120 câu hỏi – đáp, tình huống pháp luật phục vụ việc dạy và học pháp luật ở các trường trung học

1. Khái niệm năng lực pháp luật của cá nhân?

Trả lời:

Cá nhân là một trong các chủ thể của quan hệ dân sự. Để tham gia vào các quan hệ dân sự, cá nhân phải có tư cách chủ thể hay năng lực chủ thể, được tạo thành bởi năng lực pháp luật và năng lực hành vi.

Năng lực pháp luật dân sự của cá nhân được quy định tại Điều 14 Bộ luật dân sự năm 2005:

“Năng lực pháp luật dân sự của cá nhân là khả năng của cá nhân có quyền dân sự và nghĩa vụ dân sự.

Mọi cá nhân đều có năng lực pháp luật dân sự như nhau.

Năng lực pháp luật dân sự của cá nhân có được từ khi người đó sinh ra và chấm dứt khi người đó chết”.

Nội dung năng lực pháp luật dân sự của cá nhân là tổng hợp các quyền và nghĩa vụ mà pháp luật dân sự quy định cho cá nhân. Các quyền và nghĩa vụ dân sự của cá nhân được ghi nhận ở Hiến pháp 1992 (sửa đổi bổ sung năm 2001), Bộ luật dân sự năm 2005 và nhiều văn bản pháp luật khác nhau.

Theo quy định của pháp luật dân sự cá nhân có các quyền, nghĩa vụ dân sự sau đây:

- Quyền nhân thân không gắn với tài sản và quyền nhân thân gắn với tài sản;

- Quyền sở hữu, quyền thừa kế và các quyền khác đối với tài sản;

- Quyền tham gia quan hệ dân sự và có nghĩa vụ phát sinh từ quan hệ đó.

Năng lực pháp luật dân sự của cá nhân không bị hạn chế, trừ trường hợp do pháp luật quy định (Điều 16 Bộ luật dân sự năm 2005).

Năng lực pháp luật dân sự của cá nhân là khả năng, là tiền đề, là thành phần không thể thiếu được của cá nhân với tư cách là chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự, là một mặt của năng lực chủ thể.

 

doc64 trang | Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 1823 | Lượt tải: 5download
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu 120 câu hỏi – đáp, tình huống pháp luật phục vụ việc dạy và học pháp luật ở các trường trung học, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ết quy định về áp dụng các biện pháp xử lý hành chính đối với người chưa thành niên VPPL về an ninh, trật tự, an toàn xã hội mà không phải là tội phạm ?
Trả lời:
Biện pháp xử lý hành chính là biện pháp được áp dụng đối với cá nhân vi phạm pháp luật về an ninh, trật tự, an toàn xã hội mà không phải là tội phạm. 
Biện pháp xử lý hành chính bao gồm: giáo dục tại xã, phường, thị trấn và đưa vào trường giáo dưỡng. Việc áp dụng các biện pháp xử lý hành chính đối với người chưa thành niên được quy định rõ tại Điều 136 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 như sau:
- GD tại xã, phường, thị trấn : là biện pháp xử lý hành chính áp dụng đối với người chưa thành niên vi phạm pháp luật theo quy định tại Điều 90 Chương I Phần thứ ba của Luật. Người chưa thành niên được cha mẹ hoặc người giám hộ quản lý; trường hợp không có nơi cư trú ổn định thì phải ở tại cơ sở bảo trợ xã hội hoặc cơ sở trợ giúp trẻ em; người chưa thành niên được đi học hoặc tham gia các chương trình học tập hoặc dạy nghề khác; tham gia các chương trình tham vấn, phát triển kỹ năng sống.
Thời hạn áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn từ 03 tháng đến 06 tháng. (Khoản 2 Điều 89 Luật Xử lý vi phạm hành chính)
- Đưa vào trường giáo dưỡng : là biện pháp xử lý hành chính áp dụng đối với người có hành vi vi phạm pháp luật quy định tại Điều 92 của Luật nhằm mục đích giúp họ học văn hóa, học nghề, lao động, sinh hoạt dưới sự quản lý, giáo dục của nhà trường.
Thời hạn áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng từ 06 tháng đến 24 tháng (Khoản 2 Điều 91 của Luật)
59. Xin cho biết trong trường hợp nào áp dụng biện pháp xử lý hành chính GD tại xã, phường, thị trấn áp dụng đối với người chưa thành niên VPPL về an ninh, trật tự, an toàn xã hội mà không phải là tội phạm ?
Trả lời :
Theo Khoản 1, 2 và 3 Điều 90 luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 về đối tượng áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn đối với người chưa thành niên như sau:
- Người từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của một tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý quy định tại Bộ luật hình sự.
- Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của một tội phạm nghiêm trọng do cố ý quy định tại Bộ luật hình sự.
- Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi 02 lần trở lên trong 06 tháng có hành vi trộm cắp, lừa đảo, đánh bạc, gây rối trật tự công cộng mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.
Những người nêu trên nếu không có nơi cư trú ổn định thì được giao cho cơ sở bảo trợ xã hội hoặc cơ sở trợ giúp trẻ em để quản lý, giáo dục trong thời hạn chấp hành biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
60. K 15 tuổi bị bắt vì đã thực hiện hành vi có dấu hiệu của tội cố ý gây thương tích (tội nghiêm trọng). Nhiều ý kiến cho rằng K mới 15 tuổi nên bị áp dụng biện pháp GD tại xã, phường, thị trấn. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng cần áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng để nhà trường quản lý, GD đối với K vì trước đó K đã bị áp dụng biện pháp GD tại xã phường, thị trấn. Xin hỏi trường hợp của K cần áp dụng biện pháp xử lý hành chính nào? Vì sao?
Trả lời:
K đã 15 tuổi đã thực hiện hành vi có dấu hiệu của tội cố ý gây thương tích (tội phạm nghiêm trọng quy định trọng Bộ luật hình sự) trước đó K đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã phường, thị trấn vì thế quy định tại khoản 3 Điều 92 Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 cần áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng đối với K.
Khoản 3 Điều 92 Luật xử lý vi phạm hành chính quy định về đối tượng đưa vào trường giáo dưỡng như sau:
“Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của một tội phạm nghiêm trọng do cố ý quy định tại Bộ luật hình sự mà trước đó đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường thị trấn”. 
61. Mới 17 tuổi nhưng L đã nổi tiếng ăn cắp vặt và gây gổ đánh nhau khắp xóm làng từ bé. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã nơi L cư trú đã một lần ra quyết định áp dụng biện pháp GD tại xã, phường thị trấn đối với L nhưng L vẫn chứng nào tật đấy. Cứ vài hôm trong xóm lại có một nhà bị mất trộm. Chỉ trong thời gian hai tháng L đã ba lần thực hiện hành vi trộm cắp, gây rối trật tự công cộng tuy chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Xin hỏi cần áp dụng biện pháp xử lý hành chính nào đối với trường hợp của L ?
Trả lời:
L đã 17 tuổi chỉ trong thời gian hai tháng đã ba lần thực hiện hành vi trộm cắp, gây rối trật tự công cộng tuy chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, trước đó lại đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường thị trấn. Vì vậy, cần áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng để tạo môi trường quản lý giáo dục có kỷ luật đối với L. 
Khoản 4 Điều 92 Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 quy định đối tượng đưa vào trường giáo dưỡng như sau : “Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi 02 lần trở lên trong 06 tháng thực hiện hành vi trộm cắp, lừa đảo, đánh bạc, gây rối trật tự công cộng mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự và trước đó đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn”.
62. Xin cho biết trong trường hợp nào áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng đối với người chưa thành niên?
	Trả lời: 
Đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng quy định tại Điều 92 Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 như sau:
 Người từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của một tội phạm đặc biệt nghiêm trọng do cố ý quy định tại Bộ luật hình sự.
 Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của một tội phạm rất nghiêm trọng do vô ý quy định tại Bộ luật hình sự.
 Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của một tội phạm nghiêm trọng do cố ý quy định tại Bộ luật hình sự mà trước đó đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi 02 lần trở lên trong 06 tháng thực hiện hành vi trộm cắp, lừa đảo, đánh bạc, gây rối trật tự công cộng mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự và trước đó đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
63. Mới 16 tuổi nhưng T mới học hết lớp 5. Sau khi bỏ học chẳng chịu học nghề hay làm việc gì. Để kiếm sống công việc hàng ngày của T là trộm cắp. Đêm ngày 25/4/2013, khi cùng đồng bọn đã lẻn vào cơ quan ăn trộm tài sản bị bảo vệ phát hiện T đã đánh lại và làm một bảo vệ bị thương. Biết chuyện có người nói cần áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở GD bắt buộc đối với T. Xin cho biết để quản lý, GD đối với T thì áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng hay đưa vào cơ sở GD bắt buộc?
Trả lời:
Đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc là biện pháp xử lý hành chính áp dụng đối với người có thực hiện hành vi xâm phạm tài sản của tổ chức trong nước hoặc nước ngoài; tài sản, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm của công dân, của người nước ngoài; vi phạm trật tự, an toàn xã hội 02 lần trở lên trong 06 tháng nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn hoặc chưa bị áp dụng biện pháp này nhưng không có nơi cư trú ổn định. 
Theo quy định tại Điểm b Khoản 2 Điều 94 Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 thì không áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc đối với người chưa đủ 18 tuổi.
T 16 tuổi vì thế theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính không áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc đối với T mà cần áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng.
64. Nam 13 tuổi, cha mất sớm, mẹ đi lấy chồng. Nam ở với ông bà nội. Càng lớn, Nam càng hư, ông bà không thể dạy bảo được Nam vì thế ông bà đưa Nam về ở với mẹ và cha dượng. Mới đây Nam bị bắt do thực hiện HVVPPL có dấu hiệu của một tội phạm đặc biệt nghiêm trọng và bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính là đưa vào trường giáo dưỡng 24 tháng. Do không ưa Nam nên cha dượng đã đề nghị nâng thời hạn áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng lên 36 tháng với lý do Nam quá hư cần có thêm thời gian quản lý, GD của nhà trường. Xin cho biết đề nghị của cha dượng Nam có hợp lý không ?
Trả lời:
Đề nghị nâng thời hạn áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng lên 36 tháng với lý do cần có thêm thời gian quản lý, giáo dục của nhà trường đối với Nam của cha dượng Nam là không hợp lý.
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 91 Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 thời hạn áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng là từ 06 tháng đến 24 tháng.
	Việc giáo dục Nam trở thành công dân tốt, có ích cho xã hội, không chỉ là trách nhiệm của trường giáo dưỡng, mà gia đình Nam cũng cần hợp tác với nhà trường, phối hợp với với nhà trường giáo dục Nam trong và sau thời gian Nam ở trường giáo dưỡng.
65. Xin cho biết thủ tục lập hồ sơ và thẩm quyền ra quyết định áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng.
Trả lời:
Việc lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng đối với các đối tượng quy định được thực hiện như sau:
Đối với người chưa thành niên vi phạm có nơi cư trú ổn định thì Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng.
Hồ sơ đề nghị gồm có bản tóm tắt lý lịch; tài liệu về các hành vi vi phạm pháp luật của người vi phạm; biện pháp giáo dục đã áp dụng; bản tường trình của người vi phạm, ý kiến của cha mẹ hoặc người đại diện hợp pháp của họ, ý kiến của nhà trường, cơ quan, tổ chức nơi người chưa thành niên đang học tập hoặc làm việc (nếu có) và các tài liệu khác có liên quan;
Đối với người chưa thành niên vi phạm không có nơi cư trú ổn định thì Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi người đó có hành vi vi phạm pháp luật lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng.
Trong trường hợp người chưa thành niên vi phạm do cơ quan Công an cấp huyện hoặc Công an cấp tỉnh trực tiếp phát hiện, điều tra, thụ lý trong các vụ vi phạm pháp luật, nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự mà thuộc đối tượng đưa vào trường giáo dưỡng theo quy định thì cơ quan Công an đang thụ lý vụ việc tiến hành xác minh, thu thập tài liệu và lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng đối với người đó.
Sau khi hoàn thành việc lập hồ sơ đề nghị cơ quan đã lập hồ sơ phải thôn

File đính kèm:

  • doc120 cau hoi dap dung trong Truong Trung hoc.doc