Bài giảng Bài 18 - Tiết: 73, 74: Đọc văn: Bài học đường đời đầu tiên

è lçi sau:
+Bè côc ch­a râ rµng
+ViÕt sai chÝnh t¶ 
+Dïng tõ ®Æt c©u sai nhiÒu
+DiÔn ®¹t ch­a tr«i ch¶y ,thiÕu liªn kÕt ý ®o¹n
+PhÇn miªu t¶ cßn h¬i Ýt ch­a vËn dông ®­îc c¸c phÐp tu tõ ®· häc
+Mét sè em ch÷ viÕt xÊu tr×nh bµy cÈu th¶
 2.NhËn xÐt cô thÓ :
*Bµi yÕu :
- Bµi lµm ®· cã bè côc ch­a
- DiÔn ®¹t ®· tr«i ch¶y ch­a
- DiÔn ®¹t dïng tõ ®Æt c©u chÝnh t¶ ®óng kh«ng
* Bµi kh¸ :
 3. Tæng hîp kÕt qu¶ :
- Tæng sè bµi lớp 6/1; 6/2; 6/3; 6/4. 
+Giái
+Kh¸
+Trung b×nh
+YÕu
 4. §äc bµi yÕu ,kh¸:
III. Tr¶ bµi :
 1. Ch÷a mét sè lçi ®iÓn h×nh : chÝnh t¶ ,dïng tõ, đặt câu
- HS ch÷a lçi c¶ líp gãp ý
 2. LÊy ®iÓm con sè :
* Hoạt động 1: GV giíi thiÖu vµo bµi:
4.DÆn dß : 
- So¹n bµi L­îm,M­a
- VÒ nhµ tiÕp tôc söa bµi, chÐp l¹i vµo vë TËp lµm v¨n.
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 99 Đọc văn:
 (Tố Hữu)
A/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Häc xong bµi nµy HS cã ®­îc:
- Cảm nhận được vẻ đẹp hồn nhiên, vui tươi, trong sáng của hình ảnh Lượm, ý nghĩa cao cả về sự hy sinh của nhân vật
-Tình cảm yêu mến trân trọng của tg dành cho Lượm. 
 2. Kü n¨ng: 
- Rèn luyện kỉ năng ®äc diễn cảm:giọng đọc phù hợp với sự thay đổi diễn biến.
- Nắm được thể thơ bốn chữ, nghê thuật miêu tả và kể trong bài thơ có yếu tố tự sự.
 3. Th¸i ®é:
-Trân trọng con người dũng cảm, hi sinh vì đất nước.
-Học tập tấm gương hi sinh anh dũng của các thế hệ cha anh đi trước.
B/ ChuÈn bÞ: 
ThÇy: Nghiªn cøu, so¹n bµi.
 T×m hiÓu thªm vÒ t¸c gi¶ ,t¸c phÈm.
Trß: §äc, chuÈn bÞ bµi theo c©u hái Sgk. VÏ tranh minh ho¹ vÒ L­îm.
C/ HOẠT ĐÔNG DẠY VÀ HỌC:
1/ ¤n định lớp:
2/ Kiểm tra bài cò: ? §äc thuéc lßng bµi th¬ “ §ªm nay b¸c kh«ng ngñ”
 ? Nªu c¶m nghĩ cña em vÒ h×nh ¶nh B¸c?
3/ Dạy bài mới:
Hoạt động 1: Giới thiệu bài: Thiếu nhi Việt Nam trong các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, tiếp bước cha anh cũng không ngại hy sinh, gian khổ, góp phần làm nên thắng lợi . Lê Văn Tám, Kim Đồng là những tấm gương sáng. Và chú bé Lượm trong bài thơ cùng tên cũng là một trong những thiếu niên như thế.
Ho¹t ®éng cña GV-HS
Nội dung ghi bảng
Ghi chú
Ho¹t ®éng 2: H­íng dÉn ®äc t×m hiÓu chó thÝch 
?Dựa vµo chó thÝch *sgk h·y tr×nh bµy nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm 
T¸c phÈm chÝnh: Tõ Êy(th¬,1946); ViÖt B¾c(th¬, 1954); giã léng(th¬ 1961); Ra trËn(th¬, 1972); M¸u vµ hoa (th¬, 1977); Mét tiÕng ®ên (th¬, 1992)
- Gi¶i th­ëng v¨n häc:- Gi¶i nhÊt gi¶i th­ëng v¨n häc héi v¨n nghÖ viÖt nam 1954-1955; Gi¶i th­ëng v¨n häc ASEAN(1996)- Gi¶i th­ëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc- nghÖ thuËt(®ît 1,1996).
? Hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬?
Mét ®ång chÝ ë Thõa Thiªn ra kÓ cho t«i nghe nh÷ng tÊm g­¬ng chiÕn ®Êu dòng c¶m ë quª nhµ vµ cho t«i biÕt tin vÒ ch¸u L­îm. Nã lµ con mét chó em hä cña t«i. Tõ c¸ch m¹ng th¸ng t¸m, nã ®· vÒ víi t«i ë HuÕ vµ cïng mét sè b¹n nhá tù nguyÖn theo c¸c chó bé ®éi. Nã ®i liªn l¹c cho ®¬n vÞ, trong khi ®­a th­ qua mét c¸nh ®ång, ch¸u bÞ tróng ®¹n, hy sinh khi míi 14 tuæi. Anh em trong ®¬n vÞ th­¬ng tiÕc nã nh­ con, em cña m×nh. ThÕ lµ L­îm ®· ng· xuèng nh­ Kim §ång vµ bao b¹n nhá dòng c¶m kh¸c.
 TrÝch håi kÝ “Nhí l¹i mét thêi” (Tè H÷u)
GV hướng dẫn HS đọc bài thơ: giọng tự nhiên, nhẹ nhàng, trầm bổng, thay đổi theo tõng hình ảnh trong bài thơ
GV đọc mẫu, HS đọc tiếp theo
Bài thơ được viết theo thể thơ gì?
Thể thơ bốn chữ, nhịp chung là ngắn và nhanh, thích hợp với việc thể hiện chú bé vui tươi, nhí nhảnh
G: Bài thơ có thể được chia thành mấy phần?
Hs: 3 phÇn
+§o¹n 1: Tõ ®Çu ®Õn ch¸u ®i xa dÇn
-> H×nh ¶nh l­îm trong cuéc gÆp gì t×nh cê cña hai chó ch¸u 
+§o¹n 2 : Tõ ch¸u ®i ®­êng ch¸u ®Õn hån bay gi÷a ®ång
- >C©u chuyÖn vÒ chuyÕn liªn l¹c cuèi cïng vµ sù hi sinh cña l­îm
+§o¹n 3 : Còn lại
- >H×nh ¶nh l­îm vÉn cßn sèng m·i 
Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn t×m hiÓu néi dung v¨n b¶n.
G: Chú bé Lượm và nhà thơ gặp nhau trong hoàn cảnh nào?
HS: “Ngày Huế đổ máu Hàng Bè”
? H×nh ¶nh L­îm trong 5 khæ th¬ ®Çu ®­îc miªu t¶ ntn?
- Trang phôc?
-D¸ng ®iÖu? 
- Cö chØ ? 
Lêi nãi?
?Qua ®ã em thÊy h×nh ¶nh L­îm hiÖn lªn ntn?
? T¸c gi¶ ®· sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt g×?
HS: - Chó bÐ liªn l¹c ,hån nhiªn ,vui t­¬i,say mª tham gia c«ng t¸c kh¸ng chiÕn thËt ®¸ng mÕn thËt ®¸ng yªu
- NhiÒu tõ l¸y,so s¸nh,nhÞp ®iÖu nhanh
 HS đọc đoạn 2
? Chuyến liên l¹c cuối cùng của Lượm diễn ra trong hoàn cảnh nào? Em hãy tìm những câu thơ minh họa?
HS: “Vụt qua mặt trận
 §ạn bay vèo vèo
 Thư đề “Thượng khẩn”
 Sợ chi hiểm nghèo”
- Mặt trận đầy bom đạn và rất khẩn cấp
G: Thái độ của Lượm trong lần liên lạc cuối cùng ấy như thế nào?
HS:Hăng hái, dũng cảm, không chần chừ trước súng đạn, nguy hiểm
G: Em có nhận xét gì về cách sử dụng từ ngữ trong đoạn thơ này?NX lêi th¬?
HS: §ộng từ mạnh, gợi tả
G: Chuyện bất ngờ gì đã xảy đến? Em hãy tìm những câu thơ miêu tả cái chết của Lượm?
HS: Lượm trúng đạn, nằm trên lúa.
“Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông 
Lúa thơm nùi sữa
Hồn bay giữa đồng”
G:Hình ảnh Lượm nằm trên lúa gợi cho em cảm xúc gì?
HS: Lượm chết vì đất nước -> mảnh đất quê hương ôm Lượm vào lòng, đón nhận Lượm. Lượm đã hoá thân vào non sông, đất nước.
G: H·y ph¸t biÓu c¶m nghĩ cña em vÒ sù hi sinh cña L­îm?
HS: Ngạc nhiên, đau đớn, bàng hoàng
 HS tìm và kể ra
=> Sự hy sinh của Lượm thật bất ngờ, thật đẹp nhưng rất đau lòng.
?Khi nghe tin L­îm hy sinh, t×nh c¶m cña nhµ th¬ thÓ hiÖn ntn?
? NhËn xÐt c©u th¬?
HS: “Ra thế, Lượm ơi” ngắt thành hai câu.
=>Tạo ra sự đột ngột, khoảng lặng giữa dòng thơ thể hiện sự xúc động đến nghẹn ngào, sững sờ của tác giả trước cái tin về sự hy sinh đột ngột của Lượm.
?Nhµ th¬ c¶m nhËn vÒ sù hy sinh cña L­îm ntn?
GV gọi HS đọc đoạn cuối
Cách trình bày dòng thơ ở đoạn cuối có gì lạ? G: Tại sao lại có sự tách ra như vậy?Th¶o luËn nhãm.
HS: - câu “Lượm ơi còn không?” được tách thành một khổ riêng biệt
 - Nhấn mạnh, hướng người đọc vào suy nghĩ về sự còn hay mất của Lượm. Đây là hình thức câu hỏi tu từ
G: Việc nhắc lại hình ảnh chú bé Lượm hồn nhiên, vui tươi có ý nghĩa như thế nào?
- Khẳng định L sống mãi trong lòng nhà thơ, trong tình thương nhớ cảm phục của đồng bào Huế, trong chúng ta và trong thế hệ mai sau.
...tù nhiªn, t«i khÏ thèt lªn
 Lưîm ¬i, cßn kh«ng?
 Kh«ng! Nh÷ng anh hïng dï nhá tuæi như ch¸u kh«ng bao giê chÕt. Cuéc kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n ta cã rÊt nhiÒu dòng sÜ thiÕu nhi nh­ ch¸u L­îm, cµng ngµy cµng nhiÒu kh«ng thÓ nµo ®Õm xuÓ, kh«ng thÓ nµo biÕt hÕt. Cã lÏ ®ã còng lµ mét ®Æc tr­ng. Mét niÒm tù hµo lín cña d©n téc ta vèn cã truyÒn thèng l©u ®êi nh­ TrÇn Quèc To¶n ngµy x­a vËy. (TrÝch håi kÝ “Nhí l¹i mét thêi” ( Tè H÷u)
? T×m mét sè c©u th¬ cã c¸ch ng¾t ®Æc biÖt?gi¸ trÞ nghÖ thuËt?
G: Tác giả gọi Lượm bằng những cách gọi nào? Vì sao tác giả lại gọi bằng nhiều cách như vậy? Mỗi cách gọi ấy thể hiện một ý nghĩa gì?
HS: C¸c ®¹i tõ x­ng h« ®­îc sö dông
- Chó bÐ: lµ c¸ch gäi cña mét ng­êi lín víi mét em trai nhá thÓ hiÖn sù th©n mËt nh­ng ch­a gÇn gòi, th©n thiÕt.
- Ch¸u: c¸ch gäi biÓu lé t×nh c¶m gÇn gòi, th©n thiÕt nh­ quan hÖ ruét thÞt cña ng­êi lín víi mét em nhá.
- Chó ®ång chÝ nhá: C¸ch gäi võa th©n thiÕt, tr×u mÕn võa trang träng ®èi víi mét chiÕn sÜ nhá.
- L­îm: C¸ch gäi trùc tiÕp thÓ hiÖn t×nh c¶m, c¶m xóc cña ng­êi kÓ lªn ®Õn cao ®é
Hoạt động 4:
? Em c¶m nhËn ®­îc nh÷ng ý nghĩa néi dung s©u s¾c nµo tõ bµi th¬ L­îm.
HS:
1. Néi dung:
- Kh¾c ho¹ h×nh ¶nh cao ®Ñp cña mét em bÐ liªn l¹c
- BiÓu hiÖn t×nh c¶m mÕn th­¬ng vµ c¶m phôc cña t¸c gi¶
- ¦íc väng hoµ b×nh cho trÎ em
2. NghÖ thuËt:
- KÕt hîp yÕu tè kÓ chuyÖn víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m 
-ThÓ th¬ 4 tiÕng,gieo vÇn cuèi c©u
- Dïng nhiÒu tõ l¸y
- CÊu tróc ®Æc biÖt ->Gîi h×nh vµ biÓu c¶m
- GV chèt néi dung
- HS ®äc ghi nhí (sgk)
Hoạt động 5: Luyện tập - Củng cố: Chi tiết nào về Lượm làm em thích nhất? Vì sao?
- Nªu thªm 1 sè tÊm g­¬ng dòng c¶m trong chiÕn ®Êu cña thiÕu niªn.
I. Tìm hiểu chung:
 1/ Tác giả : 
- Tố Hữu(1920 - 2002)Tªn khai sinh NguyÔn Kim Thµnh quª ở TØnh Thõa Thiªn-HuÕ. 
-Lµ nhµ c¸ch m¹ng, ngưêi më ®Çu cho th¬ ca c¸ch m¹ng ViÖt Nam hiÖn ®¹i. 
 2. Tác phẩm:
 Bµi th¬ L­îm s¸ng t¸c 1949 trong thêi k× kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p 
3.ThÓ lo¹i: Tr÷ t×nh tù sù, thÓ th¬ 4 tiÕng.	
* Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t: Miªu t¶ kÕt hîp tù sù vµ biÓu c¶m
4. Bè côc: 3 phÇn
+§o¹n 1: Tõ ®Çu ®Õn ch¸u ®i xa dÇn
-> H×nh ¶nh l­îm trong cuéc gÆp gì t×nh cê cña hai chó ch¸u 
+§o¹n 2 : Tõ ch¸u ®i ®­êng ch¸u ®Õn hån bay gi÷a ®ång
- >C©u chuyÖn vÒ chuyÕn liªn l¹c cuèi cïng vµ sù hi sinh cña l­îm
+§o¹n 3 : Còn lại
II. Đọc- HiÓu v¨n b¶n:
 1. H×nh ¶nh L­îm trong cuéc gÆp gì t×nh cê:
* Trang phô:CaÝ x¾c xinh xinh-ca l« ®éi lÖch
->Trang phôc cña c¸c chiÕn sü vÖ quèc thêi kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p
*D¸ng ®iÖu: D¸ng lo¾t cho¾t, nhá bÐ nh­ng nhanh nhÑn vµ tinh nghÞch(c¸i ch©n tho¨n tho¾t, ®Çu nghªnh nghªnh)
*Cö chØ: RÊt nhanh nhÑn(nh­ con chim chÝch),hån nhiªn, yªu ®êi (huýt s¸o,c­êi mÝp mÝ)
*Lêi nãi: tù nhiªn ,ch©n thËt (ch¸u ®i liªn l¹c vui l¾m chó µ, ë ®ån mang c¸ thÝch h¬n ë nhµ )
->Chó bÐ liªn l¹c ,hån nhiªn ,vui t­¬i,say mª tham gia c«ng t¸c kh¸ng chiÕn thËt ®¸ng mÕn thËt ®¸ng yªu
- NhiÒu tõ l¸y,so s¸nh,nhÞp ®iÖu nhanh.
 2. H×nh ¶nh L­îm trong chuyÕn liªn l¹c cuèi cïng:
=>§ộng từ mạnh, gợi tả->Hµnh ®éng nhanh nhÑn, qu¶ c¶m.Th¸i ®é th¸ch thøc hiÓm nguy, ý thøc ®­îc tÝnh chÊt quan träng cña c«ng viÖc.
Lời thơ nhẹ ®au xãt, gợi cảm
=> C¸i chÕt cao ®Ñp, nhÑ nhµng,thanh th¶n.
-H×nh ¶nh L­îm dòng c¶m, nhanh nhÑn, quyÕt hoµn thµnh nhiÖm vô.
- Sù hy sinh cao c¶ nh­ mét thiªn thÇn nhá yªn nghĩ gi÷a ®ång lóa quª h­¬ng
 3. H×nh ¶nh L­îm cßn sèng m·i:
-Dùng câu hỏi tu từ, phép lặp
-L­îm cßn sèng m·i trong lßng mäi ng­êi, trë thµnh bÊt tö.
- 3 c©u th¬ cã cÊu t¹o ®Æc biÖt :
+ Ra thÕ 
 L­îm ¬i!( mét c©u th¬ ®­îc tr×nh bµy 2 dßng)
+ Th«i råi,L­îm ¬i !
+L­îm ¬i,cßn kh«ng ?
=>T¸c dông: béc lé c¶m xóc nghÑn ngµo ®au xãt nh­ tiÕng nÊc në
 III. Tæng kÕt : Ghi nhí (sgk)
IV. Luyện tập- Củng cố:
4. H­íng dÉn häc bµi: - Häc thuéc lßng bµi th¬
 - N¾m v÷ng néi dung nghÖ thuËt. 
 - So¹n bµi: M­a
 - GV h­íng dÉn so¹n cô thÓ
****************************************************