Bài giảng Chương IV: Oxi - Không khí

 trong bình tăng hay giảm ?
c) Tính khối lượng FeS.
IV.23. Cho 40 g một oxit sắt phản ứng hoàn toàn với dung dịch axit HCl sau phản ứng thu được 81,25 gam muối clorua.
	Oxit sắt có công thức hoá học là :
A. FeO ; 	B. Fe2O3 ;	C. Fe3O4
	Hãy chọn công thức hoá học phù hợp của oxit sắt.
IV.24. Cho hỗn hợp 48,8 g Fe và Fe2O3 phản ứng hoàn toàn với dung dịch axit H2SO4. Sau phản ứng thu được 6,72 lít khí H2 (đktc). Tính thành phần % theo khối lượng các chất trong hỗn hợp đầu. Biết có các phản ứng hoá học sau :
	Fe 	+ H2SO4 FeSO4 	 + H2
	Fe2O3 + 3H2SO4 Fe2(SO4)3 + 3H2O
IV.25. Hỗn hợp 2 kim loại Mg và Al có khối lượng 0,78 g được hoà tan hoàn toàn bằng dung dịch axit clohiđric (HCl). Sau phản ứng thu được 0,896 l khí H2 (đktc). Tính khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp đầu.
	Biết có các phản ứng hoá học sau :
	Mg + 2HCl 	 MgCl2 + H2
	2Al + 6HCl 2AlCl3 + 3H2
IV.26. Cho 5,1 g oxit của một kim loại hoá trị (III) phản ứng với axit HNO3, sau phản ứng thu được muối M(NO3)3 và nước.
	a) Viết phương trình hoá học.
	b) Xác định công thức hoá học của oxit kim loại biết rằng số mol axit tham gia phản ứng là 0,3 mol.
IV.27. Lập công thức hoá học của các hợp chất sau :
	a) Gồm kim loại canxi và nhóm nguyên tử (PO4) (hoá trị III).
	b) Hợp chất của R với oxi, trong đó R có hoá trị V; oxi chiếm 56,34% về khối lượng.
IV.28. Trong phòng thí nghiệm điều chế khí O2 bằng cách nhiệt phân muối kali clorat (xúc tác là MnO2).
	a) Viết phương trình hoá học.
	b) Muốn điều chế 4,48 lít khí O2 (đktc) thì cần dùng bao nhiêu gam 
kali clorat, sau phản ứng thu được bao nhiêu gam chất rắn.
IV.29. Lập phương trình hoá học của các sơ đồ phản ứng sau và nhận xét về loại phản ứng và loại hợp chất của sản phẩm phản ứng.
	Na 	+ ?	 	Na2O
	Mg 	+ O2 	?
	? 	+ O2 	P2O5
	 Al + ? 	Al2O3
IV.30. Hỗn hợp 2,8 g C và S phản ứng hoàn toàn với khí oxi. Thể tích khí O2 (đktc) cần dùng là 3,36 lít.
a) Viết các phương trình hoá học.
b) Tính khối lượng mỗi chất trong hỗn hợp.
IV.31. Quan sát hình bên.
Hãy rút ra nhận xét :
	a) Tại sao ống nghiệm thu oxi đặt thẳng đứng, miệng ống nghiệm quay lên trên.
b) Tại sao phải đun tập trung ngọn lửa ở phần đáy ống nghiệm.
c) Tại sao phải dùng một ít bông trong ống nghiệm chứa KMnO4.
C. Đề kiểm tra 
1. Đề 15 phút
Đề số 1
Câu 1 : 
1. Cho các công thức hoá học sau : FeO ; CO2 ; Zn ; Cl2 ; CaO ; SO2 ; C ; Mg.
	Hãy điền các công thức hoá học thích hợp vào cột trống:
Đơn chất
Hợp chất
Oxit
Oxit bazơ
Oxit axit
Kim loại
Phi kim
2. Lấy thí dụ bằng phương trình hoá học của phản ứng :
– Oxi tác dụng với kim loại.
– Oxi tác dụng với phi kim.
– Oxi tác dụng với hợp chất.
Các phản ứng trên có đặc điểm gì chung ?
Câu 2 : 
	Tính thể tích không khí (m3) ở điều kiện tiêu chuẩn cần thiết để đốt cháy 
7,5 tấn than, giả thiết than có chứa 80% C và còn lại là tạp chất không cháy.
Đề số 2 
	Câu 1 : Để điều chế oxi người ta thực hiện các phản ứng theo sơ đồ sau :
	1) KMnO4 	 	K2MnO4 + MnO2 + O2
	2) KClO3 	 	KCl 	 + O2
	3) KNO3 	 	KNO2 + O2
	4) HgO 	 	 	Hg + O2 
a) Viết các phương trình hoá học của sơ đồ phản ứng trên.
	b) Nếu lấy 5 g chất ban đầu đem nhiệt phân thì lượng oxi thu được lớn nhất ở phản ứng nào :
	c) Các phản ứng trên có điểm gì chung ?
	Câu 2 : Lập công thức oxit của một nguyên tố, trong đó oxi chiếm 69,75% về khối lượng và oxit có phân tử khối 46 đvC.
2. Đề 45 phút
Đề số 1
I- Phần trắc nghiệm 
	Câu 1 : Chọn câu đúng trong các câu sau :
1. Cho các chất : C, CO, CO2, S, SO2, SO3, FeO, Fe2O3, Fe, NaOH, MgCO3, HNO3.
a) Dãy các chất thuộc loại oxit :
A) CO, SO2, Fe2O3, CO2, FeO, SO3.
B) CO2, C, SO3, FeO, MgCO3, HNO3.
C) Fe2O3, HNO3, CO2, CO, SO2, SO3.
D) FeO, SO3, CO2, MgCO3, NaOH, Fe.
b) Cả hai chất đều thuộc loại oxit bazơ :
A) Fe2O3 ; CO	C) SO3 ; CO2
	B) FeO ; SO2	D) Fe2O3 ; FeO
	2. Cho các phản ứng hoá học sau :
CaCO3 	 	CaO 	+ CO2	(1)
2KClO3 	 	2KCl 	+ 3O2	(2)
2H2O 	 2H2 	+ O2	(3)
2KMnO4 	K2MnO4 + MnO2 + O2	(4)
Fe + 2HCl 	FeCl2 	+ H2	(5)
	a) Phản ứng điều chế oxi trong phòng thí nghiệm là:
	A) 1; 2 ; 	B) 2; 3 ;	C) 3; 4 ; 	D) 2; 4 ; 	E) 4; 5 ;
	b) Phản ứng phân huỷ là :
	A) 3; 4; 5; 1	C) 1; 2; 3; 4
	B) 2; 3; 4; 5	D)4; 5; 2; 1
II- Phần tự luận
	Câu 2 : 
	1. Viết phương trình hoá học của phản ứng giữa oxi với các chất : S ; P ; Zn ; CH4.
	Các phản ứng trên có đặc điểm gì chung?
	2. Tính hàm lượng Fe trong các oxit sắt sau : FeO ; Fe2O3 ; Fe3O4.
	Câu 3 : Cho hỗn hợp 15,45 g Mg và Al phản ứng hoàn toàn với oxi, sau phản ứng thu được hỗn hợp oxit có khối lượng 27,85 g. 
	1. Viết các phương trình hoá học.
	2. Tính thành phần phần trăm theo khối lượng của các kim loại trong hỗn hợp đầu.
Đề số 2 
I- Phần trắc nghiệm 
	Câu 1. Hãy chọn câu đúng trong các câu sau :
1. Một trong những điều kiện để một chất cháy được là:
A) Chất phải nhẹ.
B) Chất phải tiếp xúc với oxi.
C) Chất phải có nhiệt độ sôi cao.
	D) Chất phải được nghiền nhỏ.
	2. Nung 1 g chất rắn : KMnO4 ; KClO3; HgO; KNO3.
	Chất cho nhiều oxi nhất là :
A) KMnO4 ;
B) KClO3 ;
C) HgO ;
D) KNO3 ;
	Câu 2 : 
	1. Câu nào đúng, câu nào sai trong các câu sau :
Để dập tắt một đám cháy do xăng dầu người ta làm như sau :
A) Phun nước vào đám cháy.
B) Trùm kín lên đám cháy.
C) Phủ cát lên đám cháy.
D) Thổi không khí thật mạnh vào đám cháy.
E) Phun khí CO2 vào đám cháy.
	2. Hãy điền các nội dung ở cột (II) cho phù hợp với khái niệm ở cột (I) của bảng sau :
Khái niệm ( I)
Nội dung (II)
A) Sự cháy
B) Sự oxi hoá chậm
C) Phản ứng phân huỷ
D) Phản ứng hoá hợp
1. Phản ứng trong đó từ một chất ban đầu tạo ra hai hay nhiều sản phẩm.
2. Phản ứng từ hai hay nhiều chất ban đầu tạo ra một chất sản phẩm.
3. Phản ứng có oxi tham gia.
4. Phản ứng có oxi tham gia, toả nhiệt và phát sáng.
6. Phản ứng có oxi tham gia, toả nhiệt và không phát sáng.
	Câu 3 : Lập phương trình hoá học của các sơ đồ phản ứng sau :
	a) Zn 	+ ....... 	ZnO
b) C2H6 + ....... 	 	CO2	+ H2O
c) S 	+ ...... 	SO2
	Câu 4 : Tính thể tích oxi (đktc) giải phóng khi nung 32,67 g KClO3 có 25% tạp chất (phản ứng có xúc tác MnO2).
Chương V 
Hiđro - nước
A. Kiến thức trọng tâm
1. Hiđro
Điều chế
1. Trong phòng thí nghiệm
Kim loại + axit 
Zn + 2HCl ZnCl2 + H2
2. Trong công nghiệp
+Từ khí thiên nhiên, khí mỏ dầu 
2H2O 2H2 + O2
C(r) + H2O(k)	 CO + H2
Tính chất
1. Tính chất vật lí : khí nhẹ nhất, không mùi vị.
2. Tính chất hoá học :
+ Tác dụng với oxi :
2H2 + O2 2H2O
 đ phản ứng nổ
+ Tác dụng với một số oxit kim loại
H2 + CuO Cu + H2O
H2
ứng dụng
– Nạp vào khí cầu.
– Sản xuất nhiên liệu
– Khử oxit của một số kim loại.
– Sản xuất amoniac.
– Hàn cắt kim loại.
Sản xuất phân đạm.
2. Phản ứng oxi hoá – khử :
– oxi : sự khử
FeO + H2 Fe + H2O
+ oxi: sự oxi hoá
	O2 + C CO2
 (Chất oxi hoá) (Chất khử)
B. Câu hỏi và bài tập kiểm tra
V.1. Hãy chọn các ứng dụng ở cột (II) có liên quan đến tính chất của hiđro ở cột (I).
Tính chất của hiđro
ứng dụng
A) Khí nhẹ 
B) Cháy toả nhiều nhiệt
C) Khử oxit của một số kim loại ở nhiệt độ cao
1. Điều chế kim loại
2. Làm bóng bay
3. Hàn, cắt kim loại 
4. Làm nhiên liệu 
5. Sản xuất amoniac
V.2. ở nhiệt độ cao, hiđro có thể khử được một số oxit kim loại :
	Ag2O	 + 	H2 	 
	Fe3O4 	+ 	H2	 
	PbO2 	+ 	H2 	 
a) Viết các phương trình hoá học của phản ứng trên.
b) Xác định chất khử và chất oxi hoá.
V.3. 	Viết các phương trình hoá học của các sơ đồ phản ứng sau. Phản ứng nào là phản ứng oxi hoá – khử ? Xác định chất khử, chất oxi hoá.
	Mg(OH)2 + HCl 	 MgCl2 + H2O	(1)
	C + O2 	 CO2	(2)
	C2H4 + O2 	 CO2 + H2O	(3)
	CaO + CO2 	 CaCO3	(4)
	HgO + H2 	 Hg + H2O	(5)
	CO + CuO 	 Cu + CO2	(6)
V.4. 	Hãy lấy thí dụ về phản ứng oxi hoá – khử có lợi và phản ứng oxi hoá – khử có hại.
V.5. 	Có các phản ứng điều chế CuO :
	2Cu + O2 2CuO	(1)
	Cu(OH)2 CuO + H2O	(2)
	CuCO3 CuO + CO2	(3)
a) Phản ứng nào là phản ứng phân huỷ ?
b) Phản ứng nào là phản ứng oxi hoá – khử ?
c) Phản ứng nào là phản ứng hoá hợp ?
a) Chỉ rõ chỗ sai của việc bố trí thí nghiệm ở hình bên.
b) Viết phương trình hoá học và cho biết phản ứng trên thuộc loại phản ứng hoá học nào?
V.6.	
V.7. 	Dụng cụ ở hình bên dùng để điều chế 
	khí H2 trong phòng thí nghiệm.
	Hãy chọn 3 chất A và 2 chất B phù 
	hợp để điều chế H2 và viết phương 
	trình hoá học.
V.8. 	Dẫn luồng khí H2 dư đi qua 8 g hỗn hợp hai oxit CuO và Fe2O3 nung nóng, sau phản ứng để nguội, cân lại thấy khối lượng hỗn hợp giảm 25%.
	Tính % khối lượng mỗi oxit trong hỗn hợp đầu. 
V.9. 	Dẫn 5,6 l (đktc) hỗn hợp hai khí CO và H2 (đktc) từ từ qua hỗn hợp hai oxit CuO và FeO nung nóng lấy dư, sau phản ứng thấy khối lượng hỗn hợp giảm a gam. 	 
 a) Viết các phương trình hoá học.
 b) Tính a.
 	c) Tính % theo thể tích của các khí, biết tỉ khối hỗn hợp khí so với khí CH4 là 0,45.
V.10. Để thu được nước tinh khiết từ nước có tạp chất người ta làm như sau :
	A) Lọc. ;	B) Chưng cất ;	C) Điện phân ; D) Làm lạnh.
 	Hãy chọn cách làm đúng.
V.11. Để xác định nước có tinh khiết hay không người ta làm như sau :
	A) Quan sát ;	C) Làm nước bay hơi ;
	B) Thử mùi vị ;	D) Phân tích hoá học.
 	Phương pháp nào xác định được nước tinh khiết tốt nhất ?
V.12. Dầu hoả không tan trong nước, nhẹ hơn nước. Để tách dầu hoả ra khỏi nước người ta làm như sau :
	A) lọc ;	C) chiết ;
	B) chưng cất ;	D) cả ba cách trên.
	Hãy chọn cách làm đúng.
V.13. 	Không khí ẩm (có hơi nước) và không khí khô (không có hơi nước) ở cùng điều kiện, không khí nào nặng hơn ? Giải thích.
V.14. Trong công nghiệp người ta điều chế H2 bằng hai phương pháp :
a) Điện phân nước.
b) Cho hơi nước qua than nung đỏ :
C + H2O H2 + CO
	So sánh ưu, nhược điểm của hai phương pháp.
V.15. Em hãy nêu ba nguyên nhân chính làm ô nhiễm nguồn nước.
V.16. Hãy ghép các khái niệm ở cột (I) cho phù hợp với các thí dụ ở cột (II).
Khái niệm (I)
Thí dụ (II)
A) Axit
B) Bazơ
C) Muối
D) Oxit
1. H2CO3 ; MgCl2 ; Ba(OH)2
2. CaO ; MgO ; Al2O3 ; CuO
3. Na2SO4 ; CaCO3 ; ZnCl2 ; Pb(NO3)2
4. HCl ; H2SO4 ; HNO3 ; H3PO4
5. Cu(OH)2 ; Mg(OH)2 ; NaOH ; KOH
6. CuO ; Ag2O ; KMnO4 ; HgO
V.17. Cho các chất có công t