển .Trong nông nghiệp , nhân dân đã biết sử dụng sức kéo 
của trâu bò , biết làm thủy lợi , trồng lúa một năm hai vụ . Các nghề thủ công cổ truyền vẫn được duy trì , phát triển : nghề gốm , dệt vải và giao lưu buôn bán .
 - Về văn hóa : Chữ Hán và đạo Phật , đạo Nho , đạo Lão được truyền vào nước ta . Bên cạnh đó, nhân dân ta vẫn sử dụng tiếng nói của tổ tiên và sống theo nếp riêng với những phong tục cổ truyền của dân tộc .
 - Về xã hội : GV nhắc lại sơ đồ phân hóa xã hội .
GV Theo em sau hơn 1000 năm đô hộ, tổ tiên chúng ta vẫn giữ được những phong tục, tập quán gì? Ý nghĩa của điều này ? 
HS trả lời: 
 - Tổ tiên ta vẫn giữ được tiếng nói và các phong tục , nếp sống với những dặc trưng riêng của dân tộc : xăm mình , nhuộm răng , ăn trầu , làm bánh giầy , bánh trưng .
 - Chứng tỏ sức sống mãnh liệt của tiếng nói , phong tục , nếp sống của dân tộc không gì có thể tiêu diệt được .
4. Sơ kết bài học.
	GV Nhắc lại nội dung kiến thức ôn tập để học sinh khắc sâu các nội dung chính