Bài giảng Tiết 14 - Bài 10: Amino axit

Tieát:14	Ngaøy soaïn:
Baøi 10 AMINO AXIT
(Tieát thöù nhaát)
MỤC TIÊU BÀI HỌC
Kiến thức
- Biết ứng dụng và vai trò của amino axit
- hiểu cấu trúc phân tử và tính chất hóa học cơ bản của amino axit.
2. Kĩ năng
- Nhận biết, gọi tên các amino axit
- Viết các PTHH của amino axit
- Quan sát, giải thích các thí nghiệm chứng minh.
 3.Trọng tâm : tính chất cơ bản của nhóm chức - NH2. –COOH, -CO-NH-
 II CHUẨN BỊ
- Dụng cụ: ống nghiệm, ống nhỏ giọt.
- Hóa chất: dung dịch glyxin 10%, axit glutamic, dung dịch NaOH 10%, CH3COOH tinh khiết.
- Các hình vẽ, tranh ảnh liên quan đến bài học
 III. Tieán trình leân lôùp
Ổn định lớp
Bài cũ: 
Bài mới
 Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø
 Noäi dung baøi hoïc 
Hoaït ñoäng 1:
GV: Vieát moät vaøi coâng thöùc aminoaxit thöôøng gaëp sau ñoù cho hoïc sinh nhaän xeùt nhoùm chöùc.
Hs: Haõy ñònh nghóa aminoaxit (HSTB)
Hoaït ñoäng 2:
Hs: Tham khaûo sgk xem caùc ví duï hieåu ñöôïc caùch goïi teân amino axit.
 (Baûng 3.2. Teân goïi cuûa moät soá a - amino axit) 
GV: Phaân tích caùch ñoïc teân sau ñoù hình thaønh caùc ñoïc teân toång quaùt. 
Hoaït ñoäng 3:
GV: Haõy nghieân cöùu SGK vaø cho bieát tính chaát vaät lyù?
Hoaït ñoäng 4:
GV: Döïa vaøo caáu taïo aminoaxit haõy cho bieát caùc aminoaxit tham gia phaûn öùng hoùa hoïc naøo?
HS: Phaân tích caáu taïo bieát ñöôïc aminoaxit vöøa coù tính chaát axit vöøa coù tính bazô (löôõng tính).
Hs: Haõy vieát phöông trình phaûn öùng
 NH2CH2COOH + HCl ® ?
 NH2CH2COOH + NaOH ® ?
Gv:Trong phaân töû Aminoaxit vöøa chöùa nhoùm - NH2 vöøa chöùa nhoùm -COOH vaäy giöõa caùc phaân töû aminoaxit coù theå taùc duïng vôùi nhau ñöôïc khoâng (HSTB)
I-KHAI NIEÄM:
 Aminoaxit laø nhöõng HCHC taïp chöùc vöøa chöùa nhoùm chöùc amin (-NH2) vöøa chöùa nhoùm chöùc cacboxyl (-COOH)
 Thí duï :
 H2N – CH(CH3)- COOH (alanin)
Teân goïi cuûa caùc amino axit xuaát phaùt töø teân cuûa axit cacboxilic töông öùng (teân thay theá, teân thoâng thöôøng), coù theâm tieáp ñaàu ngöõ amino vaø chöõ soá (2,3,...) hoaëc chöõ caùi Hi Laïp (a, b,...) chæ vò trí cuûa nhoùm NH2 trong maïch. (baûng 3.2) 
II. CAÁU TAÏO PHAÂN TÖÛ VAØ TÍNH CHAÁT HOÙA HOÏC
 1. caáu taïo phaân töû
 Vì nhoùm COOH coù tính axit, nhoùm NH2 coù tính bazô neân ôû traïng thaùi keát tinh amino axit toàn taïi ôû daïng ion löôõng cöïc. Trong dung dòch, daïng ion löôõng cöïc chuyeån moät phaàn nhoû thaønh daïng phaân töû :
 daïng ion löôõng cöïc daïng phaân töû 
2. Tính chaát hoùa hoïc
 Aminoaxit vöøa coù tính chaát axit vöøa coù tính bazô (löôõng tính)
 a- Tính bazô: Taùc duïng axit maïnh
 HOOC-CH2-NH2 + HCl ® HOOC-CH2-NH3Cl
b- Tính axit: Taùc duïng vôùi bazô maïnh 
 H2N-CH2COOH + NaOH ® H2N-CH2COONa + H2O)
Baûng 3.2. Teân goïi cuûa moät soá a - amino axit
Coâng thöùc
Teân thay theá
Teân baùn heä thoáng
Teân thöôøng
Kí hieäu
 CH2 -COOH
 NH2
Axit aminoetanoic
Axit aminoaxetic
Glyxin
Gly
CH3 - CH - COOH
 NH2
Axit
2 - aminopropanoic
Axit
- aminopropanoic
Alanin
Ala
CH3 - CH – CH -COOH
 CH3 NH2
Axit - 2 amino -3 -
metylbutanoic
Axit a - aminoisovaleric
Valin
Val
Axit - 2 - amino -3(4 -
hiñroxiphenyl)propanoic
Axit a - amino -b 
(p - hiñroxiphenyl) propionic
Tyrosin
Tyr
HOOC(CH2)2CH - COOH
 NH2
Axit
2 - aminopentanñioic
Axit
2 - aminopentanñioic
Axit
glutamic
Glu
H2N - (CH2)4 - CH - COOH
 NH2
Axit
2,6 - ñiaminohexanoic
Axit
a, e - ñiaminocaproic
Lysin
Lys
4: Củng cố: 2,3,4, 
 5: Dặn dò : 5,6/66,67