Giáo án Hóa học 11 - Tiết 1 đến tiết 63

y khi ®èt, kÐm bỊn nhiƯt, dƠ bÞ ph©n hủ.
- Ph¶n øng cđa hỵp chÊt h÷u c¬ th­êng x¶y ra chËm, kh«ng hoµn toµn, kh«ng theo mét h­íng nhÊt ®Þnh, th­êng cÇn ®un nãng hoỈc cÇn xĩc t¸c.
II. Ph­¬ng ph¸p t¸ch biƯt vµ tinh chÕ hỵp chÊt h÷u c¬.
1. Ph­¬ng ph¸p ch­ng cÊt:
- C¬ së cđa ph­¬ng ph¸p ch­ng cÊt lµ dùa vµo nhiƯt ®é s«i kh¸c nhau cđa c¸c chÊt láng trong hçn hỵp.
- Kh¸i niƯm ch­ng cÊt: Ch­ng cÊt lµ qu¸ tr×nh lµm ho¸ h¬i vµ ng­ng tơ cđa c¸c chÊt láng trong hçn hỵp.
2. Ph­¬ng ph¸p chiÕt:
- C¬ së cđa ph­¬ng ph¸p chiÕt: Dùa vµo ®é tan kh¸c nhau trong n­íc hoỈc trong dung m«i kh¸c cđa c¸c chÊt láng, r¾n.
- Néi dung ph­¬ng ph¸p chiÕt: dïng dơng cơ ( phƠu chiÕt ) t¸ch c¸c chÊt láng kh«ng hoµ tan vµo nhau ra khái nhau.
3. Ph­¬ng ph¸p kÕt tinh:
- C¬ së cđa ph­¬ng ph¸p kÕt tinh: dùa vµo ®é tan kh¸c nhau cđa c¸c chÊt r¾n theo nhiƯt ®é.
- Néi dung: Hoµ tan chÊt r¾n vµo dung m«i ®Õn b·o hoµ, läc t¹p chÊt, råi c« c¹n, chÊt r¾n trong dd sÏ kÕt tinh ra khái dd theo nhiƯt ®é.
Ngµy:..
TiÕt 38
 Bµi 26: Ph©n lo¹i vµ gäi tªn hỵp chÊt h÷u c¬.
A.Mơc tiªu bµi häc:
1. KiÕn thøc: HS biÕt.
- Ph©n lo¹i hỵp chÊt h÷u c¬.
- Gäi tªn m¹ch cacbon chÝnh gåm tõ 1 ®Õn 10 nguyªn tư C.
2. KÜ n¨ng:
HS cã kÜ n¨ng gäi tªn hỵp chÊt h÷u c¬ theo c«ng thøc cÊu t¹o vµ kÜ n¨ng tõ tªn gäi viÕt c«ng thøc cÊu t¹o.
B. ChuÈn bÞ:
- Tranh phãng to h×nh 4.4 SGK.
- M« h×nh mét sè ph©n tư trong h×nh 4.4 SGK.
- B¶ng phơ sè ®Õm vµ tªn m¹ch cacbon chÝnh.
- B¶ng s¬ ®å ph©n lo¹i hỵp chÊt h÷u c¬.
C. Ph­¬ng ph¸p chđ yÕu:
- HS nghiªn cøu SGK.
- GV sư dơng s¬ ®å, m« h×nh.
- §µm tho¹i, nghiªn cøu ®Ĩ rĩt ra kÕt luËn.
D. Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng cđa thÇy
Ho¹t ®éng cđa trß
Ho¹t ®éng 1(träng t©m).
GV h­íng dÉn HS nghiªn cøu thµnh phÇn ph©n tư mét sè chÊt h÷u c¬ ®· häc tõ ®ã rĩt ra kh¸i niƯm vỊ hi®rocacbon vµ dÉn xuÊt cđa hi®rocacbon.
Ho¹t ®éng 2:
GV yªu cÇu HS viÕt mét sè ph­¬ng tr×nh ho¸ häc cđa ph¶n øng h÷u c¬ ®· biÕt.
NhËn xÐt vỊ c¸c nguyªn tư, nhãm nguyªn tư g©y ra ph¶n øng. Rĩt ra kh¸i niƯm vỊ nhãm chøc.
Ho¹t ®éng 3:
GV cho HS nghiªn cøu SGK rĩt ra nhËn xÐt tªn th«ng th­êng cđa c¸c hỵp chÊt h÷u c¬.
Ho¹t ®éng 4(träng t©m).
GV lÊy thÝ dơ hỵp chÊt h÷u c¬ HS ®· biÕt c«ng thøc, yªu cÇu HS gäi tªn, GV gỵi ý ®Ĩ HS ph©n tÝch thµnh phÇn tªn gäi. Rĩt ra kÕt luËn c¸ch gäi tªn hỵp chÊt h÷u c¬ theo kiĨu gèc - chøc.
Ho¹t ®éng 5:
- Tr­íc hÕt GV cho HS nghiªn cøu sè ®Õm vµ tªn cđa m¹ch c¸cbon theo IUPAC. VËn dơng gäi tªn mét sè m¹ch c¸cbon.
- GV h­íng dÉn HS ph©n tÝch thµnh phÇn mét sè tªn gäi.
Ho¹t ®éng 6: Cđng cè bµi.
GV sư dơng c¸c bµi tËp 1, 2, 3 SGK ®Ĩ cđng cè bµi.
Bµi tËp vỊ nhµ: Bµi 4, 5, 6, 7 SGK trang 109 vµ 110.
I. Ph©n lo¹i hỵp chÊt h÷u c¬.
1. Ph©n lo¹i: 2 lo¹i: Hi®rocac bon vµ dÉn xuÊt cđa Hi®rocacbon
- Hi®rocacbon lµ nh÷ng hỵp chÊt ®­ỵc t¹o thµnh bëi c¸c nguyªn tư cđa 2 nguyªn tè C vµ H.
VD: CH4, C2H6, C2H4, C6H6...
- DÉn xuÊt cđa hi®rocacbon lµ nh÷ng hỵp chÊt mµ trong ph©n tư ngoµi C, H ra cßn cã mét hay nhiỊu nguyªn tư cđa c¸c nguyªn tè kh¸c nh­ O, N, S, halogen...
VD: CH3Cl, CH3OH, HCOOH...
2. Nhãm chøc:
VD: 
CH3-CH2-OH + Na š CH3-CH2-ONa + 1/2H2.
CH3-CH2-OH + HBr š CH3-CH2-Br + H2O.
KÕt luËn: Nhãm chøc lµ nhãm nguyªn tư g©y ra nh÷ng ph¶n øng ®Ỉc tr­ng cđa ph©n tư hỵp chÊt h÷u c¬.
II. Danh ph¸p hỵp chÊt h÷u c¬.
1. Tªn th«ng th­êng:
- §Ỉt theo nguån t×m ra chÊt.
- §«i khi phÇn ®u«i trong tªn gäi chØ lo¹i chÊt.
VD: HCOOH axit fomic.
 CH3COOH axit axetic.
2. Tªn hƯ thèng theo danh ph¸p IUPAC.
a. Tªn gèc - chøc:
Tªn gèc - chøc: Tªn phÇn gèc + Tªn phÇn ®Þnh chøc.
VD: CH3CH2-Cl etyl clorua.
 CH3CH2-O-COCH3 etyl axetat.
 CH3CH2-O-CH3 etyl metyl ete.
b. Tªn thay thÕ:
Tªn thay thÕ: Tªn phÇn thÕ + Tªn m¹ch c¸cbon chÝnh + Tªn phÇn ®Þnh chøc.
 CH3- CH3 CH3 - CH2Cl
 et + an clo + et + an.
 (etan) (Cloetan)
 CH2 = CH2 HC CH
 et + en et + in
 (Eten) (Etin)
 CH2 = CH -CH2 -CH3 but-1-en
CH3-CH(OH)-CH=CH2 but-3-en-2-ol
Ngµy:..
TiÕt 39
 Bµi 27: Ph©n tÝch nguyªn tè.
A.Mơc tiªu bµi häc:
1. KiÕn thøc: HS biÕt.
- Nguyªn t¾c ph©n tÝch ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh l­ỵng nguyªn tè.
- C¸ch tÝnh hµm l­ỵng phÇn tr¨m nguyªn tè tõ kÕt qu¶ ph©n tÝch.
2. KÜ n¨ng:
RÌn luyƯn kÜ n¨ng tÝnh hµm l­ỵng phÇn tr¨m nguyªn tè tõ kÕt qu¶ ph©n tÝch. 
B. ChuÈn bÞ:
- Dơng cơ: èng nghiƯm, gi¸ ®ì, phƠu thủ tinh, giÊy läc, b«ng, èng dÉn khÝ.
- Ho¸ chÊt: Glucoz¬, CuSO4 (khan), CuO (bét), dd Ca(OH)2, dd AgNO3, CHCl3, C2H5OH.
C. Ph­¬ng ph¸p chđ yÕu:
- Ph­¬ng ph¸p nªu vÊn ®Ị vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ị.
- HS nghiªn cøu SGK.
- GV sư dơng thÝ nghiƯm .
- Dïng bµi tËp trong SGK.
D. Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng cđa thÇy
Ho¹t ®éng cđa trß
Ho¹t ®éng 1: (träng t©m) 
GV nªu mơc ®Ých vµ nguyªn t¾c ph©n tÝch ®Þnh tÝnh.
GV lµm thÝ nghiƯm ph©n tÝch glucoz¬ (theo h­íng dÉn SGK)
GV cho HS nhËn xÐt hiƯn t­ỵng vµ rĩt ra kÕt luËn.
Ho¹t ®éng 2:
GV cho HS nghiªn cøu SGK rĩt ra kÕt luËn ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh sù cã mỈt cđa nit¬ trong hỵp chÊt h÷u c¬.
Ho¹t ®éng 3:
GV lµm thÝ nghiƯm x¸c ®Þnh halogen.
GV cho HS nhËn xÐt hiƯn t­ỵng, gi¶i thÝch rĩt ra ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh sù cã mỈt cđa halogen trong hỵp chÊt h÷u c¬.
Ho¹t ®éng 4:
GV nªu nguyªn t¾c phÐp ph©n tÝch ®Þnh l­ỵng.
GV cho HS quan s¸t s¬ ®å ph©n tÝch ®Þnh l­ỵng C, H t×m hiĨu vai trß cđa c¸c chÊt trong c¸c thiÕt bÞ, thø tù l¾p c¸c thiÕt bÞ.
Ho¹t ®éng 5:
HS nghiªn cøu s¬ ®å ph©n tÝch ®iÞnh l­ỵng nit¬ trong SGK. Rĩt ra nhËn xÐt vỊ ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ®Þnh l­ỵng nit¬.
Ho¹t ®éng 6:
D­íi sù h­íng dÉn cđa gi¸o viªn, häc sinh nghiªn cøu SGK rĩt ra c¸ch ®Þnh l­ỵng c¸c nguyªn tè kh¸c.
Ho¹t ®éng 7:
GV cho HS ®äc kÜ thÝ dơ trong SGK, vËn dơng bµi häc ®Ĩ x¸c ®Þnh hµm l­ỵng phÇn tr¨m cđa C, H, N, O ë hỵp chÊt A.
Ho¹t ®éng 8: Cđng cè bµi.
GV sư dơng c¸c bµi tËp 1, 2, 3 trong SGK ®Ĩ cđng cè bµi.
Bµi tËp vỊ nhµ: Bµi 4, 5 - trang 113, 114 SGK vµ c¸c bµi trong s¸ch BT.
I. Ph©n tÝch ®Þnh tÝnh:
1. X¸c ®Þnh cacbon vµ hi®ro.
HS nhËn xÐt hiƯn t­ỵng rĩt ra kÕt luËn:
 Glucoz¬ CO2 + H2O
NhËn ra CO2:
 CO2 + Ca(OH)2 (dd) š CaCO3$ + H2O
NhËn ra H2O: (vÈn ®ơc)
 CuSO4 + 5H2O š CuSO4.5H2O
 (mµu tr¾ng) ( mµu xanh)
KÕt luËn: Trong thµnh phÇn cđa glucoz¬ cã nguyªn tè C vµ H.
2. X¸c ®Þnh nit¬:
Khi ®un víi axit sunfuric ®Ỉc, nit¬ cã trong mét sè hỵp chÊt h÷u c¬ cã thĨ chuyĨn thµnh muèi amoni vµ ®­ỵc nhËn biÕt d­íi d¹ng amoniac.
VD: CxHyOzNt (NH4)2SO4+...
(NH4)2SO4+ 2NaOH š Na2SO4 + 2H2O + 2NH3#
3. X¸c ®Þnh halogen:
Khi ®èt, hỵp chÊt h÷u c¬ chøa clo bÞ ph©n hủ, clo t¸ch ra d­íi d¹ng HCl vµ ®­ỵc nhËn biÕt b»ng AgNO3.
CxHyOzClt š CO2 + H2O + HCl
HCl + AgNO3 š AgCl$ + HNO3
II. Ph©n tÝch ®Þnh l­ỵng:
1. §Þnh l­ỵng c¸cbon, hi®ro:
- Hµm l­ỵng hi®ro tÝnh tõ khèi l­ỵg n­íc.
%mH = 
- Hµm l­ỵng C tÝnh tõ khèi l­ỵg CO2.
%mC = 
2. §Þnh l­ỵng nit¬:
Nung m gam hỵp chÊt A chøa N víi CuO trong dßng khÝ CO2.
CxHyOzNt CO2 + H2O + N2
 mN = (g).
 %mN = 
3. §Þnh l­ỵng c¸c nguyªn tè kh¸c:
- §Þnh l­ỵng halogen: ChuyĨn halogen thµnh HX, ®Þnh l­ỵng d­íi d¹ng AgX 
( X = Cl, Br ).
- §Þnh l­ỵng S: ChuyĨn thµnh SO2 hoỈc muèi sunfat råi ®Þnh l­ỵng.
- §Þnh l­ỵng O: (th­êng ®Þnh l­ỵng sau cïng)
 mO = mA - mC - mH - mS - ...
4. ThÝ dơ: SGK.
Ngµy:.. .
TiÕt 40
 Bµi 28: C«ng thøc ph©n tư hỵp chÊt h÷u c¬.
A.Mơc tiªu bµi häc:
1. KiÕn thøc: 
HS biÕt c¸c kh¸i niƯm vµ ý nghÜa: C«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt, c«ng thøc ph©n tư hỵp chÊt h÷u c¬.
2. KÜ n¨ng:
HS biÕt:
- C¸ch thiÕt lËp c«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt tõ kÕt qu¶ ph©n tÝch nguyªn tè.
- C¸ch tÝnh ph©n tư khèi vµ c¸ch thiÕt lËp c«ng thøc ph©n tư.
B. ChuÈn bÞ:
HS: M¸y tÝnh bá tĩi.
C. Ph­¬ng ph¸p chđ yÕu:
- Ph­¬ng ph¸p nªu vÊn ®Ị vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ị.
- HS nghiªn cøu SGK.
- Dïng bµi tËp trong SGK.
D. Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng cđa thÇy
Ho¹t ®éng cđa trß
Ho¹t ®éng 1:
GV yªu cÇu HS viÕt CTPT mét sè chÊt ®· biÕt, t×m tØ lƯ sè nguyªn tư tõng nguyªn tè trong mçi c«ng thøc, suy ra c«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt.
HS nªu ý nghÜa cđa CTPT vµ c«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt.
Ho¹t ®éng 2:
D­íi sù h­íng dÉn cđa gi¸o viªn, häc sinh lÇn l­ỵt gi¶i bµi to¸n thÝ dơ trong SGK theo c¸c b­íc.
Ho¹t ®éng 3:
Th«ng qua thÝ dơ trªn, häc sinh rĩt ra s¬ ®å tỉng qu¸t x¸c ®Þnh c«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt.
Ho¹t ®éng 4:
HS c¨n cø vµo kiÕn thøc ®· häc (bµi mol, thĨ tÝch mol ph©n tư), rĩt ra c¸c biĨu thøc tÝnh khèi l­ỵng mol ph©n tư, tõ khèi l­ỵng mol ph©n tư suy ra ph©n tư khèi.
GV lÊy thÝ dơ minh ho¹.
Ho¹t ®éng 5:
Tõ thÝ dơ SGK, gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh c¸c b­íc thùc hiƯn c¸ch lËp CTPT mét hỵp chÊt.
- Cã thĨ thiÕt lËp c«ng thøc ph©n tư th«ng qua c«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt hoỈc kh«ng th«ng qua c«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt.
Ho¹t ®éng 6:
GV gỵi ý ®Ĩ häc sinh biÕt c¸ch lËp CTPT th«ng qua c«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt.
Ho¹t ®éng 7: Cđng cè bµi.
GV sư dơng bµi tËp 1, 2 trong SGK ®Ĩ cđng cè bµi.
Bµi tËp vỊ nhµ: Bµi 3, 4 SGK trang 118 vµ c¸c bµi trong s¸ch bµi tËp.
I. C«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt.
1. C«ng thøc ph©n tư(CTPT) vµ c«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt(CT§GN).
- C«ng thøc ph©n tư cho biÕt sè nguyªn tư cđa c¸c nguyªn tè cã trong ph©n tư.
- C«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt cho biÕt tØ lƯ sè nguyªn tư cđa c¸c nguyªn tè cã trong ph©n tư ( tØ lƯ c¸c sè nguyªn tèi gi¶n ).
VD: CTPT C2H4 C2H4O2
TØ lƯ sè nguyªn tư: 1 : 2 1 : 2 : 1
C«ng thøc §G nhÊt: CH2 CH2O
2. ThiÕt lËp c«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt:
a. ThÝ dơ:
§Ỉt CTPT cđa A lµ CxHyOz.
ThiÕt lËp c«ng thøc ®¬n gi¶n cđa A lµ lËp tØ lƯ x : y : z ë d¹ng c¸c sè nguyªn tèi gi¶n
x : y : z = : : 
 = 6,095 : 7,240 : 1,226
 = 4,971 : 5,905 : 1,000 = 5:6:1
C«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt cđa A lµ: C5H6O.
b. Tỉng qu¸t:
Tõ kÕt qu¶ ph©n tÝch nguyªn tè hỵp chÊt 
CxHyOzNt ta lËp tØ lƯ sè nguyªn tư råi chuyĨn tØ lƯ ®ã thµnh tØ sè tèi gi¶n.
x : y : z : t = : : : 
 = ... = p : q : r : s
II. ThiÕt lËp c«ng thøc ph©n tư:
1. X¸c ®Þnh khèi l­ỵng mol ph©n tư:
- §èi víi chÊt khÝ vµ chÊt láng dƠ ho¸ h¬i:
MA = MB . dA/B.
MA = 29 . dA/KK.
- §èi víi chÊt r¾n vµ chÊt láng khã ho¸ h¬i ng­êi ta sư dơng ®Þnh luËt Ra-un.
- Ngµy nay ng­êi ta cßn dïng ph­¬ng ph¸p khèi phỉ l­ỵng.
2. ThiÕt lËp c«ng thøc ph©n tư:
a. ThÝ dơ:
-ThiÕt lËp CTPT cđa A qua CT§GN.
B­íc 1: X¸c ®Þnh khèi l­ỵng m